دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه جامعه المصطفی(ص) العالمیه
چکیده
به‌رغم تأکید منابع و متون اسلامی بر تأسیس امت واحدۀ اسلامی و تشکیل آن در قرون اولیه، این مهم به دلایلی به‌تدریج دچار افتراق و گسست سیاسی شد. این امر ناشی از رفتار سیاسی نادرست نخبگان سیاسی و نیز برداشت ناصحیح از منظومۀ فکری اسلام و جایگزین شدن عناصر جدید در هندسۀ معرفتی مسلمانان است. مودودی دو عامل ظهور نظم سلطانی در حاکمیت اسلامی پس از خلفای راشدین توسط معاویه و به انزوا کشیده شدن خلافت انسان را که با روش‌های دموکراتیک در دورۀ خلفای راشدین معمول بود، مهم‌ترین عنصر مؤثر در انشقاق وحدت اسلامی می‌خواند. هدف این پژوهش بررسی عوامل گسست و پیوست سیاسی امت اسلامی و همچنین راهبرد بازسازی آن از منظر مودودی است. دلیل اهمیت این تحقیق این است که مودودی از اندیشمندان بزرگ معاصر تأثیرگذار بر گروه‌های سلفی است که امروزه به‌نوعی از آنها به‌عنوان عامل گسست امت اسلامی یاد می‌شود. این نوشتار داده‌ها و اطلاعات لازم را به شیوۀ اسنادی گردآوری می‌کند و با روش تفسیری به تحلیل آن از دیدگاه مودودی می‌پردازد.
علیخانی، علی‌اکبر و همکاران (1390). اندیشۀ متفکران مسلمان، چ اول، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
قانون اساسی جماعت اسلامی پاکستان (1984م). ترجمۀ آفتاب اصغر، لاهور پاکستان، دارالعروبة للدعوة الاسلامیة.
کاظمی، سید حسن مهدی (1389). «بررسی مبانی نظری تقریبی امام خمینی و مولانا مودودی»، مجلۀ طلوع، بهار، ش 31.
موتن، عبدالرشید (1388). «تفکر اسلامی در پاکستان معاصر، میراث علامه مودودی»، ترجمۀ مصطفی هدائی، فصلنامۀ پژوهش‌های منطقه‌ای، جامعه المصطفی العالمیه، سال اول، ش 2، تابستان و پاییز.
مودودی، ابوالاعلی و دیگران (2008م). حقوق الانسان رؤی اسلامیه، تحت اشراف: دالیا محمدابراهیم، الطبعه الاولی، شرکه نهضه مصر للطباعه و النشر و التوزیع.
مودودی، ابوالاعلی (1364). جهاد نور، ترجمه و نگارش: محمد اسماعیلی، انتشارات توحید.
------------- (1398ق/1978م). الخلافه و الملک، تعریب، احمد ادریس، الطبعه الاولی، الکویت: دارالقلم.
------------- (بی‌تا[الف]).مدلول فداکاری حسین(ع)، مندرج در کتاب: آزاد، اقبال، مودودی، زاهدحسین، حسین رمز حقیقت و مظهر آگاهی، ترجمۀ غلامرضا سعیدی، قم: نشر حر.
------------- (1404ق/1984م). منهاج الانقلاب الاسلامی، الریاض: الدارالسعودیة للنشر و التوزیع.
------------- (1348). ایدئولوژی اسلامییا مرزهای عقیده، ترجمۀ سید جواد هشترودیان، تهران: شرکت سهامی انتشار.
------------ (1404ق/1984م). منهاج الانقلاب الاسلامی، الریاض: الدارالسعودیة للنشر و التوزیع.
------------- (بی‌تا[ب]). برنامۀ انقلاب اسلامی، ترجمۀ سید غلامرضا سعیدی، چ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
------------ (بی‌تا[ج]). تئوری سیاسی اسلام، ترجمۀ محمدمهدی حیدرپور، تهران: بعثت.
------------ (1359). نظام سیاسی در اسلام، ترجمۀ علی رفیعی، قم: انتشارات مکتب قم.
------------- (بی‌تا[د]). اسلام و جاهلیت، ترجمۀ سید غلامرضا سعیدی، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی اسلامی.
----------- (بی‌تا[ه]). رسائل و مسائل، لاهور، ج 1، چ سی‌وسوم، ص 55.
مودودی، ابوالاعلی؛ سید قطب، حسن البناء (1359). فلسفۀ جهاد در اسلام، ترجمۀ سید محمود خضری، بی‌جا: انتشارات اسلامی.
ندوی، سید ابوالحسن علی (1388). تفسیری سیاسی از اسلام، ترجمۀ عبدالقادر دهقان، چ سوم، تهران: نشر احسان.
نقیب‌زاده، احمد (1388). احزاب سیاسی و گروه‌های ذی نفوذ، چ اول، تهران: قومس.
ابتدای صفحه