ماهیت و مفهوم مشروطیت در مذاکرات نمایندگان نخستین مجلس شورای ملی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مباحث مربوط به مشروطه از زمان پیروزی آن جنبش تاکنون موضوع بحث هستند و دربارۀ آنها اختلاف‌نظر وجود دارد. این اختلاف‌نظرها از معنای کلمۀ مشروطه گرفته تا فهم آن و علل پیدایش آن و حتی پیروزی یا شکست آن را دربرمی‌گیرد. این اختلاف‌نظرها و ابهام‌ها در میدان عمل اجتماعی، سردرگمی بزرگی به‌وجودآورده است؛ به‌گونه‌ای که نه سنت‌شکنی‌ها و نوآوری‌های مشروطیت و نه تلاش‌های محققان نتوانسته است پاسخ روشنی برای این اختلاف‌نظرها ارائه دهد. بررسی متن مذاکرات مجلس اول مشروطیت می‌تواند بخش قابل‌توجهی از این اختلاف‌نظرها و ابهام‌ها را روشن کند. نمایندگان آن دورۀ مجلس از میان اصناف گوناگون برگزیده شده بودند و بنابراین فهم و درکی متناسب با بینش موکلان خود از مشروطیت داشتند. ترتیب مذاکرات و مصوبات مجلس منعکس‌کنندۀ معرفت و شناخت نمایندگان از عوامل مؤثر در موفقیت یا شکست مشروطیت است. به عبارت دیگر، این مذاکرات لایه‌هایی از خواسته‌های مشروطه‌خواهان را آشکار می‌سازد که بر نیازهای جامعه در مسیر مدرن‌شدن منطبق است و کنش مشروطه‌خواهان و مذاکرات نمایندگان را مکمل یکدیگر می‌سازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE NATURE AND CONCEPT OF CONSTITUTION IN THE DEBATES OF REPRESENTATIVES OF THE FIRST IRANIAN NATIONAL ASSEMBLY

نویسنده [English]

  • Morteza Manshadi
Assistant Professor, Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
چکیده [English]

The constitutional issues, since the Constitutional Movement triumph in Iran in 1906 until now, have been discussed, as there are disagreements on them, from the meaning of constitution to it causes and even its successes and failures. These disagreements and ambiguities, in the field of social action, have led to confusion. Neither breaking with the tradition nor constitutional innovations, and even not the effort of researchers did not provide clear answers to these disagreements. A review of the First Constitutional Assembly’s debates can resolve some of these disagreements and ambiguities. As the representatives of that assembly were selected by various guilds, their views provide us with their clients’ vision of the Constitution. The order and sequence of debates and legislations reflect an understanding of the factors influencing the success or failure of the Constitution in representatives’ mind. In other words, these discussions reveal constitutionalists’ layers of demands that conform with requirements of a modern society. Constitutionalists’ actions and the proceedings of the assembly complement each others.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Constitution
  • First National Assembly
  • Iran
  • Modern state