راهبرد ملی توسعۀ پایدار: چالش‌ها و فرصت‌ها

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روابط بین‌الملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

به‌منظور مقابله با چالش‌های معاصر فراروی بشر همچون توسعۀاقتصادی لجام‌گسیخته، نابرابری‌ها، فقر و گرسنگی، و تخریب محیط زیست، جامعۀ بین‌المللی «توسعۀ پایدار» را به‌عنوان یک راه‌حل و فرایند، با سه رکن توسعۀ اقتصادی، توسعۀ اجتماعی و حفاظت از محیط ‌زیست که بر هم اثر متقابل دارند، پذیرفت. در این زمینه، نمایندگان دولت‌ها با همکاری جوامع مدنی، «اهداف توسعۀ هزاره» و «اهداف توسعۀ پایدار» را در طی فرایندهای مذاکراتی دشوار در دو مرحله تهیه و تصویب کردند. بر همۀ دولت‌ها فرض است که به‌منظور تأمین منافع ملی و حفظ ارزش‌های جوامع خود از یک‌سو و همکاری و مشارکت در تحقق توسعۀ پایدار در چارچوب تلاش‌های بین‌المللی از سوی دیگر، «راهبردهای ملی توسعۀ پایدار» را تهیه و تصویب کنند.روشن است که دولت‌ها در این فرایند درازمدت پیچیده با چالش‌ها و فرصت‌هایی روبه‌رو خواهند شد که لازمۀ موفقیت در آنها، مشارکت مردم در روند تصمیم‌گیری و اجرا و همچنین همکاری کامل در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی است. توصیه می‌شود که دولت ج. ا. ایران نیز به‌منظور مقابله با بحران‌های گوناگون اقتصادی، اجتماعی و محیط ‌زیست پیش رو و همگام با بسیاری از دولت‌های دیگر، یک راهبرد ملی جامع توسعۀ پایدار متناسب با منافع ملی و ارزش‌های خاص خود را تهیه و اجرا کند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آراستی، علیرضا. «میزان بارندگی در ایران نسبت به میانگین جهانی»، هفتم فروردین 1390، در تارنمای: http://www.fardanews.com/fa/news/142276.
2. ابتکار، معصومه. «وضعیت منابع زیرزمینی آب کشور». شبکۀ اجتماعی زیست‌بوم، پنجشنبه 21 بهمن 1395.
3. ابتکار، معصومه. «انتشار گازهای گلخانه‌ای در کشور». روزنامۀ ایران تایمز، 17 ژانویۀ 2014 (دی 1392)، صفحۀ اول.
4. امین منصور، جواد (1390). «مدیریت موافقت‌نامه‌های محیط زیستی بین‌المللی: سیر تحولات در رژیم‌های پایبندی و اجرا»، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
5. جلالی، خداکرم. «بحران کمیابی آب در کشور». روزنامۀ ایران، 16 اسفند 1394.
6. سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در زمینه‌های انرژی، اصلاح الگوی مصرف، اقتصاد مقاومتی و محیط زیست کشور؛ در تارنمای:
http://www.omoremajles.ir/Portal/home/?news/16862/11214/24006.
7. روزنامۀ ابتکار، اطلاعیۀ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، «جمعیت حاشیه‌نشین شهری در کشور»، 31 مرداد 1395.
8- گزارش پایگاه خبری تحلیلی زیست‌بوم، «اعتراضات به خشک‌ شدن  زاینده‌رود»، 7 شهریور 1393؛ در تارنمای:  http://zistboom.com/fa/news/25222.
9. گزارش خبرگزاری ایسنا، «تجمع اعتراض‌آمیز مردم اهواز به معضل قطع آب و برق و گردوغبار»، 25 بهمن 1395؛ در تارنمای:  http://khouzestan.isna.ir/default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=86391.
10. گزارش کانون دیده‌بانان زمین، «اعتراضات به خشک‌ شدن  دریاچۀ ارومیه»، 14 شهریور 1390؛ در تارنمای:  http://www.earthwatchers.org/urumieh%20lake-1390.html.
11. گزارش خبرگزاری ج. ا. ایران از «توفان گردوغبار در سیستان»، 24 تیر 1395؛ در تارنمای: http://www.irna.ir/fa/News/82148684.
12. گزارش خبرگزاری فارس از «مهاجرت گستردۀ مردم سیستان به استان گلستان»، 22 تیر 1394؛ در تارنمای: http://www.farsnews.com/printable.php?nn=13940422000007.
13. گزارش بنگاه سخن‌پراکنی بی بی سی از همایش روز ملی آب در ایران، «گرفتاری‌ها و پیامدهای خشکسالی در ایران». مورخ 11 اسفند 1395؛ در تارنمای: http://www.bbc.com/persian/iran-39135443.
14. گزارش روزنامۀ آسیاتایمز در مورد «اثرگذاری ریزگردها بر استان‌های کشوردر سال 1392» ، مورخ 15 آبان 1393؛
15. مصفا، نسرین (1390). «سازمان ملل متحد و حصول همکاریهای اجتماعی- فرهنگی بین‌المللی»، تهران: میزان.
16. مصفا، نسرین؛ و امین منصور، جواد (1392). «نقش جمهوری اسلامی ایران در نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی»، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
17. نیلی، مسعود (1396). «اقتصاد ایران به چه دولتی نیاز دارد؟»، اقتصاد آنلاین، مورخ 27 اردیبهشت 1396، در تارنمای: http://www.eghtesadonline.com;
 
18. Brandon, Peter S. & Patrizia Lombardi (2005). "Evaluating Sustainable Development in the built environment". (Oxford: Blackwell Science Ltd);
19. Bonn Conference on the Water, Energy and Food Energy Nexus: Solutions for the Green Economy (2011). Stockholm Environment Institue: Stockholm; available at:  http://www.water-energy-food.org;
20. Chandler, David L. (2015). “Study: Persian Gulf could experience deadly heat”. Massachusettes Institue of Technology (MIT), available at: http://news.mit.edu/2015/study-persian-gulf-deadly-heat-1026;
21. European Court of Human Rights (2004). “Case of Oneryildiz v. Turkey”, available at:
https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22documentcollectionid;
22. Food and Agriculture Organization (2017). ”The water-food nexus: Tackling water scarcity in the context of sustainable development” during the technical briefing. (Rome and UN Headquarters in New York);
23. Inter Press Service: News and Views from the Global South (2017). ‘New Evidence Confirms Risk That Mideast May Become Uninhabitable, available at:
http://www.ipsnews.net/2017/03/new-evidence-confirms-risk-that-mideast-may-become-uninhabitable/;
24. Johhannesburg Summit 2002: Iran’s Country Profile, available at: http://www.un.org/esa/agenda21/natlinfo/wssd/iran.pdf;
25. Millinum Development Goals Report 2015, New York: The United Nations, available at:
http://www.un.org/millenniumgoals/2015_MDG_Report/pdf;
26. National Communication of the I.R. of Iran’s Government to the United Nations Framework Convention on Climate Change (2010), second report; available at:  http://unfccc.int/resource/docs/natc/iranc2.pdf;
27. National Reports of the Government of the Islamic Republic of Iran to the United Nations Commission on Sustaianble Development (2004-2005 & 2008-2009), available at:  http://www.un.org/esa/agenda21/natlinfo/countr/iran;
28. National Sustainable Development Strategies (2017), available at: https://sustainabledevelopment.un.org/topics/nationalsustainabledevelopmentstrategies;
29. Ramsar Convention on Wetlands; available at:  http://www.ramsar.org/document/;
30. Report of the World Health Organization (2016), “Air pollution levels rising in many of the world’s poorest cities”, available at: http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2016/air-pollution-rising/en/;
31. Report of the World Commission on Environment and Development (WCED), entitled: “Our Common Future”, so called: “Brutdland Report” (1987), under the United Nations General Assebly Resolution: A/42/427 dated 4 Augut 1987, available at: http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf;
32. Sillitoe, Paul (2014). “Sustainable Development: An Appraisal from the Gulf Region”, New York and Oxford: Berghahn;
33. World Health Organization (1998). “World Health Report: Life in the 21st Century; A Vision for All”, (WHO, Geneva), available at: http://www.who.int/whr/1998/media_centre/press_release/en/.
 
فصلنامه سیاست

دوره 49، شماره 3
پاییز 1398
صفحه 837-862

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار