مبارزه با تروریسم بین‌المللی: الزامات عملی و چالش‌های نظری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری گروه مطالعات منطقه‌ای، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

این مقاله در پی واکاوی بخشی از علل ناکامی دولت­ها و نهادهای بین­المللی در مهار تروریسم فزاینده است. اینکه با وجود اجماع نظر موجود دربارۀ تهدیدهای ناشی از تروریسم، چرا تاکنون همکاری­های بین­المللی برای مبارزه با این پدیده ناکارامد بوده است. متن حاضر، از چشم‌انداز نظریه­های روابط بین­الملل در پی پاسخگویی به این پرسش برآمده و با روشی تبیینی و تحلیلی، امکانات و محدودیت­های هر یک از رویکردهای نظری واقع­گرایی، لیبرالیسم و سازه­انگاری را مدنظر قرار داده است. غلبۀ واقع­گرایی و تفکرات مبتنی بر آن، به­سبب تعارض سنت­های واقع‌گرایانۀ پذیرفته‌شدۀ دولت­ها با برخی نتایج حاصل از سازوکارهای موجودِ همکاری بین­المللی برای مبارزه با تروریسم، بیشتر مورد توجه بوده است. یافته­های این مطالعه نشان می­دهد که در ابتدا، درک متفاوت دولت­ها از پدیدۀ تروریسم و اختلاف­نظر در تعریف عملیات تروریستی، که به تعارض در شناسایی مصادیق منجر می­شود، مانع بزرگ همکاری­های بین­المللی است. سپس، فاصلۀ موجود در اولویت­بندی دولت­ها که براساس منافع ملی هر یک از آنها شکل می­گیرد، فرایند همکاری­های بین­المللی را به­شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد و علاوه‌بر آن، تلاش قدرت­های بزرگ برای بهره­برداری از این فرصت­های همکاری بین­المللی در جهت پیشبرد منافع و اهداف خود، زمینه­های اصلی ناکامی همکاری­ها و نیز نهادهای بین­المللی در مبارزه با تروریسم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

INTERNATIONAL TERRORISM: PRACTICAL REQUIREMENTS AND THEORETICAL CHALLENGES

نویسندگان [English]

  • Mohammad Jafar Javadi Arjmand 1
  • Behrouz Ghezel 2
1 Associate Professor; Political Science Department, University of Tehran
2 Ph.D. Political Science Department, University of Tehran
چکیده [English]

This article is seeks to analyze some reasons behind the governments and international organizations’ setback in order to halter the increase of terrorism. Although there have been consensus of opinions regarding the threats arising from terrorism, why is it then that the international cooperation has been inefficient for campaigning against this phenomenon. This text is according to the international relations’ theories in response to the mentioned question and it has taken all opportunities and limitations of each theoretical approach of realism, liberalism and constructivism into consideration by explanatory and analytical methods. The prevalence of realism and the arising thoughts of it, have gained more attention due to the reason that the accepted realistic traditions of government have had conflicts with some of the consequences of existing mechanisms of international relations for campaigning with terrorism. From the findings of this article, it can be elicited that the different perceptions of governments from the phenomenon of terrorism, and the discrepancy of opinions in defining terrorist operations have led to the conflict in recognition of meaning which is a big obstacle in international cooperation. Thus, the existing distance in governments’ priorities which are according to the national interests of each nation, has deeply influenced the process of international cooperation. In addition, the effort of big powers for exploiting the opportunities of international cooperation in respect to advancement of their own interests and targets is the main reason of failure in cooperation and campaigns of international organizations against terrorism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Campaign against terrorism
  • Constructivism
  • International terrorism
  • Interpol
  • Liberalism
  • NATO
  • Realism
  • United Nations

مراجع

الف) فارسی
1. آقابخشی، علی؛ افشاری راد، مینو (1383)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار.
2. آقایی، سید داوود (1391)، سازمان‌های بین­المللی، چ نهم، تهران: سرای عدالت.
3. اسپریگنز، توماس (1382)، فهم نظریه­های سیاسی، ترجمۀ فرهنگ رجایی، چ چهارم، تهران: آگاه.
4. برگن، پیتر؛ پاندی، سواتی (1385)، «وجه­المصالحه­ای به نام مدارس علوم دینی»، ترجمۀ احمدرضا تقاء، پژوهشنامۀ امنیت بین­الملل و تروریسم، سال اول، ش 2، ص 60- 45.
5. دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی (1386)، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو (کتاب سبز)، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
6. زمانی، سید قاسم (1380)، «جایگاه موازین بین­المللی حقوق بشر در مبارزه با تروریسم»، مجلۀ پژوهش­های حقوقی، ش 8، ص 146- 115.
7. دوئرتی، جیمز؛ فالتزگراف، رابرت (1376)، نظریه­های متعارض در روابط بین­الملل، ترجمۀ علیرضا طیب و وحید بزرگی، چ دوم، تهران: قومس.
8. طیب، علیرضا (1382)، تروریسم: تاریخ، جامعه‌شناسی، گفتمان، حقوق، تهران: نشر نی
9. فیرحی، داود؛ ظهیری، صمد (1387)، «تروریسم؛ تعریف، تاریخچه و رهیافت­های موجود در تحلیل پدیدۀ تروریسم»، فصلنامۀ سیاست، دورۀ 38، ش 3، ص 165- 145.
10. قوام، عبدالعلی (1390)، روابط بین‌الملل: نظریه­ها و رویکردها، چ پنجم، تهران: سمت.
11. کولایی، الهه و ماندانا تیشه‌یار (1385)، «دگرگونی­های ژئوپلیتیکی و تحول در مأموریت، ساختار و کارکرد نهادهای بین­المللی (نمونۀ موردی: ناتو)»، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، سال دوم، ش 3 و 4، ص 71- 45.
12. مارنگوپولوس، آلیس؛ بندک؛ ولفگانگ (1389)، تروریسم و حقوق بشر، ترجمۀ محمدجعفر ساعد و دیگران، تهران: دادگستر.
13. مستقیمی، بهرام؛ قادری کنگاوری، روح‌الله (1390)، «نقض حقوق بشر و گسترش تروریسم»، فصلنامۀ سیاست، دورۀ 41، ش 1، ص 270- 251.
14. مشیرزاده، حمیرا (1390)، تحول در نظریه­های روابط بین­الملل، چ ششم، تهران: سمت.
15. معظمی، شهلا (1384)، جرم سازمان­یافته و راهکارهای جهانی مقابله با آن، تهران: دادگستر.
16. میرمحمد صادقی، حسین (1380)، «ملاحظاتی در باب تروریسم»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 34-33، ص 208- 185.
17. نقیب‌زاده، احمد (1387)، «روابط بین­الملل به­عنوان موضوعی میان­رشته­ای: جامعه­شناسی و روابط بین­الملل»، فصلنامۀ مطالعات بین­المللی، سال پنجم، ش 3، ص 126- 111.
18. ورایلاس، کریستین بولویانیس (1389)، حقوق بشر به‌عنوان معیار و شرایط ساختاری اتخاذ اقدامات ضد تروریستی، ترجمۀ نادر ساعد، گروه صلح، کرسی حقوق بشر دانشگاه شهید بهشتی، تهران: دادگستر.
 
ب) خارجی
19. Annan, K. (2005), In the Preface to International Instruments Related to the Prevention and Suppression of International Terrorism, United Nations Publication.
20. Barnett, M. ; Coleman, L. (2005), “Designin Police: Interpol and the Study of Change in International Organizations”, International Studies Quarterly, Vol. 49, No. 4, pp: 593-619.
21. Chow, J.T. (2005), “ASEAN Counterterrorism Cooperation since 9/11”, Asian Survey, Vol. 45, No. 2, pp: 302-321.
22. Conaway, J. (2005), “Uniting against terrorism”, Americas, Vol. 57, No. 3, pp: 46-62
23. Das, D. K. & Kratcoski, P. C. (1999), “International Police Cooperation: A World Perspective”, Policing: An International Journal of Police Strategies & Management, Vol. 22, No. 2, pp: 214-41.
24. Davies, C. (2004), Democracy and Terrorism: A Major New Debate (http://www. opendemocracy.net/democracy-terrorism/article_2290.jsp).
25. Deflem, M. (2006), “Europol and Policing of International Terrorism: Counter terrorism in a Global Perspective”, Justice Quarterly, Vol. 23, No. 3, pp: 336-359.
26. Deflem, M. ; Maybin, L. C. (2005), “Interpol and Policing of International Terörizm: Developments and Dynamics since September 11” in L. L. Snowden and B. C. Whitsel (Eds.), Terrorism: Researchs, Readings & Realities, Upper Saddle River, N. J.: Pearson/Prentice Hall.
27. Fierke, K. M. (2007), “Constructivism” in International Relation Theories, Edited by Tim Dunne & Milja Kurki & Steve Smith, New York: Oxford University Press.
28. Greenberg, D. (2001), Is Terrorism New? (http://www.hnn.us/article/289)
29. Heymann, P. B. (2003), Terrorism, Freedom, and Security: Winning without War, Cambridge, MA: The MIT Press.
30. Jackson, Robert ; Georg Sorensen (2007), Introduction to International Relations: Theories and Approaches, 3rd ed., New York: Oxford University Press.
31. Jeffrey, D. S. (2001), The Terrorist Trap, in: Indiana University Press.
32. Keleher, R. (2002), The Economic Costs of Terrorism (http://www.jec.senate.gov/republicans/public/?a=Files.Serve&File_id=79137416-2853-440b-9bbe-e1e75d40a79d).
33. Keohane, R. O. (1988), “International Institutions: Two Approaches”, International Studies Quarterly, Vol. 32, No. 4, pp: 379-396.
34. Krasner, S.D. (1983), International Regimes, Cornell University Press.
35. Lebow, Richard Ned (2007), “Classical Realism” in International Relation Theories, Edited by Tim Dunne & Milja Kurki & Steve Smith, New York: Oxford University Press.
36. Leurdijk, Dick A. (2005), “NATO's Shifting Priorities: From Peace Support Operations to Counter-Terrorism” in: Peace Operations After 11 September 2001, Edited by Thierry Tardy, New York: Frank Cass.
37. Mearsheimer, J. J. (2007), “Structural Realism” in International Relation Theories, Edited by Tim Dunne & Milja Kurki & Steve Smith, New York: Oxford University Press
38. Mearsheimer, J. J. (1995), “The False Promise of Interational Institutions”, International Security, Vol. 19, No. 3, pp: 5-49.
39. Merget, Frederic (2003), “Justice in Time of Violence”, European Journal of International Law (EJIL), Vol. 14, No. 2, pp: 327-345.
40. Navarro, Peter & Aron Spencer (2001), “Assessing the Costs of Terrorism”, The Milken Institute Review, No. 4, pp: 16-31
41. NCTC (2013), NCTC Fact Sheet and Observations Related to 2005 Terrorist Incidents, National Counter Terrorism Center (http://www.state.gov/j/ct/rls/crt/195555.html)
42. Oudraat, C. J. (2003), “Combating terrorism”, The Washington Quarterly, Vol. 26, No. 4, pp: 163-176.
43. Richard M. Medina & George F. Hepner (2013), The Geography of International Terrorism: An Introduction to Spaces and Places of Violent Non-State Groups, CRC Press
44. Reus-smit, Christian & Duncan Snidal (2008), The Oxford Handbook of International Relations, New York: Oxford University Press.
45. Roberts, A. (2002), The Changing Faces of Terrorism (http://www.bbc.co.uk/history/ recent/ sept_11/changing_faces_04.html).
46. Suter, K. (2005), “Terrorism and International Law”, Contemporary Review, No. 287, pp: 216-222.
47. USDS (2013), Terrorism, U.S. Department of State (http://www.state.gov/j/ct/ info/ c16718.html).
48. White, J.R. (1991), Terrorism: An Introduction, Brooks-Cole
49. 9/11 Commission Report (2004), 9/11 Commission Report (http://www.9-11commission.gov/report/911Report.pdf).
فصلنامه سیاست
دوره 47، شماره 3
آذر 1396
صفحه 611-628

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 دی 1394
  • تاریخ بازنگری: 12 دی 1394
  • تاریخ پذیرش: 22 خرداد 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار