زمینه‌های مالی اختلافات دولت ایران با شرکت نفت انگلیس و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 استادیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

برخلاف تصور رایج، اختلافات ایران با کمپانی نفت انگلیس و ایران (AIOC) و درپی آن با دولت بریتانیا در خصوص مسئلۀ نفت، به سال‌های منتهی به ملی‌شدن نفت و رویدادهای پس از آن بازنمی‌گردد، بلکه سابقۀ آن تقریباً به همان آغاز و به مرحلۀ تجاری‌شدن میدان‌های نفت ایران مربوط می‌شود. پژوهش حاضر به بررسی اختلافات مالی دولت ایران با کمپانی نفت انگلیس و ایران قبل از ملی‌شدن صنعت نفت و راه‌حل‌های پیشنهادی طرفین و نتایج آنها می‌پردازد. فرضیۀ مقالۀ حاضر بر این گزاره بنا نهاده شده که شکست مطالبات ایران در خصوص اصلاح ساختار کمپانی نفت انگلیس و ایران و تعدیل چارچوبۀ امتیاز 1933م برای بهبود واقعی موقعیت دولت ایران در این قرارداد، زمینۀ عینی و ذهنی را برای ملی‌شدن صنعت نفت در سال 1329ش فراهم ساخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

FINANCIAL CONTEXTS OF IRAN AND BRITAIN- IRAN OIL COMPANY DISPUTES

نویسندگان [English]

  • Seyed Ahmad Doust-Mohammadi 1
  • Hossein Zahmatkesh 2
1 Associate Professor; Political Science Department, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Professor; Political Science Department, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Contrary to general image, the disputes between Iran and Britain- Iran Oil Company and Britain itself with regard to the issue of oil did not originated form nationalization of oil and the events followed, but it backs to the days of offering Iran’s oil fields in the market. This paper addresses the financial disputes between Iran and Britain-Iran Oil Company prior to oil nationalization, the parties’ resolutions and its consequences. Our hypothesis is that the failure of Iran’s claims on reforming the structure of the company and adjustment of the framework of 1933 concession with the aim of promotion of Iran’s position provided the objective and subjective context for Iran’s oil nationalization in 1329. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • concession 1933
  • depreciation
  • gross subsidiary companies
  • profits
  • supplementary agreement