دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
کالبدشکافی تهاجم عربستان به یمن: ژئوپلیتیک، محیط بحرانزای داخلی و سیاست بینالملل
817
838
FA
حمید
احمدی
0000-0001-6867-7139
استاد گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
hahmadi@ut.ac.ir
افسانه
خسروی
دانشجوی دکتری روابط بینالملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
afsane.khosravi88@yahoo.com
10.22059/jpq.2016.59928
<em>هدف از این پژوهش درک علل و عوامل تهاجم نظامی عربستان سعودی به یمن در سال 2015م است. بحث اساسی نویسندگان بر این مبناست که بر خلاف برداشت رایج پژوهشگران و ناظران مسائل خاورمیانه، روابط میان یمن و عربستان سعودی نه دوستانه بلکه همواره تنشآمیز بوده و این خود زمینهساز دشمنیهای بیشتر در سالهای اخیر شده است. فرضیۀ اساسی پژوهش حول این محور است که ترکیبی از متغیرهای سهگانۀ ژئوپلیتیک، بستر بحرانزای داخلی و سیاستهای منطقهای و بینالمللی میتواند علل تهاجم عربستان به یمن را در مارس 2015 تبیین کند. در همین زمینه، نویسندگان در آغاز تنشهای تاریخی میان یمن و عربستان و در واقع دیدگاهها و سیاستهای خصمانۀ سعودیها دربارۀ یمن را بررسی میکنند و سپس به تشریح متغیرهای سهگانه برای تبیین تهاجم عربستان و متحدان آن به یمن در مارس 2015 میپردازند.</em>
بستر بحرانزا,توازن منطقهای,ژئوپلیتیک,سیاست بینالملل
https://jpq.ut.ac.ir/article_59928.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59928_942d953d74a9008d8377f8cac08e66c6.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
بررسی تطبیقی تأثیر فلسفۀ قارهای و تحلیلی بر نواندیشان در جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر رضا داوری و عبدالکریم سروش
839
859
FA
عارف
برخورداری
استادیار گروه اندیشۀ سیاسی مرکز مطالعات عالی انقلاب اسلامی دانشگاه تهران
arefbarkhordari@ut.ac.ir
10.22059/jpq.2016.59929
<em>در جامعۀ ایران قبل از انقلاب اسلامی مباحثی شکل گرفت که این مباحث به شکل دو گفتمان رقیب با محوریت عبدالکریم سروش و رضا داوری به بعد از انقلاب کشیده شد. گفتمان سروش با علایق دینی و متأثر از تجربیات و اندیشههای اسلامی، فلسفۀ علم پوپر، دقتهای منطقی و معرفتشناختی فلسفۀ تحلیلی و لیبرالیسم آگاهانه در پی سازگاری با مدرنیته بود. گفتمان داوری با علایق دینی و هویتی به تأثیر از هایدگر و فلسفۀ قارهای به دفاع از فلسفه و ضدیت با منطقگرایی، علمگرایی و بهکار بردن پیشفرضهای ضدروشنگری غربی در مورد جامعه، سیاست، دین، علم و همچنین موضعگیری مذهبی علیه عقل انسان مدرن، به تفاسیر ضد مدرن میپردازد. این گفتمانها بر شکلگیری جریانهای سیاسی و اجتماعیِ مذهبی و غیرمذهبی ایران تأثیرگذار بوده و هر کدام در پی پاسخگویی به مشکلات جامعه ایران بودند. مباحث این دو از اول انقلاب با اختلافات شروع شد و به اوج خود رسید، اما در دوران متأخر به یکدیگر نزدیکتر شد. ازاینرو هدف نوشتۀ حاضر در پاسخ به این پرسش که فلسفۀ قارهای و تحلیلی چه تأثیری بر نواندیشان در جمهوری اسلامی ایران گذاشت؟ این است که با روش تحقیق تطبیقی و با تأکید بر چارچوب مفهومی هرمنوتیک قصدگرای اسکینر، متأثر از فلسفۀ قارهای و تحلیلی به بررسی اندیشههای داوری و سروش بپردازد.</em>
انقلاب اسلامی,ضد علمگرایی,ضد مدرن,فلسفۀ تحلیلی و قارهای,علمگرایی,منطقگرایی
https://jpq.ut.ac.ir/article_59929.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59929_4ad6475d07ad991c50c6f2d633665ee9.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
دولت و سیاستگذاری سرمایۀ انسانی در ایران (1392-1384)
861
880
FA
علی رضا
حیدری
استادیار گروه مطالعات اجتماعی دانشگاه فرهنگیان
heidari4994@gmail.com
10.22059/jpq.2016.59930
<em> انباشت و بهسازی سرمایۀ انسانی نیازمند سیاستگذاری دولت است، اما هر دولتی این قدرت و توانایی را ندارد. نوع دولت و چگونگی شکلگیری آن متغیری تعیینکننده در کارایی و اثربخشی سیاستگذاری توسعۀ سرمایۀ انسانی است. در الگوی دولت توسعهگرا، توانمندی استخراجی و پاسخگویی بوروکراتیکِ شایستهسالار و عقلانیسازی روابط با جامعه، ظرفیت و</em><em>استقلال نهاد دولت را افزایش میدهد. این در حالی است که عملکرد ضعیف و مشکلات تشدیدشده در حوزۀ سرمایۀ انسانی در دولت نهم و دهم، متأثر از برخی عوامل نهادی چون استمرار و تقویت سیاستهای پوپولیستی و عامهپسند، قانونگریزی و عدم التزام به قوانین، سیاستهای بازتوزیعی و انبساطی، بوروکراسی ضعیف و غیرحرفهای، نداشتن تعامل سازنده با ارکان دیگر نظام، تصمیمات شتاب</em><em></em><em>زده و غیرکارشناسی، ناتوانی در بهرهگیری از ظرفیتهای بینالمللی و ساخت ناکارامد</em><em>رانتیری بوده است. </em>
سرمایۀ انسانی,ساخت و ماهیت دولت,سیاستگذاری توسعه,دولت نهم و دهم,دولت توسعهگرا
https://jpq.ut.ac.ir/article_59930.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59930_be8012ecf8dfd9ae50384d2a1a5ad49d.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
چین و الزامات توسعۀ روابط با آمریکای لاتین؛ (بررسی دورۀ ریاست جمهوری هو جینتائو)
881
900
FA
بهاره
سازمند
0000-0003-4838-8430
دانشیار گروه مطالعات منطقهای دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
bsazmand@ut.ac.ir
فریبرز
ارغوانی پیرسلامی
استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز
f.arghavani@shirazu.ac.ir
10.22059/jpq.2016.59931
<em>هدف این مقاله بررسی دلایل و روند افزایش روابط چین و کشورهای منطقۀ آمریکای لاتین در سالهای ریاست جمهوری هو جینتائو است. درحالیکه در دورۀ پیش از آن، توجه چین به گسترش روابط با کشورهای غربی بود، در دورۀ هو بسط روابط با کشورهای در حال توسعۀ بهویژه آمریکای لاتین بیشتر مورد توجه قرار گرفت. پرسش اصلی این مقاله این است که چرا سیاست خارجی چین در دورۀ ریاست جمهوری هو جینتائو (2012-2002) گسترش روابط با کشورهای آمریکای لاتین را مدنظر قرار داد؟ یافتههای این پژوهش نشان میدهد که </em><em>الزامات درونی، منطقهای و بینالمللی توسعۀ چین این کشور را متوجه مناطق مختلف کرده و از این جهت نمیتوان فقط به تأثیر تغییر کادر رهبری در تغییر اولویتهای سیاست خارجی چین قائل بود. </em><em>ویژگیهای سطح خرد همانند اصول مورد تأکید هو در عرصۀ داخلی و سیاست خارجی و تلاقی آنها با متغیرهای منطقهای و بینالمللی به تغییر جهتگیری در سیاست خارجی چین کمک کرده است.</em>
آمریکای لاتین,چین,سطح تحلیل,سیاست خارجی,هو جینتائو
https://jpq.ut.ac.ir/article_59931.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59931_8197731d7f1426bb2a5532a1bc4ed254.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
هنجارگرایی در نظریۀ سیاسی (با تأکید بر متون دینی)
901
917
FA
محمد
شجاعیان
0000-0002-8022-598
استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
shojaiyan@rihu.ac.ir
10.22059/jpq.2016.59932
<em>یک رویکرد عمد در تبیین مفهوم نظریۀ سیاسی توجه انحصاری به ویژگی توصیفی بودن آن است. این رویکرد در دهههای میانی قرن بیستم رویکرد غالب محسوب می</em><em></em><em>شد. اما پس از فروپاشی برنامۀ سراسری پوزیتیویسم فضای نظریهپردازی سیاسی بهطور چشمگیری متحول شد و توجه به تجویز و معطوف دانستن نظریهپردازی سیاسی به ارزشها و آرمانهای زندگی سیاسی تا حد زیادی مورد توجه قرار گرفت. اساس رویکرد پژوهش حاضر به نظریۀ سیاسی توجه بنیادین به این نکته است که همۀ نظریههای سیاسی رهنمونکننده بهسوی عمل سیاسیاند و در مقصودشان ایجاد تحول در واقعیات اجتماعی است. نظریۀ سیاسی بررسی و تعمیقی است معطوف به بایدها و نبایدهای عرصۀ سیاست. این موضوع نشاندهندۀ مسائلی است که در نظریۀ سیاسی به آن پرداخته میشود. این مسائل اغلب جنبۀ هنجاری دارند و بیانکنندۀ ضوابط صحیحیاند که باید بر امور سیاسی حاکم باشند. علاوهبر این نظریۀ سیاسی تلاش میکند عناصر تشکیلدهندۀ جامعۀ سعادتمند را درک کنند. تلقی ارائهشده در پژوهش حاضر از نظریۀ سیاسی، با محور قرار دادن هنجارها در نظریهپردازی، تلاش میکند راهی برای نظریهپردازی سیاسی براساس متون دینی فراهم کند.</em>
فلسفۀ سیاسی,نظریه,نظریۀ سیاسی,نظریۀ سیاسی دینی,هنجارگرایی
https://jpq.ut.ac.ir/article_59932.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59932_ae0045cf8e9ed2d06a9a67c4390e57fe.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
آزمون استراتژیهای قهری قدرتهای بزرگ در منازعات نامتقارن با بهرهگیری از نظریۀ هان
919
934
FA
محمدعلی
شیرخانی
استاد گروه روابط بینالملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
shirkhni@ut.ac.ir
ستاره
طاهرخانی
دانشآموختۀ دکتری گروه روابط بینالملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
st_taherkhani@yahoo.com
10.22059/jpq.2016.59933
<em>در منازعات نامتقارن، قدرتهای بزرگ اغلب در برابر دولتهای ضعیف از استراتژی قهری استفاده میکنند. با توجه به اینکه تهدیدات قهری دولتهای قدرتمندتر بهواسطۀ تعیین مجازات شدیدتر در ازای نافرمانی طرف مقابل مؤثرترند، بهنظر میرسد دولتهای ضعیف باید تسلیم درخواستهای قهری قدرتهای بزرگ شوند تا گرفتار مجازات آنها نشوند. اما چرا شواهد و مطالعات تجربی بسیاری عکس این قضیه و در واقع ناکامی استراتژی قهری و مقاومت دولتهای ضعیف و در نهایت انتخاب استراتژی پرهزینۀ نظامی صرف از سوی قدرتهای بزرگ را نشان میدهند؟ این سؤالی است که فیل هان با تهدید بقای دولت ضعیف به آن پاسخ میدهد. در این مقاله، برای تعمیم نظریۀ هان به مواردی که با آن قابل تبیین نیستند، آن را تعدیل کرده و با مطالعۀ موردی منازعۀ میان ایالات متحدۀ آمریکا و کرۀ شمالی حمایت میکنیم.</em>
استراتژی قهری,بازدارندگی,بحران بینالمللی,قدرتهای بزرگ,منازعۀ نامتقارن,نظریۀ هان,وادارندگی
https://jpq.ut.ac.ir/article_59933.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59933_81528a97dfc29bdb0d2143591902a468.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
تأثیر دیدگاههای امام خمینی بر فرهنگ استراتژیک جمهوری اسلامی ایران
935
957
FA
کامران
طارمی
استادیار مرکز مطالعات عالی بینالمللی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
kamrantaremi777@gmail.com
10.22059/jpq.2016.59934
<em>این مقاله کندوکا</em><em>و</em><em>ی است در زمینۀ تأثیرات ایدئولوژی، بهعنوان یکی از اجزای فرهنگ استراتژیک، بر نحوۀ استفادۀ دولتها از قوۀ قهریه. در این چارچوب، این مقاله به بررسی اثر تشیع بر نحوۀ استفادۀ ایران از زور برای دفاع از خود میپردازد. این نوشتار در پی آن است که نشان دهد اثر تشیع بر فرهنگ استراتژیک ایران گسترده بوده است، زیرا به دیدگاههای ایران در مورد روابط بینالملل و نیز چگونگی روابط ایران با دنیای خارج شکل بخشیده است. تشیع همچنین سبب شده است که ایران سیاست خارجی تجدیدنظرطلبانهای را دنبال کند. این رویکرد در سیاست خارجی موجب شده است که ایران دوستان معدودی در عرصۀ بینالمللی داشته باشد و در نتیجه مجبور شود تا حد ممکن بر تواناییهای خود برای دفاع از قلمرو کشور تکیه کند. اسلام همچنین موجب شده است که ایران بازدارندگی را بهعنوان راهبرد نظامی خود برای دفاع از کشور برگزیند. این راهبرد نظامی کاربرد زور برای نیل به اهداف مادی را رد میکند و استفاده از قوۀ قهریه را تنها زمانی مجاز میشمارد که کشور با حمله روبهرو شده یا امنیت امت اسلام با خطر مواجه شود؛ اما به ایران اجازه میدهد که در صورت قریبالوقوع بودن تجاوز خارجی دست به حملات پیشگیرانه بزند و نیز در صورت حملۀ دشمن جنگ را به داخل خاک مهاجم بکشاند. اسلام همچنین سبب شده است که ایران ایمان و روحیه را عامل اصلی قدرت نظامی تلقی کند و نه کثرت نفرات و فناوری را؛ زیرا از نظر رهبری کشور، پیروزی در جنگ هدیهای الهی است که خداوند آن را نصیب لشکر اسلام میکند.</em>
اسلام,ایران,تشیع,جنگ,فرهنگ استراتژیک,قوۀ قهریه
https://jpq.ut.ac.ir/article_59934.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59934_394aecfaea0c60141ac6393bc61ab9fc.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
سیاست خاطره: مقدمهای بر رهیافتی نو به سیاست و تاریخ
959
977
FA
ابوذر
فتاحی زاده
استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه یاسوج
chahen1363@gmail.com
10.22059/jpq.2016.59935
<em>سیاست خاطره بهمثابۀ حوزهای مطالعاتی، محصول بحران بازنمایی در علوم اجتماعی متأخر است. اما این حوزۀ پژوهشی ضعفهایی دارد که سبب میشوند نتواند برنامۀ پژوهشی واحدی را عرضه کند. مرتفع ساختن کاستیهای مفهومی و نظری و افزایش شمار موضوعات مورد مطالعۀ آن، مهمترین راهبردهایی هستند که برای ارتقای آن به سطح یک برنامۀ پژوهشی منسجم ضروریاند. پرسش اساسی نوشتۀ حاضر این است که مفاهیم رایج در حوزۀ مطالعاتی سیاست خاطره چه اشکالاتی دارند و چگونه میتوان آنها را مرتفع ساخت؟ در این نوشته برآنیم مقدماتی از نظریهای نوآیین در زمینۀ سیاست خاطره را به اقتراح گذاریم که برنامۀ پژوهشی مستقلی با موضوع و مواد سیاست خاطره از آن سر برمیآورد. برای این مهم، کاستیهای مفهومی و نظری موجود را برطرف خواهیم کرد و دامنۀ ایدهها و موادی را که سیاست خاطره در پی این کاستیزدایی خواهد توانست شرحی بر آنها داشته باشد، معین خواهیم کرد.</em>
برنامۀ پژوهشی,خاطره,خاطره سیاسی,سیاست خاطره
https://jpq.ut.ac.ir/article_59935.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59935_fad2250db7bd51728eae288361bd4a75.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
تأثیر جهانی شدن بر خاصگراییهای قومی در خاورمیانه (مطالعۀ موردی: ترکیه، عراق و سوریه)
979
994
FA
محمد تقی
قزلسفلی
دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران
m.t.ghezel@gmail.com
اکبر
حبیبی رضی آباد
کارشناسارشد روابط بینالملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران
akbar.habibi68@gmail.com
10.22059/jpq.2016.59936
<em>جهانی شدن بهمثابۀ دگرگونی در سازمان فضایی و روابط فرهنگی و اقتصادی، و با فرایندهای دراز دامن سیاسی و اقتصادی با نوعی از جاکندگی مترتب بر خود، آثار شایان توجهی در مناطق جهان بهویژه خاورمیانه بهجای گذاشته است. </em><em>هدف از این پژوهش پاسخ به این پرسش اصلی است</em><em>که جهانی شدن چگونه موجب تقویت و تعمیق خاصگراییهای قومی در منطقۀ آشوبزدۀ خاورمیانه شده است؟ براساس یافتههای این پژوهش، پاسخ این پرسش در سه بخش: 1. تضعیف حاکمیتهای ملی؛ 2. تشدید تنشهای سیاسی و قومی؛ و 3. هژمونی فرهنگی </em><em>–</em>خاصگرایی فرهنگی دستهبندی شده است. این مقاله از چارچوب نظری «خاصگرایی قومی» بهره برده و به روش توصیفی تحلیلی با سویۀ انتقادی به نگارش درآمده و روش گردآوری مطالب استفاده از منابع کتابخانهای، مقالات و سایتهای اینترنتی است<em>.</em>
ترکیه,جهانیشدن,خاصگرایی قومی,خاورمیانه,سوریه,عراق,هژمونی فرهنگی
https://jpq.ut.ac.ir/article_59936.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59936_0dda887c8cc94ee4b18f640836928091.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
بررسی و تحلیل موانع حقوقی و سیاسی اصلاح ساختار شورای امنیت
995
1010
FA
علی اصغر
کاظمی
استاد گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
aakazemi@hotmail.com
شهرام
عسکری حصن
دانشجوی کارشناسیارشد گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
shahram.askari1989@gmail.com
10.22059/jpq.2016.59937
<em>در سالهای اخیر مذاکرات بهمنظور تغییر قدرتمندترین و مؤثرترین رکن سازمان ملل متحد (شورای امنیت)، به مباحث گستردهای دامن زده است. مزایا و اختیارات ویژۀ اعضای دائم شورای امنیت مانند حق وتو، اعمال تحریم و ... از سویی موجب برنتابیدن نظم موجود از جانب دولتهای منتقد و اصلاحطلب شده، و از دیگر سو پنج عضو دائم شورای امنیت را در مسیر حفظ وضع موجود، متحد ساخته است. به هر حال از آنجا که شورای امنیت نمایندۀ کلیۀ کشورهای دنیا نبوده و</em><em>مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت بینالمللی است، نویسنده در این مقاله ضمن بررسی اجمالی دلایل نارضایتی از شورای امنیت با تأکید بر گروه4 موانع اصلی ناکامی دولتهای اصلاحطلب را دو طیف سیاسی و حقوقی بررسی میکند.</em>
حق وتو,شورای امنیت,گروه4,موانع سیاسی,موانع حقوقی
https://jpq.ut.ac.ir/article_59937.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59937_a5394ca87aaef580030dffa191ce3fd9.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
تأثیر پایگاههای نظامی آمریکا بر سیاست بینالملل
1011
1030
FA
حسین
کریمی فرد
0000-0002-1311-1178
استادیار گروه علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
hkarimifard@yahoo.com
10.22059/jpq.2016.59939
<em>ایجاد پایگاههای نظامی خارجی موضوعی کلیدی برای درک توزیع قدرت براساس حوزۀ نفوذ است. قدرتهای بزرگ بهمنظور برتری در توازن قوا، ثبات استراتژیک و گسترش حوزۀ نفوذ در مناطق خاصی از جهان پایگاههای نظامی ایجاد میکنند. بهطور معمول یک دولت به متحدان و دولتهایی که تصورات مشابه دربارۀ منافع مشترک یا تهدید مشترک دارند اجازۀ حضور نظامی میدهد. با این حال، حضور طولانیمدت نظامی به مشکلات سیاسی، اجتماعی و زیستمحیطی در کشور میزبان منجر میشود. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و مقالات اینترنتی و تأکید بر پایگاههای نظامی آمریکا در جهان بهخصوص در شرق آسیا (فیلیپین، ژاپن و ...) و خاورمیانه (افغانستان، ...) به این نتیجه رسید که ایالات متحدۀ آمریکا با ایجاد پایگاههای نظامی درصدد گسترش قدرت و نفوذ به ماورای مرزها به منظور دستیابی به اهداف و مقاصد مختلف است، از جملۀ این اهداف میتوان به افزایش حوزۀ نفوذ، تسلط و کنترل مناطق ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک، تأمین منافع اقتصادی بهخصوص دستیابی به منابع انرژی و کنترل آنها و مهار قدرتهای رقیب اشاره کرد.</em>
امنیت,پایگاه نظامی,جنسیت,حوزۀ نفوذ,حاکمیت,محیط زیست
https://jpq.ut.ac.ir/article_59939.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59939_70947da0ba99cd7909d0d2c6c08c08f2.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
الگوی قرآنی مبارزۀ سیاسی در اندیشۀ نظری و سیرۀ عملی امام خمینی (ره)
1031
1047
FA
ابراهیم
کلانتری
دانشیار گروه تاریخ، تمدن و انقلاب اسلامی دانشکدۀ معارف و اندیشۀ اسلامی دانشگاه تهران
ekalantari@ut.ac.ir
10.22059/jpq.2016.59940
<em>در تحلیل همهجانبۀ انقلاب اسلامی ایران، بررسی مؤلفهها و ارکان اساسی انقلاب که یکی از مهمترین آنها رهبری امام خمینی (ره) و الگوی مبارزاتی وی است، اهمیت فراوانی دارد. در این خصوص پرسش اصلی این است که بهکارگیری کدام الگوی مبارزاتی موجب شد که امام خمینی (ره) در قامت یک رهبر سیاسی نهضت اسلامی را بهدرستی و دقت در مسیر اصلی خود پیش ببرد و به سرمنزل پیروزی برساند؟ نگارنده در این تحقیق با مراجعه به پارهای منابع مرتبط و آیاتی از قرآن کریم و با روش استنادی، تحلیلی و تطبیقی به تشریح چگونگی روش مبارزاتی امام خمینی (ره) پرداخته و به این نتیجه رسیده است که شیوۀ مبارزاتی ایشان منطبق بر الگویی است که قرآن کریم مؤمنان را بدان فراخوانده است. در این الگو، مبارزه ماهیت «قیام لله» دارد و از پنج ویژگی 1. تکلیفگرایی، 2. اسلاممحوری، 3. توأم با آگاهی و شناخت، 4. مردمی بودن و 5. سازماندهی و نظاممندی، برخوردار است. مبارزه با چنین ویژگیهایی فقط با تکیه بر آموزههای قرآن کریم و اسلام ناب به سامان میرسد و هیچگاه شکست در آن راه ندارد.</em>
الگوی قرآنی,امام خمینی (ره),اندیشۀ نظری,انقلاب اسلامی,سیرۀ عملی
https://jpq.ut.ac.ir/article_59940.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59940_52af2f8f7efd081bd95d1f1831135ec4.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
گفتمان اسلامگرای اقتدارگرا در مصر جدید؛ از ژانویۀ 2011 تاکنون
1049
1066
FA
حسن
مجیدی
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)
majidi118@gmail.com
جبار
شجاعی
دانشجوی دکتری جامعهشناسی سیاسی جمهوری اسلامی ایران دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه شاهد تهران
jabarshojaei@yahoo.com
10.22059/jpq.2016.59941
<em>سقوط مبارک در سال 2011 آغاز تحولی گفتمانی در مصر بود. عناصر رهاشده بر حوزۀ گفتمانگی مصر، گرداگرد دالی خاص درصدد ارائۀ تصویری کارامد از جامعۀ مطلوب مصر و جذب دالهای شناور در حوزۀ گفتمانگی رقبا بودند. از یک منظر میتوان گفتمانهای سیاسی مصر را بر پایۀ اسلامگرایی یا سکولاریسم و دموکراسیخواهی یا اقتدارگرایی تقسیم کرد. برخی گروههای سیاسی مصر، در درون گفتمان اسلامگرای اقتدارگرا »عمل کرده و در نزاع گفتمانی شکل گرفته، سعی در هژمونسازی خود داشتهاند. پرسش این مقاله این است که این گفتمان از چه مؤلفههایی برای تسلط هژمونیک خود بهره برده و ساختار گفتمانی آن بهوسیلۀ چه گروههای سیاسی شکل گرفته است؟ این مقاله با روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه نشان میدهد که گفتمان یادشده با مرکزیت</em><em>"</em><em> خلافت</em><em>"</em><em>در مفصلبندی با دالهایی چون شورا، عدالت، جهاد، شریعت، و در غیریتسازی نسبت به غرب و دموکراسی و شیعه؛ سعی در بازخوانی خود برای تناسب با اوضاع دارد، اما تشتت مؤلفههای گفتمانی و گروههایی که از این منطق گفتمانی بهره میگیرند، موجب شده است تا بهنوعی دچار زمان پریشی گفتمانی شوند. </em>
اسلامگرای اقتدارگرا,تحولات 2011,تکفیری,سلفی,گفتمان,مصر
https://jpq.ut.ac.ir/article_59941.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59941_36dacd7a540ee0d1b2481e06ab10bbbc.pdf
دانشگاه تهران
فصلنامه سیاست
1735-9678
1735-9686
46
4
2016
12
21
سیاستگذاری موازنۀ منطقهای در روابط ایران و عربستان
1067
1087
FA
عباس مصلی
نژاد
استاد گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
mossalanejad@mossalanejad.com
10.22059/jpq.2016.59942
<em>در ادبیات راهبردی عربستان در مواجهه با ایران در سال 2015، نشانههایی از تهدید و تشدید بحران مشاهده میشود. نشانههای چنین ادبیاتی در سیاست عملی عربستان در بحرین، یمن، سوریه، عراق و لبنان نیز مشاهده میشود. تشدید بحران نشانههایی از تهدید امنیتی را اجتنابناپذیر میسازد. مشارکت کشورهای اتحادیۀ عرب بهویژه مصر و امارات عربی متحده با سیاستهای منطقهای ترکیه و عربستان سبب گسترش بحران منطقهای شده است. مدیریت امنیت منطقهای در روابط ایران و عربستان صرفاً براساس سیاستگذاری موازنۀ منطقهای امکانپذیر است. ریشههای تاریخی چنین بحرانی در روابط امنیتی ایران و عربستان به سال 2006 بازمیگردد. شیعیان در سالهای بعد از جنگ سرد توانستند در محیطهایی که دارای اکثریت جمعیتی بودند، موقعیت خود را تثبیت کنند. دشمنی و خصومت در سال 2003 افزایش یافت و در سال 2006 بعد از مقاومت حزبالله در برابر رژیم صهیونیستی، تشدید شد. در این شرایط، مقاومت اسلامی علیه محافظهکاری منطقهای، مداخلهگرایی آمریکا و برتریطلبی رژیم صهیونیستی سازماندهی شده بود. نتیجۀ چنین فرایندی را میتوان در شکلگیری کنفرانس شرمالشیخ علیه ایران در نوامبر 2006 مورد توجه قرار داد. این کنفرانس با مشارکت عربستان، مصر، اردن، امارات متحدۀ عربی و آمریکا در مقابله با هویتگرایی اسلامی شکل گرفت. چنین فرایندی زمینههای لازم برای گسترش بحران هویتی خاورمیانه را بهوجود آورد. بحرانسازی بخشی از سیاست امنیتی عربستان برای موازنهگرایی با ایران محسوب میشود. </em>
بحرانسازی,تهدیدهای نیابتی,منازعۀ نامتقارن,موازنۀ امنیت منطقهای
https://jpq.ut.ac.ir/article_59942.html
https://jpq.ut.ac.ir/article_59942_92831d663d318f80fab6ac4b60145f26.pdf