طبیعت گرایی انتقادی و فرانظریه اجتماعی ـ سیاسی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی دانشگاه تبریز

چکیده

نظریه‌های اجتماعی و سیاسی بر پایه مبادی فرانظری خود که دلالت بر هستی‌شناسی اجتماعی و نتایج معرفت ـ روش‌شناختی حاصل از آن دارد، بویژه در تاریخ معاصر به اردوگاههای مختلف عینیّت‌گرایانه و ذهنیت‌گرایانه تقسیم شده و بدین ترتیب، قرائتهای مختلف از رابطة فرد ـ جامعه و ساختار و کارگزار را عرضه کرده‌اند. درمقابل فرانظریه‌های انتقادی که درصدد فرارفتن از تقابل عینیت‌گرایی ـ ذهنیت‌گرایی در مورد رابطة فرد ـ جامعه و ساختار ـ‌کارگزار بوده‌اند، به ارائه رویکردهایی انتقادی پرداخته‌اند که همزمان ضمن توجّه به قابلیتها و نکات مثبت جریانهای رقیب در باب واقعیت اجتماعی ـ سیاسی، به دور از جوانب نقص آنها در باز نمودن واقعیت اجتماعی ـ سیاسی باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

CRITICAL NATURALISM AND SOCIO-POLITICAL METATHEORY

نویسنده [English]

  • Faramarz Taghilou
چکیده [English]

Socio-political metatheories based on ontological and epistemological foundations, could be devided to different objectivist and subjectivist fronts. According to such a devide, different interpretation of individual-society and agent-structure could be renderd. In contrast,critical metatheories that seek to transcend the contradiction between objectivity-subjectivity in the individual-society and agent-structure relation, render some kinde of critical approach that at the same time conciders the positive and negative capabilities of both fronts in representing the socio-political reality.Critical realism as an total approach to philosophy of science in the first place, introduce the critical naturalism as a metatheorical foundation in respect of socio-political ontology and epistemology to transcend the objectivity-sujectivity dichotomy between individual-society and agent-structure.The importance of such transcending especially in the realm of political theory is that it brings with itself a realistic justification of theory-practice rationality that relates to the objectivity-subjectivity and fact-value distinction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agent
  • metatheory
  • objectivity
  • Social Ontology
  • Structure
  • subjectivity