TY - JOUR ID - 88365 TI - بررسی مقایسه‌ای الگوهای دموکراسی هابرماس، لاکلائو و موفه JO - فصلنامه سیاست JA - JPQ LA - fa SN - 1735-9678 AU - نجف پور, سارا AU - تدین راد, علی AD - استادیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شهید چمران اهواز AD - استادیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی،، دانشگاه شهید چمران اهواز Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 52 IS - 1 SP - 225 EP - 203 KW - دموکراسی مشورتی KW - دموکراسی رادیکال KW - ارنستو لاکلائو KW - شانتال موفه KW - یورگن هابرماس DO - 10.22059/jpq.2022.327430.1007834 N2 - همان اندازه که امروزه در اجتناب‌ناپذیر بودن دموکراسی به‌عنوان الگوی حکومتی مطلوب تردید نیست، در مورد کاستی‌ها و ضعف‌های آن آگاهی وجود دارد. اندیشمندان علوم اجتماعی و به‌ویژه علوم سیاسی از رویکردهای مختلف برای یافتن الگوهایی کامل‌تر و کارامدتر در تلاش بوده‌اند. هابرماس، لاکلائو و موفه از نظرگاهی پساساختارگرایانه در پی ارائه الگوهایی از سیاست و حکومت دموکراتیک هستند، که پاسخگوی کمبود‌های نظریه‌های پیشین بوده و در برقراری سامانی نیک و دموکراتیک در میان منافع، اندیشه‌ها و گرایش‌های مختلف سیاسی و اجتماعی کارا و راهگشا باشد. پرسش اصلی این است که کدام‌یک از دو نظریه پساساختارگرا و دو الگوی دموکراسی مجادله‌ای و مشورتی از امکانات دموکراتیک و واقع‌گرایانه‌تری برخوردارند. در فرضیه‌ای برگرفته از نظریه دموکراسی رادیکال بیان می‌شود که کثرت‌گرایی اجتماعی، برابری، و  نفی هرگونه تلاش برای انکار ستیزه‌گری بالقوه و نهفته در روابط انسانی، دموکراسی لیبرال را به رادیکال تبدیل کرده و با جلوگیری از تمامیت‌خواهی به سامان نیک سیاسی منجر می‌شود. با رویکردی تحلیلی-تبینی، و بهره‌گیری از روش تحلیل مفهومی کیفی آثار نظریه‌پردازان پساساختارگرا درباره دموکراسی، و الگوهای مطرح‌شده در این نظریه‌ها از جنبه‌های مختلف به‌ویژه «نحوه رویارویی با کثرت‌گرایی ارزش‌ها و منابع قدرت سیاسی و اجتماعی»، «امکانات دموکراتیک» و «تحقق‌پذیری» مقایسه خواهد شد، تا میزان ضعف و قوت هریک تبیین شود. یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که الگوی هابرماس بر پایه بنیان‌های فکری وی قادر نخواهد بود، در واقعیت اجتماعی و متن مناسبات قدرت، تضاد منافع و کثرت گروه‌ها راهگشا باشد. درحالی‌که دموکراسی رادیکال لاکلائو و موفه که ضمن پذیرش تضاد و کشمکش‌ها در رویکردی واقع‌گرایانه در پی آن است که برخوردها و دشمنی‌ها را به کوشش، رقابت و مجادله شهروندان بدل کند، می‌تواند به کامیابی و واقعیت نزدیک‌تر باشد. UR - https://jpq.ut.ac.ir/article_88365.html L1 - https://jpq.ut.ac.ir/article_88365_350d20763735e5909d2fdaf3c35d7a56.pdf ER -