اصالت صلح در اندیشۀ سیاسی اسلام و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکدۀ جغرافیا دانشگاه تهران

چکیده

صلح و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز انسان‌ها و ملت‌ها با یکدیگر، هم در درون مرزها و هم در عرصۀ نظام بین‌الملل از ضرورت‌های ارکان پایدار تمدن بشری و منطبق بر فطرت و طبیعت بشر در طول تاریخ بوده است. اسلام، آیات متعدد قرآن کریم، اندیشمندان و فقهای جهان اسلام نیز بر اصالت صلح در روابط جوامع و ملت‌ها تأکید و توجه جدی دارند. با توجه به تأثیر مستقیم اصول شریعت اسلام در شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی ایران و تدوین قانون اساسی و اصول سیاست خارجی، همان‌گونه که ملاحظه می‌شود، در طول بیش از سه دهه حیات جمهوری اسلامی، روابط ما با سایر ملت‌های دنیا تا حدودی رفتاری صلح‌آمیز و مبتنی بر احترام متقابل بوده و به اصالت صلح در اسلام و به‌تبع آن در سیاست خارجی، به‌عنوان اصلی مسلم و بدیهی توجه جدی شده است. دولت‌مردان در ایران همواره دو رویکرد متفاوت نسبت به اصل صلح در این مدت به جامعۀ جهانی عرضه کرده‌اند که یکی پذیرفته شده و دیگری نادیده انگاشته شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

ORIGINALITY PEACE IN ISLAMIC POLITICAL THOUGHT AND FOREIGN POLICY OF THE ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN

نویسنده [English]

  • Bahador Zarei
Assistant Professor; Political Geography, Geography Department, University of Tehran
چکیده [English]

Islam, various verses of the Holy Quran, Muslim scholars and jurists, peace, relationships, communities and nations as well as the originality and attention are highlighted. According to Islamic Sharia direct impact on the formation of the Islamic Republic of Iran and the drafting of the constitution and the principles of foreign policy, as can be seen during more than three decades of the Islamic Republic, our relations with other nations of the world behaves somewhat Peace violence and peace in Islam is based on mutual respect and authenticity, and shortage of foreign policy, the main attention is clear and obvious. Always two different approaches towards peace in the international community during this period offered by the government is one acceptable and the other has been ignored.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islam is peace
  • Jihad
  • Quran foreign policy of the Islamic Republic of Iran
الف) فارسی
1. قرآن کریم، ترجمۀ محمد آیتی، نشر سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
2. ابراهیمی، محمد و دیگران (1378)، اسلام و حقوق بین‌الملل، تهران: نشر سمت.
3. اصغری، سیدمحمد (1338)، صلح در اسلام، نشر اطلاعات.
4. ایوانز، گراهام و جفری نونام (1381)، فرهنگ روابط بین‌الملل، ترجمۀ حمیرا مشیرزاده و حسین ترازکوهی، تهران: نشر میزان.
5. برزنونی، محمدعلی (1384)، اسلام: اصالت جنگ یا اصالت صلح، تهران: نشر مرکز امور حقوقی بین‌المللی و معاونت.
6. بیگدلی، محمدرضا (1367 )، حقوق بین‌الملل اسلامی، تهران: نشر میزان.
7. حافظ، شمس‌الدین محمد (792-727)، دیوان حافظ، تهران: نشر علمی.
8. حمیدالله خیرآبادی ( 1388)، حقوق بین‌الملل اسلامی، ترجمۀ سید مصطفی محقق داماد. تهران: نشر قومس.
9. حقیقت، سید صادق (1376)، مسئولیت‌های فراملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر مرکز تحقیقات استراتژیک.
10. خدوری، مجید (1388)،  جنگ و صلح در اسلام، ترجمۀ سید هادی خسروشاهی، تهران: نشر اطلاعات.
11. خرازی، سید کمال (1380)، سیاست خارجی ما، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
12. خمینی، روح‌الله (1367)، صحیفۀ نور، جلدهای 8، 9، 17و19.
13. دهشیری، محمدرضا (1379)، اندیشۀ سیاسی امام خمینی، تهران: نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
14. دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1392)، «گفتمان اعتدال در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران؛ سیاست تعادل و توازن»، ماهنامۀ سیاسی- تحلیلی همشهری دیپلماتیک، شمارۀ 74، مرداد 1392.
15. زارعی، بهادر (1384)، «جهاد در اندیشۀ سیاسی اسلام و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، مجلۀ سیاست، شمارۀ 67، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
16. ..............................(1392)، اسلام و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر ابرار معاصر.
17. سعدی، ابومحمد مصلح‌الدین (671- 588)، بوستان سعدی، نشر اقبال.
18. سلیمانی، فرانک (1388)، جلوه‌های صلح و بشردوستی در اشعار مولانا، سعدی و حافظ، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد همدان.
19. سیدقطب (1378)، اسلام و صلح جهانی، ترجمۀ سید هادی خسروشاهی و زین‌العابدین قربانی، تهران: نشر کلبۀ شروق.
20. عمید زنجانی، عباسعلی (1365)، فقه سیاسی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
21. منتظری، حسینعلی (1359)، ولایت فقیه، قم: مرکز نشر مرکز العالم.
22. مطهری، مرتضی (1376)، جهاد، تهران: نشر صدرا.
23. مولوی، جلال الدین محمد بلخی ( 652- 586 )، مثنوی معنوی، نشر علمی.
24. ولایتی، علی اکبر (1378)، دیدگاه‌های جهانی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
25. نصر، سیدحسین (1388)، قلب اسلام، ترجمۀ سید صادق خرازی، تهران: نشر نی.
26. نخعی، هادی (1376 )، توافق و تزاحم منافع ملی با مصالح اسلامی، تهران: نشر دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
 
ب) خارجی
27. Smock, D. (2009), Islamic Perspectives on Peace and Violence, United States Institue of Peace(USIP) Press.
28. Waltz, K. (1983) Man, the state and War, New York: Columbia University Press.
 
ج) اینترنتی
29. http://www.asriran.com
30. http://www.noorsoft.org
31. http://www.president.ir/fa/70145