مفهوم انقلاب و تحولات جهان عرب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

تحولات اخیر جهان عرب و پرسش در خصوص مفهوم‌بندی این پدیده ضرورت نگاهی دوباره به تئوری‌های انقلاب را دو چندان ساخته است. خیزش، قیام، شورش، ... و نهایتاً انقلاب نامیدن رخدادهای جهان عرب جملگی، حکایت از نوعی سر در گمی مفهومی در این باب دارد.  با نگاهی به ادبیات موجود در باب انقلاب مشاهده می‌شود که برخی صاحب‌نظران چنان این مفهوم را موسع تعریف کرده‌اند که هر کشمکش می‌تواند بدین مفهوم راه یابد، حال آنکه عده‌ای دیگر چنان آن را مضیق ارائه داده‌اند که تنها چند واقعه تاریخی احتمال دارد که انقلاب نامیده شوند. این تعاریف از انقلاب را می‌توان در تقسیم‌بندی تعاریف پیامد محور، تعاریف فرآیند محور و تعاریف هدف محور قرار داد. در این مقاله ضمن طرح تعاریف و تئوری‌های (انقلاب) ارائه شده از سوی برخی از دانشمندان، به قابلیت یا عدم قابلیت آنها در انطباق‌پذیری با تحولات جهان عرب پرداخته می‌شود. با وجود آنکه در این تطبیق‌دهی تمرکز بر «تعریف انقلاب» (چیستی انقلاب) است اما به دلیل روشن‌تر شدن بحث، بعضاً به «تئوری انقلاب» (چرایی انقلاب) نیز پرداخته می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

CONCEPTUALIZING RECENT MOVEMENTS IN THE ARAB WORLD

نویسنده [English]

  • Naser Hadian
Assisstant Professor; Reginal Studies Department, University of Tehran
چکیده [English]

Conceptualizing what is happening in some parts of Arab World has generated
heated debate among academicians, pundits, policy makers and journalists. These
events have been called: Arab Revolutions, Arab Spring, Islamic Awakening,
Rebellion and Revolts among other things. Conceptual clarifications and definitional
demarcations can help us to understand these changes better. In this paper an
attempt has been made to evaluate and critique different definitions of revolutions
and apply these definitions of the revolution to the events of the Arab World in order
to assess if they can be called revolution. Definitions of revolutions have been
divided to Consequence Oriented, Process Oriented and Goal Oriented definitions.
It has been concluded that we are better off not to call these transformations,
revolutions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Revolutions: Consequence Oriented Definitions, Process Oriented Definitions, Goal Oriented Definitions
  • Arab world