تحلیل جامعه‏ شناسی مفهوم «سبک زندگی» در تمدن‏ های غربی و اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه پیام نور

چکیده

سبک زندگی گرچه در کلی‏ترین حالت به «الگو و شیوة زندگی کردن» اشاره دارد، همچون بسیاری دیگر از مفاهیم علوم انسانی، نیازمند نظریة پشتیبان است که تعیین‌کنندة چیستی عمیق موضوع «نوع زندگی»‏ و نسبت آن با موضوعات و مفاهیم دیگر است. بدین‌ترتیب، سؤال اصلی این نوشتار چیستی «سبک زندگی غربی» که نتیجة نظریة اجتماعی معاصر غرب است و تطبیق آن با چیستی و ماهیت «سبک زندگی اسلامی» را شامل می‏شود. فرضیة مقاله نیز به گستره‏ای از مفاهیمی ‏همچون جامعة مدرن، مدرنیتة متأخر، نظام طبقاتی، الگوی مصرف، الگوی تفریح و اوقات فراغت و نظایر آن اشاره دارد. درعین‌حال، مواضع معرفت‏شناسی و ره‌آوردهای روش‏شناسی این مفهوم با توجه به خاستگاه متمایزشان، متفاوت هستند. در این نوشتار، با تکیه بر روش توصیفی و روش کتابخانه‏ای به بررسی اجمالی مؤلفه‏های سه مقولة هستی‏شناسی، معرفت‏شناسی و روش‏شناسی مفهوم سبک زندگی با دو خاستگاه فکری مختلف «غربی» و «اسلامی» پرداخته‌ایم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

SOCIOLOGICAL ANALYSIS OF THE CONCEPT OF "LIFESTYLE" IN THE WESTERN AND ISLAMIC CIVILIZATIONS

نویسنده [English]

  • Hossein Khani
Assistant Professor, Political Science Department, Payame Noor University, Iran
چکیده [English]

However, in the most general way of life refers to the pattern and way of life, like
many other social science concepts, theories need backup which determines what
depth the issue of "life" and its relation to other issues and concepts. Thus, the main
question is “what is the result of social theory and its implementation to "Western
lifestyle" contemporary West?” and what is included of the nature of the "Islamic
way of life"?” Hypothesis article refers to a range of concepts, such as modern
society, late modernity, class system, consumption pattern, and the pattern is fun and
leisure, and so on. At the same time positions achievements to epistemology and
methodology with regard to the origin of the concept of distinctive is different. This
paper describes the methods and techniques of library foundation recognized
components and outlined three categories of ontology, epistemology and
methodology. It is concept of the different intellectual origins of the "Western" and
"Islamic".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic
  • Late modernity
  • leisure
  • life style
  • Ontology
  • Western

مراجع

الف) فارسی
1. آزاد ارمکی، تقی (1391)، «الگوهای سبک زندگی در ایران». در ابراهیم حاجیانی، الگوهای سبک زندگی ایرانیان، چ2، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، صص 34ـ 15.
2. باکاک، رابرت (1381)، مصرف، خسرو صبری. تهران: شیرازه.
3. بوردیو، پی یر (1380)، نظریه کنش، دلایل عملی و انتخاب عقلانی، مرتضی مردی‏ها. ج1، تهران: نقش و نگار.
4. حاجیانی، ابراهیم (1391)، «سبک زندگی و مطالعات راهبردی». در ابراهیم حاجیانی. الگوهای سبک زندگی ایرانیان، چ2، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، صص 14ـ 7 .
5. خانی، حسین(1392)، «خیزش‏های اسلامی در جهان عرب؛ارزیابی فرصت‏ها و تهدیدهای منطقه‏ای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست، دوره 43، شماره 4، زمستان، شماره مسلسل 43، صص97 ـ 81 .
6. شفیعی، سمیه (1391)، «مطالعات جنسیتی اوقات فراغت؛ به سوی تبیین سبک زندگی». در ابراهیم حاجیانی، الگوهای سبک زندگی ایرانیان، چ2، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، صص 174ـ 131.
7.  غرایاق زندی، داود(1391)، «سبک زندگی»، سال‏نمای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛تحولات راهبردی1391،چشم‏انداز1392.
8. فاضلی، محمد (1382)، مصرف و سبک زندگی، تهران:‏ صبح صادق.
9. کوهستانی، حسینعلی (1378)، پژوهشی در اوقات فراغت و راه‏های بهره‏وری از آن، مشهد: تیهو.
10. گیدنز، آنتونی (1380)، پیامدهای مدرنیته، محسن ثلاثی. چ2، تهران: ‏نشر مرکز.
11. گیدنز، آنتونی (1382)، تجدد و تشخص (جامعه و هویت شخصی در عصر جدید)، ناصر موفقیان. چ 2، تهران: نشر نی.
12. محمدی، سیده عقلیه (1391)، «رابطه بین سبک زندگی و نگرش هویت جنسیتی در بین دو نسل مادران و دختران» در ابراهیم حاجیانی، الگوهای سبک زندگی ایرانیان، چ2، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، صص 271ـ 227.
13. نصری، قدیر (1385)، «پست مدرنیسم و مطالعات راهبردی؛ الزامات روش شناختی». فصلنامه مطالعات راهبردی، س 9، ش1، بهار، شماره مسلسل 31، صص 30 ـ 7.
14. نصری، قدیر (1385)، «فهم کانستراکتیویستی امر سیاسی». فصلنامه مطالعات راهبردی، س9، ش4، زمستان، شماره مسلسل 34، صص 736ـ713.
 
ب) خارجی
15. Bourdieu, pierre (1984), Distinction: a social critique of the judgement of taste, Translated by Karl Smith, London, Oxford university.
16. Chaney, D. (1996), lifestyles, London: sage publications.
17. Giddens, A. (1991), Modernity and self - identity: self and society in the late modern Age, Cambridge: poty press.
18. Hay, kolin (2003), An Critical Introduction to Political Analysis,Newyork: palgrave press.
19. www.leader.ir/langs/fa/indexphp?p=bayanat&id=9985
20. www.islamiclife.ir/note/1392/10/002149.php

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 27 خرداد 1393
  • تاریخ بازنگری: 13 مرداد 1394
  • تاریخ پذیرش: 16 مهر 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار