بررسی تحلیلی مفهوم سلاح‌های کشتار جمعی و تطبیق آن بر دیدگاه اسلامی با تأکید بر آرای مقام معظم رهبری امام خامنه‌ای (مدظله العالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفۀ دانشکدۀ فلسفه و اخلاق دانشگاه باقرالعلوم (ع)

2 دکترای دین‌پژوهی دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

در این مقاله با استفاده از روش توصیفیاسنادی، تلاش شده است ضمن بررسی مؤلفه‌های سلاح‌های کشتارجمعی، تعریفی جامع از سلاح‌های کشتار جمعی ارائه شود. در ادامه برخی ابعاد سلاح‌های کشتار جمعیمطابق با معیار ارائه‌شده، بر اساس آراء دین‌شناختی مقام معظم رهبری امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) بررسی شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش منظور از سلاح‌های کشتارجمعی سلاح‌هایی است که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از راه تخریب محیط زیست یا تخریب سازه‌های ساخت بشر به انسانها آسیب می‌رساند و این آسیب‌رساندن برگشت‌ناپذیر است یعنی امکان ترمیم و بهبود به وضع اولیه را ندارد یا به کشتار گروهیِ انسانها منجر می‌شود و نمی‌توان در کاربرد این سلاح‌ها و آسیب‌رسانی آن‌ها میان نظامیان و غیرنظامیان تفکیکی داشت؛ به‌گونه‌ای که هرگاه از این سلاح‌ها استفاده می‌شود در کنار نظامیان، شمار بسیاری از غیرنظامیان هم کشته می‌شوند یا آسیب می‌بینند. همچنین بررسی بیانات مقام معظم رهبری امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) نشان می‌دهد که از نظر ایشان استفاده از سلاح‌های کشتارجمعی نه تنها به کشتار و تخریب گسترده منجر می‌شود؛ ‌بلکه میان آحاد ملت، نظامی و غیرنظامی، کوچک و بزرگ، زن و مرد و کهنسال و خردسال تمایزی قائل نمی‌شود و آثار ضدبشری آن مرزهای سیاسی و جغرافیایی را در می‌نوردد؛ حتی به نسل‌های بعدی نیز خسارت‌های جبران‌ناپذیر وارد می‌سازد؛ بنابراین هرگونه استفاده و حتی تهدید به استفاده از این سلاح، نقض جدی مسلم‌ترین قواعد بشردوستانه و مصداق بارز جنایت جنگی به‌شمار می‌آید و به‌لحاظ شرعی حرام است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

ANALYZING THE CONCEPT OF WEAPONS OF MASS DESTRUCTION AND THEIR ADAPTATION TO THE ISLAMIC POINT OF VIEW, WITH EMPHASIS ON THE VIEWS OF THE SUPREME LEADER OF IMAM KHAMENEI

نویسندگان [English]

  • Hassan Abdi 1
  • Mohammad Javad Hashemi 2
1 Assistant Professor; Department of Philosophy, Faculty of Philosophy and Ethics, University of Bagher-al-Ulum (AS)
2 Ph.D. Religious Studies at the University of Religions and Denominations
چکیده [English]

"WMD" is one of the issues to which sense, religion, morality and law do not apply. With the advancement of science and technology and the production of new and advanced weapons, evidence of weapons of mass destruction remains unclear. The definition of weapons of mass destruction and by the criterion "WMD" of weapons can be of great help to clarify the prohibition of certain weapons; opinions expressed in this article will examine the components of weapons of mass destruction and offers a comprehensive definition of weapons of mass destruction. The new definition of weapons of mass destruction in accordance with the opinion of the Supreme Leader Ayatollah Seyyed Ali Khamenei (Dama Zillah Al-Aali) also the definition is discussed in Islamic sources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Weapons of Mass Destruction
  • Ayatollah Ali Khamenei
  • Definition
  • nuclear
  • chemical
الف) فارسی و عربی
1. قرآن کریم، ترجمۀ محمدمهدی فولادوند.
2. نهج‌البلاغه، ترجمۀ فیض الاسلام.
3. بیانات معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای (مد ظله العالی) قابل دسترسی در سایت:www.khamenei.ir
4. احمد‌بن‌حنبل (بی‌تا)، مسند احمد، بیروت: دارالکتب العلمیه.
5. اردبیلی، محمد علی (1368)، «کشتارجمعی»، مجلۀ حقوقی، شمارۀ یازدهم، پاییز و زمستان.
6. آل شیخ، عبدالوهاب‌بن‌حسن (2010)، احکام حیازه الاسلحه، الریاض: جامعه النایف العربیه.
7. ایلی باگیزا، اماکولی (1386)، ماندم تا روایت کنم یافتن خدا در بحبوحۀ کشتار جمعی رواندا، ترجمۀ نادره میرمحمدعلی، تهران: نشر راستین.
8. پورحیدری، غلامرضا و سیدمسعود خاتمی (1386)، بحرانهای هسته‌ای، بیولوژیک و شیمیایی: اقدامات فوری و حفاظت جامعه، تهران: مؤسسۀ آموزش عالی علمی- کاربردی هلال احمر ایران.
9. پورمحمدی، علی (1387)، مبانی فلسفی اخلاق زیست‌محیطی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی حقوقی سینا. دانشگاه امام حسین (ع).
10. جعفری، علی‌اکبر (1388)، «اتحاد آمریکا-اسرائیل و مبارزه با سلاح‌های کشتار جمعی در خاورمیانه»، فصلنامۀ سیاست، شمارۀ 3، دورۀ 39.
11. جوادی آملی، عبدالله (1392)، اسلام و محیط زیست، قم: مرکز نشر اسرا.
12. حر عاملی، محمدحسن (1409)، وسائل الشیعه، 15 ج، قم: مؤسسۀ آل‌البیت.
13. حکمت‌نیا، محمود (1392)، «سلاح‌های کشتار جمعی و مبانی فقهی‌حقوقی ممنوعیت استفاده از آن‌ها»، فصلنامۀ حقوق اسلامی، شمارۀ 38، سال 10، پاییز.
14. حمیدالله، محمد (1386)، سلوک بین‌المللی دولت اسلامی، ترجمۀ سید مصطفی محقق داماد، تهران: مرکز نشر علوم انسانی.
 15. خاطری، شهریار (1386)، جنگ شیمیایی عراق علیه ایران به روایت اسناد سازمان ملل، انتشارات صریر.
 16. راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن.
 17. رضائیان، مهرداد (1383)، حقوق بین‌الملل ناظر بر نحوۀ هدایت مخاصمات، مجموعۀ کنوانسیونهای لاهه و برخی اسناد بین‌المللی دیگر، تهران: نشر سرسم.
 18. سیاه‌رستمی، هاجر (1383)، قواعد اساسی کنوانسیونهای ژنو 1949 و پروتکلهای الحاقی 1977، تهران: انتشارات سرسم.
19. شریف لاهیجی، محمدبن‌علی (1373)، تفسیر شریف لاهیجی، تهران: دفتر نشر داد.
20. شورای ملی تحقیقات آمریکا کمیتۀ اثرات زمین نفوذ هسته‌ای و سایر سلاح‌ها (1389)؛ اثرات سلاح‌های زمین نفوذ هسته‌ای و سایر سلاح‌ها، گروه مترجمان، تهران: دانشگاه امام حسین (ع).
 21. صدر، سیدمحمد (1420)، ماوراء الفقه، بیروت: دارالاضواء.
22. طباطبایی، سید محمدحسین (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعة مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
23.  طبرسی، ابو علی فضل‌بن‌حسن (1360)، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات فراهانی.
 24. طوسی، نصیرالدین (1381)، الجوهر النضید فی شرح منطق التجرید، قم: منشورات بیدار.
25. علیدوست، ابوالقاسم (1391)، «فقه تولید انباشت و کاربرد سلاح‌های نامتعارف با محوریت فقه امامیه»، فصلنامۀ حقوق اسلامی، شمارۀ 38، سال 10.
 26. فاضل لنکرانی، محمدجواد (1392)، «تولید و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی از دیدگاه فقه اسلامی»، فصلنامۀ حقوق اسلامی، شمارۀ 39، سال 10.
 27. کلینی، محمد (1375)، اصول کافی، ترجمه و تحقیق محمد باقر کمره‌ای، تهران: انتشارات اسوه.
28. لطفیان، سعیده (1388)، «جنگ‌افزارهای کشتار جمعی و کنترل تسلیحات در خاورمیانه»، فصلنامۀ بین‌المللی روابط خارجی، شمارۀ 1، سال1.
29.  مجلسی، محمدباقر (1404)، بحار الانوار، ج 75، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
30.  معلوف، لویس (1992)، المنجد فی اللغه، چ 33، بیروت: دارالمشرق.
31. المکارم الشیرازی، ناصر (1390)، الفقه المقارن، قم: دار نشر امام علی.
 32. مکارم شیرازی، ناصر (1375)، تفسیر نمونه، ج 2، چ 28، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
33. مکارم شیرازی، ناصر: استفتاء، کد رهگیری: 9409220158
34. موسویان، سید حسین و دیگران (1387)، «خاورمیانه به‌عنوان منطقه‌ای عاری از سلاح‌های کشتار جمعی چشم‌انداز جدید»، فصلنامۀ راهبرد، شمارۀ 48، سال 16.
35. نبوی، لطف‌الله (1383)، مبانی منطق جدید، تهران: انتشارات سمت.
 
ب) خارجی
36. Hashmi, S.,(2004). Ethics and Weapons of Mass Destruction. Cambridge: Cambridge University Press.
37. Whemier, et al . (2006). oxford Advanced learners Dictionary7th edition.Oxford: Oxford University Press.
38. Jeannie L. Kerry M. Kartchner ,Jeffrey A. Larsen(2009), Strategic Culture And Weapons Of Mass Destruction,Palgrave Macmillan, United States, New York.
39. Eric A. Croddy and James J.Wirtz, Editors(2005), Weapons of MassDestruction,An Encyclopediaof Worldwide Policy,Technology, and History,Volume2,Abcoclio, Santa Barbara, California.
40. Nwanna, G. I. (ed.) (2005). weapons of mass destruction; what you should know: A Citizens Guide to Biological; Chemical and Nuclear Agents & Weapons Baltimore; Maryland.
42. http://fa.wikipedia.org/wiki/1394/3/4
44. http://genocidal.ir/index.php?option=com_1394/2/9