نقد اجتماع‌گرایانۀ لیبرالیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

اجتماع‌گرایی به‌عنوان گفتمان رقیب و منتقد لیبرالیسم، یکی از مهم‌ترین مضامین فلسفة سیاست در دهه‌های اخیر بوده است. ضعف ساختارهای سنتی اجتماع مانند خانواده، کلیسا و مدارس، افزایش چشمگیر طلاق و تولدهای نامشروع، گسترش ادیان نامتعارف، افزایش استعمال مواد مخدر و افزایش ناگهانی بی‌سوادی در کشورهای غربی، از مهم‌ترین زمینه‌های اجتماعی شکل‌گیری اجتماع‌گرایی بوده است. اجتماع‌گرایی با کمک مبانی فلسفی ویتگنشتاین دوم انتقادات تأثیرگذاری در آرای اندیشمندان لیبرال معاصر وارد کرده است. پرسش اصلی این مقاله این است که مهم‌ترین نقد اجتماع‌گرایان بر لیبرالیسم چیست؟ فرضیه این است که نقد تلقی لیبرال از فرد، مهم‌ترین انتقادی است که اجتماع‌گرایان از لیبرالیسم کرده‌اند و نقدهای دیگر در نهایت به همین انتقاد رسیده است. انسان غیرموقعیت‌مند، فردگرایی غیراجتماعی، جهانشمول‌گرایی، ذهنی‌گرایی و بی‌طرفی مهم‌ترین مواضع لیبرالیسم است که اجتماع‌گرایان آن را نقد کرده‌اند. اجتماع‌گرایان معتقدند فرد را نمی‌توان بدون در نظر گرفتن زمینه و متن فرهنگی و اجتماعی‌ای تصور کرد که فرد خود بخشی از آن است. همان‌گونه که زبان و فلسفه زمینه‌محوراست، فرد نیز در زمینه‌های بسیار متفاوت فرهنگی تبیین و تعریف می‌شود. بنابراین، نمی‌توان برای آن ویژگی‌های جهانشمول ارائه کرد. اجتماعی بودن «خود» موجب می‌شود نتوان آن را از ویژگی‌هایش جدا کرد و قواعدی بی‌طرف و غیرمرتبط با برداشتی از خیر برای بنا نهادن اجتماعات سیاسی ارائه کرد. سیاست و سعادت از نظر اجتماع‌گریان بر خلاف لیبرال‌ها، تفکیک‌ناپذیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

THE COMMUNITARIAN CRITIQUE OF LIBERALISM

نویسنده [English]

  • Mohammad Shojaiyan
Associate Professor, Department of Sociology, Faculty of Social Sciences University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Cmmunitarianism as a competiting and critical discourse of liberalism has been one
of the most important contexts of ethical and political philosophy in the recent years.
The weaken of traditional forms of community such as family and increasing of
divorce and decline of families, expanding the uncommom religion and the taking
drug in the Western countries had been the social backgrounds of this discourse.
Communitarinism by the principle of second Wittgenstein critics the belife of the
contemporary liberal theorists. Unsutiated conception of human being, a social
individualism, universalism, objectivism and ethical neutrality are the main liberals’
positions rejected by the communitarian theorists. The central and substantive point
of this critique is the liberal conception of human nature that so much of
controversial positions refer to it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communitarianism
  • Contextualism
  • Justice
  • Liberalism
  • political philosophy

مراجع

الف. فارسی
1.حسینی بهشتی، سیدعلیرضا (1380)، بنیادنظری سیاست در جوامع چندفرهنگی چاپ اول، تهران: انتشارات بقعه.
2.جیکوبز، لزلی ای(1386)، درآمدی بر فلسفه سیاسی نوین:نگرشی دموکراتیک به سیاست، ترجمه مرتضی جیریایی، چاپ اول، تهران: نشرنی.
3. دلاکامپانی، کریستیان (1382)، فلسفه سیاست در جهان معاصر، ترجمه بزرگ نادرزاده، چاپ اول،تهران: انتشارات هرمس.
4. همپتن، جین (1380)، فلسفه سیاسی، ترجمه خشایار دیهیمی، چاپ اول ،تهران:طرح نو.
 
ب. خارجی
5. Christian, Thomas and Christman, Jon(2009), Contemporary Debats in Political Philosophy, Wilry _Blackwell.
6. Kekes, John(1997), Against Liberalism, NewYork:Cornell University Press.
7. Kukathas, Chanderan and Pettit,Philip (1990),Rawls: ATheory of Justice and its Critics, Stanford, Califonia:Stanford University Press.
8. MacIntyre, Alasdair(1981),After Virtue,Notre Dame:University of Notre Dame Press.
9. ________,Whose Justice?Which Rationality?(1988)Notre Dame:University of Notre Dame Press.
10. Mulhall, Stephen and Swift,Adam(1992),Liberals and Communitarians,Oxford,UK:Basil Blackwell.
11. Oneill, Shane(1997),Impartiality in Context:Grounding Justice in Pluralist world,New York: State University of New York.
12. Plant, Raymond (1994), Modern Political Thought, Oxford:Basil Blakwell.
13. Rawls, John (1971), A Theory of Justice,Oxford University Press.
14. _________, Political Liberalism(2005), New York:Comlumbia University Press,First Edition, 1993.
15. Sandel, Michael (1982),Liberalism and the Limits of Justice,Cambridge:Cambridge University Press.
16. __________ (1984), Liberalism an Its Critics,New York University Press.
17. _________ (2005), Public Philosophy:Essays on Morality in Politics,Harvard University Press.
18. ________ (2009), Justice:Whats The Right Thing to Do?Great Britain:AlenLanc.
19. Sterba, James (1999),Justice:Alternative Political Perspectives,Wadsworth Pubblishing Company.
20. Swift, Adam (2001),Political Philosophy,Cambridge:Polity Press.
21. Thisele, Leslie Paul (2002),Thinking Politics, NewYork: Chatham Fiouse Publishers.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 فروردین 1393
  • تاریخ بازنگری: 06 اردیبهشت 1394
  • تاریخ پذیرش: 24 تیر 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار