بنیان‌های معرفت‌شناختی مشروعیت جامعه‌شناختی به کمک بررسی تطبیقی زیست‌جهان هوسرلی و مرتبۀ وجودی ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

دو نکتۀ اصلی، هدف و شالودۀ مقالۀ حاضر را تشکیل می‌دهد. نخست اینکه به‌زعم بسیاری، استخوان‌بندی اصلی فلسفۀ صدرا، انتولوژیک است و در حوزۀ اپیستمولوژی حرف چندانی برای گفتن ندارد. به نظر می‌رسد برخلاف این عقیدۀ مشهور می‌توان استنتاج‌های عمده‌ای را در حوزۀ معرفت‌شناسی و به‌ویژه بین‌الاذهانیت از فلسفۀ او داشت. دوم نسبت‌شناسی این استنتاج‌ها با مفاهیمی چون زیست‌جهان در پدیدارشناسی هوسرل و هایدگر است. می‌توان نشان داد که اشتراک‌های زیادی میان مراتب وجودیۀ ملاصدرا و زیست‌جهان هوسرلی و هایدگری وجود دارد. بر این اساس، هیچ یک از دو مکتب فلسفی، به‌طور مستقیم دربارۀ فلسفۀ سیاسی سخن نگفته‌اند، اما برپایۀ استنتاج‌های مذکور می‌توان از آنها به فهمی متفاوت از بنیان‌هایاپیستمولوژیک مشروعیت سیاسی جامعه‌شناختی دست یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Epistemological foundations of sociological legitimacy With A comparative study of Husserl’s Life World and Mulla Sadra’s Existential Gradation

نویسندگان [English]

  • mahdi fadayee mehrabani 1
  • saman rahmani 2
1 Political Thought, Faculty of Law and Political Science at Tehran University, Tehran, iran
2 Political Thought, Faculty of Law and Political Science at Tehran University, Tehran, iran
چکیده [English]

Two important points form the basis of this article. First, according to some researchers, the main infrastructure of Mulla Sadra's philosophy, is ontological and he have little to say in the field of epistemology. Contrary to this popular belief, it seems that his philosophy has a major capability for epistemologic interpretations, especially In relation to intersubjectivity.second is Comparison of these interpretation with some concepts in Husserl and Heidegger’s phenomenology such as Life-World. It can be shown that there is a major likeness between Marrateb Of Vojood (The Existential Gradation) in Mulla Sadra and Life-World in Husserl or Heidegger. Accordingly, although none of the two philosophical schools have no direct payments to political philosophy, but conclusions of this article can be used for new interpretation of Epistemological foundations of sociological political legitimacy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • causality
  • Collective unconscious
  • Gradation
  • Pantheism
  • Union knower and the known

مراجع

  1. ابن‌سینا (بی‌تا)، الشفاء (الالهیات). تحقیق ابراهیم مدکور، نشر ناصرخسرو.
  2. اکبریان، رضا (1386). مناسبات دین و فلسفه در جهان اسلام، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  3. بهایی لاهیجی (1372). رسالۀ نوریه در عالم مثال، با مقدمه، تعلیقات و تصحیح جلال‌الدین آشتیانی، تهران: دفتر مطالعات دینی.
  4. جمادی، سیاوش (1392). زمینه و زمانۀ پدیدارشناسی، تهران: ققنوس.
  5. خاتمی، محمود (1381). «پدیدارشناسی دین؛ زمینه‌ها»، نشریۀ قبسات، سال هشتم، ش 27.
  6. خاتمی، محمود (1382). پدیدارشناسی دین، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  7. خسروپناه، عبدالحسین؛ و پناهی آزاد، حسن (1388). نظام معرفت‌شناسی صدرایی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی
  8. رشیدیان، عبدالکریم (1384). هوسرل در متن آثارش، تهران: نشر نی.
  9. ریتزر، جورج (1386). نظریۀ جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی.
  10. سیاوشی، لیلا (1395). «طرح علم زیست‌جهان در اندیشۀ متأخر هوسرل»، نشریۀ پژوهش‌های فلسفی، ش 18.
  11. شاکری، سید محمد‌تقی (1393). حیث التفاتی و حقیقت علم در پدیدارشناسی هوسرل و فلسفۀ اسلامی، تهران: بوستان کتاب
  12. شیروانی، علی (1388). ترجمه و شرح نهایه‌الحکمه، جلد 3، قم: بوستان کتاب.
  13. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1360). الشواهدالربوبیه، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  14. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (1990). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، ج3، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  15. صدرالمتألهین (1382). الشواهد الربوبیه فی مناهج السلوکیه، ج 1، تصحیح و تعلیق جلال‌الدین آشتیانی، قم: بوستان کتاب
  16. صدرالمتألهین (1387). رسالۀ اتحاد عاقل و معقول، ترجمۀ علی بابایی، تهران: مولی.
  17. الطباطبایی، السید محمدحسین (1416). نهایة الحکمه، قم المشرفة، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
  18. الطباطبایی، السید محمدحسین (1431). بدایة الحکمه، قم المشرفة، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین.
  19. عبودیت، عبدالرسول (1387). فلسفۀ مقدماتی، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  20. علمی سول، محمد کاظم و لعل صاحبی، طوبی (1392). «نگاه وجودی ملاصدرا به علم»، دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی پژوهش‌های هستی‌شناختی، ش 3.
  21. قادری، حاتم (1391). اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران، تهران: سمت.
  22. کوربن، هانری (1373). تاریخ فلسفۀ اسلامی، ترجمۀ جواد طباطبایی، تهران: کویر.
  23. لبوتار، ژان فرانسوا (1375). پدیده‌شناسی، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی.
  24. مصباح یزدی، محمد تقی (1389). آموزش فلسفه، قم: نشر بین‌الملل
  25. مطهری، مرتضی (1378). شرح مختصر منظومه، تهران: صدرا
  26. هوسرل، ادموند (1372). ایدۀ پدیده‌شناسی، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: علمی فرهنگی
  27. هوسرل، ادموند (1381). تأملات دکارتی، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی
  28. هیوود، اندرو (1394). سیاست، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران: نشر نی

 

  1. Husserl, Edmund (1970). The Crisis Of European Sciences and Transcendental Phenomenology, trs, D.Carr, Evanston,Northwestern University Press
  2. Husserl, Edmund (1993). Cartesian Meditations,trs. Cairns, Boston
  3. Gurvich, Aron (1966). Phenomenology and Psycology, Evanston, iii, Northwestern University Press, 1966
  4. Husserl, Edmund (1994). Phenomenology, trans.J.J. Kocelman in Husserl’s Phenomenology, Indiana
  5. Paul, Filmer & Philpson Michael (1972). New directions in Sociological Theory, Published by Collier Macmillan Ltd, United Kingdom
  6. Husserl, Edmund (1983). Ideas, trs. W.B. Gibson, Boston
  7. Husserl, Edmund (1977). Phenomenological Psychology. trans. J. Scanlon, Nijhoff
  8. Schutz, Alfred ,The Phenomenology Of Social World, Introduction, XVII, tran buy, G.Walsh & al III, Northwestern, University, Press
  9. Gurwitsch, A. (2009). The Collected Works on Aron Gurwitsch, Fred Kersten, Volume 2, Springer
فصلنامه سیاست
دوره 49، شماره 1
خرداد 1398
صفحه 187-203

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 اردیبهشت 1396
  • تاریخ بازنگری: 03 تیر 1396
  • تاریخ پذیرش: 03 تیر 1396

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار