عوامل اثرگذار بر مهاجرت افغان‌ها به ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم اجتماعی، سازمان امور دانشجویان

چکیده

در دهة پنجاه به‌دلیل رونق نفتی کشورهای خاورمیانه، کارگران افغانی در بازار کار ایران حضور یافتند. ولی این مهاجرت پس از شرایط سیاسی جنگ سرد، شتاب بیشتری به خود گرفت و پس از خروج شوروی‌ها از افغانستان این کشور دچار مشکلات ساختاری نوینی شد که پیامد آن، تأثیر بر زندگی مهاجران بود. پس از دوران جنگ سرد و پیدایی وضعیت‌های جدید در منطقه از جمله خروج شوروی از کشورهای آسیای میانه و کشور آذربایجان و کشف مقادیر عظیم نفت و گاز در این کشورها و تـوجه جهانی به آن نیز تغییرات و تحولات منطقه‌ای، اشکال جدیدی از وضعیت‌ها را شاهدیم که بر ماندگاری یا بازگشت مهاجران افغان تأثیرگذار بوده است. در این مقاله به شناسایی عوامل داخلی، منطقه‌ای و جهانی اثرگذار بر مهاجرت افغان‌ها به ایران می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determinant Factors in Immigration of Afghans to Iran

نویسنده [English]

  • alireza janzadeh
Assistant Professor/Organization of Student Affairs
چکیده [English]

Historically speaking, Afghanistan has been the center of social and tribal crises. In the Cold War era also this country was the arena for confrontation of the two Superpowers. One of the consequences of this confrontation was the massive immigration of Afghanis to Pakistan and Iran. Of course in 1970's, owing to oil flourish in Middle Eastern countries, Iran was the recipient of economic immigrants from Afghanistan. However, this immigration gained momentum after the political conditions of the Cold War had prevailed, and subsequent to the withdrawal of the former U.S.S.R. troops from Afghanistan, the country plunged into tribal skirmishes and new structural complications, the consequences of which affected the lives of immigrants, and which still persists.
In the post Cold War era and after emergence of new situations in the region, inter alia due to emancipation of Middle Asian Countries and the State of Azerbaijan from the U.S.S.R.'s presence, exploration of vast volumes of oil and gas in those countries, which attracted the World's attention, and cultivation of great amounts of opium in Afghanistan and the presence of international elements in management thereof, as well as the presence of the United States of America in Afghanistan, we are witnessing new forms of situation, which does affect Afghan immigrants' stay or return determination. The present article is an attempt for identifying determinant factors in immigration of Afghans to Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cold War
  • international migrations
  • Afghans immigration
  • Afghanistan
  • Iran

الف) فارسی

1. احمدی موحد، محمد (1382). «ویژگی‌های جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی مهاجران خارجی با تأکید بر مهاجران افغانی در ایران»، فصلنامۀ جمعیت، ش43-44.

2. ایمانی، فرانک (وچلک ) -متولی جهت کودکان بد سرپرست –سازمان بهزیستی –در مصاحبه با رادیوجمعه شب 1/5/94

3. پیام، امیرمحمد (1380).افغانستان به بلندای قرن دربارۀ قاچاق مواد مخدر: ماهنامة پژواک ایران.

4. جانسون کریس (1380). افغانستان کشوری در تاریکی ترجمۀ دکتر نجله خندق، تهران: آیه.

5. جمشیدی‌ها، غلامرضا؛ علی‌بابایی یحیی (1381). «بررسی عوامل مؤثر بر بازگشت مهاجران افغانی با تأکید بر ساکنان شهرک گلشهر مشهد»، نامة علوم اجتماعی، ش20.

 6. جمشیدی‌ها، غلامرضا؛ عنبری، موسی (1383). «تعلقات اجتماعی و اثرات آن بر بازگشت مهاجرین افغانی»، نامة علوم اجتماعی، ش 23، ص 68-43.

7. جمهوری اسلامی افغانستان در برابر تهدید سلطۀ بیگانگان 9 دی 1380رسالت 21 اردیبهشت 92.

8. زنجانی، حبیب‌الله (1380). مهاجرت، تهران: سمت.

 9. طرح آمایش سال 1384در مورد افغان‌های ساکن در ایران.

9شرفشاهی، کورش.ن گاهی به حضور کارگران غیرمجاز افغانی در ایران، مردم‌سالاری89.6.11 .

10. کوئن بروس (1391). مبانی جامعه‌شناسی، ترجمۀ رضا فاضل، تهران: سمت.

11. گلین شریف دینی، رضا، مهاجرین افغانی در ایران و تبعات اجتماعی آنهمشهری،: 20/11/79

12. گزارشی از 3میلیون پناهندۀ افغان در ایران خبرگزاری مهر – ا اسفند 1389

13. لهسائی‌زاده، عبدالعلی (1372). نظریات مهاجرت، شیراز: نوید.

14. محتشم، رضا، غربت سرزمینی شرقی، همشهری: 21 شهریور1384.

15. محمودی، مرتضی؛ پروفسور جوره لطیف اف (1388). «وضعیت افغانستان در آستانۀ انتخابات ریاست جمهوری و تأثیر آن بر همسایگان»، فصلنامۀ علمی – پژوهشی علوم سیاسی و روابط بین‌المللی، سال دوم،‌ ش 2، دانشکدۀ علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

16. محمودیان حسین (1386). «مهاجرت افغان‌های به ایران: تغییر در ویژگی‌های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی و انطباق با جامعۀ مقصد»، فصلنامۀ انجمن جمعیت‌شناسی ایران، ش 4، ص 65-42.

17. مکنزی، ریچارد (1998). ایالات متحده و طالبان در کتاب: افغانستان – طالبان و سیاست جهانی به کوشش ویلیام میلی، ترجمۀ عبدالغفار محقق، مشهد: ترانه.

18. موسوی چلک حسن (1395). ماهنامۀ خانه بخت، ش 71، ص 32.

 19. ناصری، کامران (1379). «نکاتی چند پیرامون خروج مهاجران افغانی از ایران»، فصلنامۀ گفتگو، ش 27.

20.----------- (1379). «مهاجران افغان در ایران و سرشماری آنها»، فصلنامۀ گفتگو، ش  30.

21. نشریه: جمهوری اسلامی افغان‌ها دست ایرانی‌ها را می‌فشارند: 16/10/88

22. نعمتی، معصومه (1390). مهاجرت در ساحت نظریه‌پردازی رسالت، ش7241،ص 9 .

23. وحیدی، پریدخت (1364). مهاجرت‌های بین‌المللی و پیامدهای آن، تهران: وزارت برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی- اجتماعی و انتشارات.

24. هالیدی فرد، افغانستان. اوضاع سیاسی، جنات صفت محمدصادق، همشهری 19 آذر 1380.

25. یوسف، حسن، مجلۀ « پناهندگان25» les Refugies، ج 4، ش 121، 2000: 29/28.

 
ب) انگلیسی
26. Afghanistan_demographpy htt: Population of Afghanistan Available t:     http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Afghanistan_demography.svg?uselang=fa
 27. Abbasi, M. J., D. Glazebrook, G. Jamshidiha, H. Mahmoudian and R. Sadeghi (2005a) .Retum io Aftfıanistan? A Stıdy of Afghans Livtng in Tehran, Kabul: AfghanistanResearch and Evaluation Unit.
 28. Abbasi, M. J., D. Glazebrook, G. Jamshidiha, H. Mahmoudian and R. Sadeghi (2005b) .Return to Afghanistan? A Stııdy of Afghans Living in Zahedan, Kabul: AfghanistanResearch and Evaluation Unit,
 29.  Barnett R. Rubin (Apr 12, 2013). Afghanistan from the Cold War through the War on Terror. Oxford University Press 2013.
30. Bery, J. W. (1992). "Acculturation and Adaptation in a New Soriety", International Migration, 30 (Special Issue: Migration) and Health in the 1990s): 69-86
31. New York Times 26 feb. 2002 (human Rights watch). www.hrw.org
32. Portes, A. and R. G. Rumbaüt (2001). Legacks:the Story of the Immigrant Second generation, New York: The Regents of the University of California,
 33. Rajaee, G. (2000). 'The Politics of Refugee Policy itı Post-Revolutionary   Iran", The Middle East Journal (54) 1.
33. Schweich, Thomas A..Corruption in Afghanistan:, Report about   corruption in Afghanistan. Washington University Law Available at: http://law.wustl.edu/news/index.asp?id=7651                                               
   34. UNOCHA integrated Regional Information Network 30 Avril 2002                                                                            
source: www. Irinnews.org