اصول سیاست خارجی در سیرۀ سیاسی امام سجّاد علیه‌السلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم سیاسی دانشکدة معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

اسلام که مکتبی جامع و مشتمل بر آموزه‌های فرازمانی و فرامکانی است، به مبحث سیاست خارجی به‌منزلة موضوعی مهم و اساسی توجه دارد. تبیین معیارهای رفتاری اسلام به‌طور عام و موضوع سیاست خارجی به‌طور خاص در عالی‌ترین شکل آن در آموزه‌های قرآن و سیرة اهل بیت تجلی دارد که در این پژوهش سیرة نظری و عملی امام سجاد علیه‌السلام مبنای تحلیل و تبیین قرار می‌گیرد. بر این اساس و با روش توصیفی- تحلیلی، نگارندگان اصول سیاست خارجی را در آرا و آموزه‌های امام سجاد علیه‌السلامبررسی و تجزیه و تحلیل کرده‌اند که بر مبنای آن و با توجه به چارچوب مفهومی طراحی‌شده، اصول سیاست خارجی نظیر گسترة روابط بر اساس مبانی اسلامی و انسانی؛ اصل احترام متقابل و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر؛ روابط حسنه، مدارا و مسالمت‌آمیز؛ نفی سلطه‌گری و سلطه‌پذیری؛ نفی ظلم و ظلم‌پذیری؛ وفاداری به عهد و پیما‌ن‌ها؛ دشمن‌شناسی و دشمن‌ستیزی و آخرت‌گرایی و آرامش سیاسی در سیرة امام تحلیل و بررسی می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Principles of foreign policy in the political tradition of Imam Sajjad (PBUH)

نویسندگان [English]

  • Jalal Dorakhshah 1
  • Jabbar Shojaei 2
1 Professor, Faculty of Islamic Studies and Politics, Imam Sadiq University, Iran
2 M.A., Faculty of Islamic Studies and Politics, Imam Sadiq University, Iran
چکیده [English]

Islam is a comprehensive school and covering some doctrine out of time and place
focusing on the issue of foreign policy as a matter of fundamental importance
attention. Explaining the behavioral norms of Islam in general subject of foreign
policy, in particular in the most perfect expression in the teachings of the Quran and
is manifested in the tradition of the household. Accordingly, by descriptiveanalytical
methods, the authors of the principles of foreign policy vote doctrine of
Imam al study were classified and evaluated. On this basis and according to the
conceptual framework of the principles of foreign policy, such as the range of
human relationships based on Islamic principles, these contents were examined: the
principle of mutual respect and non-interference in the internal affairs of each other
Amity, tolerance and non-violence, rejecting the domination of domination,
oppression rejection of loyalty to the covenant treatie, the enemy of enemies and the
next conflict peace-oriented political tradition Imam analsis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Policy
  • Imam Sajjad (pbuh)
  • Islamic political tradition
الف) فارسی
1. قرآن کریم
2. الإمام السجاد (ع) (2011)، الصحیفة السجادیة، بیروت: المجمع العالمی لأهل البیت.
3. الإمام السجاد (ع) (2011)، رسالة الحقوق، بیروت: المجمع العالمی لأهل البیت.
4. آذرنوش، آذرتاش (1391)، فرهنگ معاصر عربی– فارسی، تهران: نشر نی.
5. آیور، مک (1349)، جامعه و حکومت، ترجمة ابراهیم علی‌کنی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
6. جوادی آملی، عبدالله (1379)، صورت و سیرت انسان در قرآن. قم: نشر إسراء.
7. درخشه، جلال (1386)، «شرایط شکل‌گیری و چارچوب سیاست خارجی دولت پیامبر(ص)»، در علی‌اکبر علیخانی، سیاست نبوی؛ مبانی، اصول، راهبردها، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
8. دهقانی فیروزآبادی، جلال (1389)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: سمت.
9. ــــــــــــــــــــــــ (1390)، «نظریة اسلامی سیاست خارجی چارچوبی برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامة روابط خارجی، سال سوم، شمارة اول، بهار 1390.
10. دوئرتی، جیمز و فالتزگراف (1372)، نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل، ترجمة علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: قومس.
11. سیف‌زاده، سید‌حسین (1381)،نظریه‌پردازی در روابط بین‌الملل: مبانی و قالب‌های فکری، تهران: سمت.
12. ساندل، مایکل (1374)، لیبرالیسم و منتقدان آن، ترجمة احمد تدین، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
13. شریعتمداری، علی (1372)، اصول تعلیم و تربیت، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
14. عبدوس، محمد‌تقی و محمد‌مهدی اشتهاردی (1390)، آموزه‌های اخلاقی- رفتاری امام شیعه علیهم السلام، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
15. عزتی، عزت‌الله و سهیلا نانوا (1390)، سیاست خارجی ایران و چالش‌های فراروی ایران با تغییر ساختار سیاسی عراق، تهران: فصلنامة دانشنامه.
16. قاسمی، فرهاد (1384)، اصول روابط بین‌الملل، تهران: نشر میزان.
17. قطب، سیدمحمد (1349)، اسلام آیین فطرت، ترجمة سیدابراهیم میرباقری، قم: دارالکتب الإسلامیة.
18. قمی، عباس (1409هـ)، منتهی الآمال، ج 2، قم: نشر هجرت.
19. قوام، عبدالعلی (1370)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران: سمت.
20. کاظمی، علی‌اصغر (1372)، روابط بین‌الملل در تئوری و در عمل، تهران: نشر قومس.
21. کانت، ایمانوئل (1809)، رسالة کشف، ترجمة مهدی ذاکری، قم: نشر دانشگاه مفید.
22. کلینی، محمد (1390)، اصول کافی، ج 1، ترجمة صادق حسن‌زاده، قم: انتشارات قائم آل محمد (ص).
23. گاراندو، میکائل (1383)، لیبرالیسم در تاریخ اندیشة غرب، ترجمة عباس باقری، تهران: نشر نی.
24. لاریجانی، محمدجواد (1374)، کاوش‌های نظری در سیاست خارجی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
25. لاریجانی، محمدجواد (1377)،درس‌های سیاست خارجی، تهران: انتشارات مشکوة.
26. لینکلیتر، اندرو (1385)، آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی، ترجمة لی‌لا سازگار، تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی.
27. مطهری، مرتضی (1369)، فطرت، تهران: صدرا.
28. مقتدر، هوشنگ (1370)، سیاست بین‌الملل و سیاست خارجی، تهران: مفهرس.
29. موریس، دوورژه (1376)، اصول علم سیاست، ترجمة ابوالفضل قاضی، تهران: دادگستر.
30. موسوی، سیدمهدی (1388)،گذار از فتنه؛ شگردهای فتنه‌گران و مقابله با آنان از منظر امام سجاد (ع)، تهران: مؤسسة اشراق.
31. موسوی خمینی، روح‌الله (امام خمینی(ره))(1379)، صحیفة نور، ج 13، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
32. نقی‌پورفر، ولی‌الله (1381)، اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
33. وینست، اندرو (1371)، نظریه‌های دولت، حسین بشریه، تهران: نشر نی.
34. وبر، ماکس (1368)، مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی سیاسی، ترجمة احمد صدارتی، تهران: نشر مرکز.
 
-ب) عربی
34. إبن أثیر، علی‌بن محمد (1926)، الکامل فی التاریخ، بیروت: دار بیروت للطباعة و النشر.
35. أبوزهرة، محمد (بی‌تا)، دارالفکر  العربی.
36. أبوعید، عارف خلیل (2007)، العلاقات الدولیة فی الفقه الإسلامی، عمان: دارالنفائس.
37. الراغب الإصفهانی (2007)، المفردات فی غریب القرآن، ضبطه و راجعه محمد خلیل عیتانی، بیروت، لبنان: دارالمعرفة
38. الراوندی، قطب‌الدین (1409هـ)، الخرائج و الجرائح، الجزء الثانی، قم: مؤسسة الإمام المهدی (ع).
39. الطبرسی، الفضل‌بن الحسن (1979)، أعلام الوری بأعلام الهدی، بیروت: دارالمعرفة.
40. عبدالرحمن، طه (2000)، العمل الدینی و تجدید العقل، المغرب: المرکز الثقافی العربی.
41. عبدالخالق، فرید (1998)، فی الفقه السیاسی الإسلامی، قاهره: دارالشروق.
42. الغنیمی، محمد طلعت (1988)، قانون السلام فی الإسلام دراسة مقارنة، قاهره: دارالمعارف.
43. محمصانی، صبحی (1982)، القانون و العلاقات الدولیة فی الإسلام، بیروت: دارالعلم للملایین.
44. http://www.pajoohe.com مشاهده‌شده در تاریخ 1/4/1392.