مکتب ژئوپلیتیک آمریکایی و شبکۀ ژئوپلیتیکی منطقه ای ساختار نوین نظام بین الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

2 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای دانشگاه شیراز

چکیده

ژئوپلیتیک به‌عنوان تحلیل علمی عوامل جغرافیایی حاکم بر روابط بین‌الملل و هدایت‌کنندۀ تعاملات سیاسی، رهیافتی است قدرت‌محور و برآمده از سنت واقع‌گرایی در روابط بین‌الملل. ژئوپلیتیک به‌دنبال بررسی این موضوع است که چگونه جغرافیا و متغیرهای آن از جمله سرزمین، جمعیت، موقعیت راهبردی، منابع و... هم به‌عنوان عامل تأثیرگذار بر رفتار کشورها و هم به‌عنوان صحنۀ عملیات راهبردی، بر روابط بین دولت‌‌ها و تلاش برای کسب قدرت و برتری بر دیگران مؤثرند و می‌توانند یاری‌بخش یا محدودکنندۀ بازیگران برای دستیابی به اهدافشان باشند. بدین لحاظ، پژوهش حاضر با شیوۀ توصیفی‌تحلیلی سعی در کالبدشکافی نظری در مطالعات ژئوپلیتیک از منظر مکتب ژئوپلیتیک آمریکایی و درک واقعی از مفاهیم آن با تأکید بر تعامل میان زمینه‌های جغرافیایی و نیروهای ژرف و بنیادین قدرت، اقتصاد و فرهنگ مطرح در شبکۀ ژئوپلیتیک منطقه‌ای در ساخت نوین بین‌المللی دارد. هدف آن نیز نشان‌دادن کاربست نظریه‌های مکتب ژئوپلیتیک آمریکایی در شکل‌گیری شبکۀ ژئوپلیتیک منطقه‌ای ساخت نوین نظام بین‌الملل است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

SCHOOL OF AMERICAN GEOPOLITICAL AND GEO-POLITICAL REGIONAL NETWORK STRUCTURE OF THE INTERNATIONAL SYSTEM

نویسندگان [English]

  • Ehsan Yari 1
  • Mehdi Esfandyari 2
1 Assistant Professor; Political sciences, Shiraz University. Shiraz, Iran
2 M.A.; Regional Studies of Persian Gulf, Shiraz University
چکیده [English]

Geopolitics as scientific analysis of geographical factors governing international relations and the power-driven approach derived from the tradition of realism in international relations. This is how the geography and geopolitics to examine variables such as land, population, strategic location, resources, etc., as well as the factors influencing the behavior of countries as well as strategic theater of operations, the effective inter-state relations. As such, this study is descriptive and analytical approach to the theoretical on geopolitical studies from the perspective of American geopolitical school and a real understanding of its concepts, and aims to demonstrate the application of the theories of American geopolitical school, geopolitical regional network construction on the formation of a new international system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geopolitics
  • American geopolitical school
  • new international system
  • geopolitical regional network
الف) فارسی
1. حافظ نیا، محمدرضا و کاویانی راد، مراد(1391)، افقهای جدید در جغرافیای سیاسی، تهران: نشر سمت، چاپ سوم.
2. عزتی، عزت‌الله (1390)، ژئوپلیتیک در قرن بیستویکم، چاپ چهارم، ‌‌تهران: نشر سمت.
3. فولر، گراهام (1390)، قبلۀ عالم؛ ژئوپلیتیک ایران، ترجمۀ عباس مخبر، چاپ پنجم، تهران: نشر مرکز.
4. قاسمی، فرهاد (1384)، اصول روابط بینالملل، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
5. قاسمی، فرهاد (1384)، «ساخت ژئوپلیتیکی سیستم بین‌الملل نوین و راهبرد نظامی، امنیتی ایالات متحدۀ آمریکا»، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، سال اول، شمارۀ 2، صص 65-95.
6. قاسمی، فرهاد و سید جواد صالحی (1387)، نگرشی نظری بر خلیج فارس و مسائل آن، تهران: مرکز مطالعات راهبردی خاورمیانه.
7. قاسمی، فرهاد( 1388 )، الزامات تئوریک بازدارندگی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران، تهران، فصلنامه بین المللی روابط خارجی، سال اول، شماره سوم، صص 83-55.
8. قاسمی، فرهاد (1390)، نظریههای روابط بینالملل و مطالعات منطقهای، تهران: نشر میزان.
9. قاسمی، فرهاد و بهرام عین‌الهی معصوم (1395)، «شکل‌گیری گروه‌های ضدسیستمی در شبکۀ ژئوپلیتیک جهان اسلام»، دو فصلنامۀ جامعهشناسی جهان اسلام، دورۀ 4، شمارۀ 1، صص 1-42.
10. کالینز، جان ام(1384)، جغرافیای نظامی(جلد اول /جغرافیای طبیعی)، مترجم محمد رضا آهنی و بهرام محسنی، تهران: انتشارات  دانشگاه امام حسین (ع)، چاپ اول.
11. کوهن، سائول برنارد (1387)، ژئوپلیتیک نظام جهانی، ترجمۀ عباس کاردان، تهران: نشر مرکز تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
12. مجتهدزاده، پیروز (1391)، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، تهران: نشر سمت.
13. مرادی، اسکندر و رسول افضلی (1392)، اندیشههای جدید در ژئوپلیتیک، تهران: زیتون سبز.
 
ب) خارجی
14. Abraham, Mclaughlin (2003): in Africa, us looks Beyond Liberia Christian Science Monitor, pp .13.
15. Brzezinski, Zbigniew (1997): Grand Chessboard, American Primacy and its Geostrategic Imperlive, New York, Basic Books.
16. Beeson Mark (2009), “Geopolitics and the Making of Regions: The Fall and Rise of East Asia”, POLITICAL STUDIES: VOL. 57, 498–516.
17. Cohen, Saul B. (1973), Geopraphy and Politicals in a World Dividea , 2 nd .ed , Ne York: Oxford University Press.
18. Cohen,Saul B. (2003), Geopolitics and United States Foreign Policy, Political Geography, 22.pp.1-33.
19. Elis, Stepha (2003), ”West Africa and its Oil”, Africa affairs,Vol .102.
20. Foster, Bellamy (2006), “The New Geopolitics of Empire”, Monthy Review, pp .1- 4
21. Gerace. Michael(1992): Tran Forming of the Paterns of Conflict: Geopolitics and Post Cold War Europe, Comparative Strategy,Vol.11,pp.320-337
22. Gilpin , Robert (1996) : No one Loves  A   Political  Realist, Securty Studies. Vol . 5 . No . 3 . pp. 5 – 26.
23. Harkavy, Robert (1999), “Long Cycle Theory and the Hegemonic powers Basing Net work” , Political Geography, Vol 18, pp. 941– 972.
24. Huntington, Samuel (1993): “The Clash of Civilization”, Foreign Affairs, Vol.72, No. 3. pp.22-49.
25. Katzenstein, Peter (2005), A World of Regions: Asia and Europe in the American Imperium. Ithaca, n. y: Cornell university press.
26. Kissinger, A. Henry(1979): The White House Years, Boston: Little, Brown and Company.
27. Kuus, Merje (2009), Political Geography and Geopolitic, The Canadian Geographer / Le G´eographe canadien 53, No.1.pp:86 -90.
28. Modelski, G. (1978), The long cycle of global politics and the nation state, comparative studies in society and history,Vol.20,pp23-214.
29. Modelski, G‌‌. & Thompson, William R.  (1988), Sea power in Global Politics 1494 – 1993, University of Washington press, Seattle.
30. Olufemi,Vaughan (1994), “The Politics of Global Marginalization”, Journal of Asian and African Studies,Vol‌‌. 29‌‌. No .3- 4. pp.186 – 204.
31. Ó Thuathail, Gearid(2002), Theorizing Practical Geoplitical Reasoning: The Case of The united States Response to The war in Bosnia, Political  Geopraphy,Vol .21,pp 601-628.
32. Robert, E. Kelly. (2007), Security Theory in the New Regionalism, International Studies Review, Vol.9. pp.197-229.
33. Taylor, Peter (1989), Political Geography, 2nd . ed , London : Longman Scientific and Technical.