درآمدی بر روش شناسی اندیشه سیاسی در دوره میانه تمدن اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

روش‏شناسی یک علم ابزاری است که به اعتبار شرایط امکان آن، از دو جهت محدودیت دارد:
1. نسبت با نوع معرفت‏شناسی؛ 2. نسبت با ماهیت موضوع. بنابراین، می‌توان گفت که معرفت‌شناسی‌ها، جهان‌بینی‌ها و، به طور کلی، نظام دانایی در هر تمدنی، مبنای روش اندیشه و زندگی یک قوم به‌طور عام، و زندگی سیاسی آنان به‌طور خاص، را تشکیل می‌دهند. دانش سیاسی دوره میانه اسلام نیز از نظام معرفتی ویژه‏ای پیروی می‏کند و البته اندیشه در باب امر سیاسی در دنیای اسلام هم بر مبنای همان نظام عام دانایی استوار است. این دانش دارای ویژگی‏هایی همچون نظام فطرت، ضرورت وحی و نبوت، بنیاد شرعی عقل و فلسفه، بنیاد عقلی و فلسفی شریعت، جهان نص، تقدیم نص و رواج فقه سیاسی می‏باشد. در این مقاله به اجمال، به این دو نکته، یعنی نسبت روش‌شناسی اندیشه سیاسی دور? میانه اسلامی با معرفت شناسی از یک‌سو، و با ماهیت موضوع سیاست از سوی دیگر، اشاره شده و تلاش کرده‌ایم نتایج منطقی این نوع از نسبت و رابطه را در عمل سیاسی مسلمان دور? میانه تحلیل ‏کنیم

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

Methodology is an instrumental science, which, because of its conditions of existence, has two types of limitations: (1) its relationship with epistemology, (2) its relationship with the nature of the subject matter. Thus, once can say that epistemologies, worldviews and, in general, regimes of knowledge in any civilization form the foundation of a nation’s thought and life in general and their political thought in specific. The political knowledge of the Islamic midieval age, too, follows from a specific epistemological regime on which is founded the thought over the political in the Islamic world as well. This knowledge is characterized by human nature (fitrat), the necessity of revelation and prophethood (nabowwat), the religious foundation of reason and philosophy, the rational and philosophical foundation of shari?, the world of text (nass), the priority of text and the expansion of political fiqh. This paper briefly deals with the relationship of the methodology of the Islamic midieval age political thought and epistemology on the one hand and the nature of the politics on the other hand, trying to analyze the logical implications of this type of relationship in the political acts of the Muslims in the middle era

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic political thought – methodology – epistemology
  • Islamic sultanate
  • midieval age Islam