TY - JOUR ID - 91993 TI - پیدایش مبانی سوسیالیسم و اندیشه مارکسیستی در ایران: تحلیل اسناد تاریخی JO - فصلنامه سیاست JA - JPQ LA - fa SN - 1735-9678 AU - عالم, عبدالرحمن AU - احمدی, محمد علی AD - استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - دانش‌آموخته دکتری علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 52 IS - 4 SP - 921 EP - 897 KW - ایران KW - اندیشه سیاسی KW - برنامه‌های حزبی KW - روسیه KW - سوسیالیسم KW - مارکسیسم DO - 10.22059/jpq.2021.327365.1007830 N2 - در منابع گوناگون همواره خوانده‌ایم که سوسیالیسم و مارکسیسم در صدر مشروطه و با پیدایش سازمان‌ها و گروه‌های سوسیال‌دموکرات نفوذ خود را به ایران آغاز کرد. دو پرسش مهم در این زمینه مطرح می‌شود: 1. مردم مسلمان ایران چگونه و در چه شرایطی متأثر از این اندیشه‌های غربی شدند؟ 2. در این مقطع زمانی که نفوذ مارکسیسم به ایران آغاز شده است، این اندیشه در چه سطحی و از چه راهی گسترش پیدا می‌کند؟ در این پژوهش، تلاش خواهیم کرد با گردآوری داده‌های موجود در اسناد تاریخی و بهره‌برداری از روش تحلیل کیفی اسنادی، به این پرسش‌ها پاسخ دهیم. استدلال ما این است که در گام نخست ایرانی‌ها بیش از آنکه به مبانی نظری مارکسیسم توجه کنند، اثرگرفته از شعارهای ایدئولوژیک این اندیشه شدند و نخستین بار پیش از پرداختن به نظریه، به برخی مبانی سوسیالیستی آن‌ هم در قالب اهداف سازمانی توجه کردند. البته در این مقطع تلاش‌هایی هم در جهت ترویج نظری سوسیالیسم و مارکسیسم انجام گرفت، ولی سطح معرفی این اندیشه از مبانی آغازین و معرفی کلیات فرا نمی‌رفت. با همه اینها، این خود پایه‌های نخستین طرح یک اندیشه و به‌وجود آمدن جریانی نو پیرامون آن در ایران بود و در این فرایند پیش‌زمینه‌های آغازین گسترش سوسیالیسم و مارکسیسم در ایران فراهم شد. UR - https://jpq.ut.ac.ir/article_91993.html L1 - https://jpq.ut.ac.ir/article_91993_13a27e43db5a646d4f4d13dbdcf6e65c.pdf ER -