تأملی نظری در موانع ساختاری تدوین راهبرد ملی توسعه در ایران

نویسنده

چکیده

راهبرد توسعه فرآورده‌ی رسیدن نخبگان جامعه به استنباط‌های مشترک است. راهبرد توسعه نمودار همگنی درونی اندیشه ها و مناسبات اجتماعی است. رسیدن به توسعه بالاترین درجات هماهنگی و همسویی و سازواری را می‌طلبد. در ایران راهبردهای گوناگونی همچون راهبرد جایگزینی واردات و از 1368 به بعد راهبرد توسعه ی صادرات مطرح گردیده است. برنامه های خصوصی‌سازی و تعدیل ساختاری رهیافت‌های جدیدتری برای پیشبرد توسعه هستند. ولی این کوته بینی است که هر چه را دولت بر آن نام راهبرد نهاد «راهبرد ملی» بیانگاریم. براستی، پیش از آن باید دید که آیا ساخت دولت ـ ملت به معنای کلاسیک آن در یک اجتماع پیدا شده است یا خیر. تاثیر شکاف‌های اجتماعی از یک‌سو و شکاف میان دولت و جامعه از دیگر سو بر تدوین راهبرد توسعه چیست؟ در این مقاله می کوشم نخست با سنجش نظریه هایی که بسادگی دولت را مسئول چنین کنشی می‌داند نارسایی هایی این رهیافت را نشان دهم سپس به رهیافت جامع تر اریک اولین رایت عنایت خواهم کرد که رابطه‌ی چند سویه ی دولت و جامعه و شکافهای اجتماعی بر یکدیگر را با پروا نسبت به واقعیت‌های اجتماعی وا می‌کاود و در کاربست نظریه ی او البته نه به شیوه ای مکانیکی بلکه با پروا داشتن نسبت به ویژگیهای جامعه ی ایران خواهم کوشید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

-

چکیده [English]

The national development strategy is result of communal presumption among the elites. Internal coherence of the social relations and thoughts are manifested by it. Development needs the highest degrees of coordination and coherence. In Iran, various strategies including the import substitution and from 1988 forth the export promotion are declared by the government. Privatization and structural adjustment are among the newer programs. But considering "national strategy" whatever the government calls so is naively. In fact, before this one must examine whether modern sate-nation is formed in a given society. What are the effects of social cleavages from one hand and the gaps between state and society from another on the development strategy formulation? In this essay, I will try firstly to criticize state-centered theories and by showing their defections I will apply a more inclusive approach, Olin Wright's theory, which analyses multifaceted relations between state-society and social cleavages. In doing so I will not be mechanical but I will consider Iranian particularities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bureaucracy
  • Class Conflict
  • Development strategy
  • limitation
  • Limits of Functional Compatibility
  • Mediation
  • Over determination
  • reproduction
  • selection
  • Transformation