اندیشة «انتقادی» و بیداری اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام

چکیده

این مقاله در چارچوب الگوی نظریة انتقادی به تبیین تحولات انقلابی کشورهای عربی خاورمیانه پرداخته و به این نتیجه رسیده است که این تحولات صبغة اسلامی دارد. پس می‌توان آن را بیداری اسلامی نامید. از این‌روی، جهان عرب با ابتنا به عقلانیت فرهنگی نهفته در دین اسلام به سنت اسلامی جاری و دستاوردهای غرب به دیدة انتقاد نگریسته و با استفاده از ظرفیت رهایی‌بخش اسلام علیه نظام حاکم شوریده است. هر چند امکان داشته و دارد که این خیزش توسط قدرت‌های خارجی و داخلی مخالف اسلام به چالش کشیده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

CRITICAL THOUGHT AND ISLAMIC AWAKENING

نویسنده [English]

  • Faramarz Mirzazadeh
Assistant Professor, Political Science Department, Islamic Azad University, Ilam Branch, Iran
چکیده [English]

In the framework of critical theory, this essay explains the revolutionary evolutions
in Arab countries of the Middle East and concludes that these evolutions have
Islamic coloration. Thus, it can be called Islamic awakening. Arab world with rely
on hidden cultural rationality in Islam criticize current Islamic tradition and west
fruition, and with use of the capacity of Islamic emancipation, insurrect against
dominant system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arab world
  • Critical Theory
  • emancipation
  • Islamic awakening
  • Rationality
الف) فارسی
1. اسکروتن، راجر (1383)، کانت، ترجمة علی پایا، تهران: طرح نو.
2. اقبال لاهوری، محمد (بی تا)، احیای فکر دینی در اسلام، ترجمة احمد آرام، بی جا: نشریة شمارة 1، موسسة فرهنگی منطقه ئی.
3. الجابری، محمد عابد (1387)، ما و میراث فلسفی ما، ترجمة سید محمد آل مهدی، تهران: نشر ثالث.
4. بشیریه، حسین (1381)، تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم: اندیشههای مارکسیستی، چ چهارم، تهران: نشر نی.
5. حنفی، حسن و دیگران (1380)، میراث فلسفی ما، گردآورنده، فاطمه گودرزی، تهران: نشر یادآوران.
6. سیدامامی، کاووس (1390)، پژوهش در علوم سیاسی، چ سوم، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی و دانشگاه امام صادق (ع).
7. غلیون، برهان (1379)، خودآگاهی، ترجمة محمدمهدی خلجی، قم: نقد و نظر.
8. فیرحی، داود (1391)، «مصر دیوار برلین جهان اسلام است»، سایت دیپلماسی یرانی، به آدرس
Irdiplomacy.ir/fa/news/58/bodyview/190033/%d9%85y.b5%d8%b1.
9. کانرتون، پل (1385)، جامعه‌شناسی انتقادی، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: اختران.
10. نوذری، حسینعلی (1383)، نظریة انتقادی مکتب فرانکفورت در علوم اجتماعی و علوم انسانی، تهران: آگه.
11. هورکهایمر، ماکس (1385)، «نظریة سنتی و نظریة انتقادی» در: پل کانرتون، جامعه‌شناسی انتقادی، ترجمة حسن چاوشیان، تهران: اختران.
12. وصفی، محمدرضا (1387)، نومعتزلیان، تهران: نگاه معاصر.
 
ب) خارجی
13. Abu Zayd, Nasr(2006), Reformation of Islamic Thought: A Critical HistoricalAnalysis, Amsterdam, Amsterdam University Press.
14. Adi, Setia (2012), “Kalam Jadid, Islamization and the World of Islam: Applying the Neo-Gazalian” Islam&Science, Jun 22.
15. Al-Zubaidi, Layla (2011), People’s Power: The Arab World in Revolt, Heinrich Boll Foundation- Middle East.
16. Bayat, Asef (2011),”The Post-Islamist Revolution,” Foreign Affairs, (April, 26).
17. Browers, Michaelle (2009), Political Identity in the Arab World, Camdridge University Press.
18. Emerson, Esteven (2008), “Report on the Roots of Violent Islamist Extermism and Efforts to Counter It: The Muslim Brotherhood,” Senate Committee on Homeland Security and Government Affairs, (July 10).
19. Fuller, Graham (2010), A World without Islam, New York, Hachette Book Group.
20. Kramer, Martin (2006), Arab Nationalism: Mistaken Identity, in http://scholar.Harvard.ed/sites/scholar.iq.harvard.edu/filesmartinkramer/files/arabnationalism.
21. Lee, Robert D.(2010), Religion and Politics in the Middle East, West view Press.
22. Moosa, Ebrahim (2003), Critical Islam in: Omid Safi(Ed). Progressive Muslims: On Justice, Gender and Pluralism, Oxford, One World Publications.
23. Morrow, Raymond A.(1994), Critical Theory and Methodology, London, Sage Publication.
24. Qutb, Sayyid(1954), Milestones on the Path of Islam, Brussel, Ar-risala.
Springborg, Robert (2013), “Identity in Crisis: Egyptian Identity in the Face of Globalization,” Harvard International Review, Vol. 25.
25. Raja, Masood A.(2008), “Muhamad Iqbal: Islam, the West, and the Quest for A Modern Muslim Identity,” The International Journal of the Asian Philosophical Association, Vol. 161.
26. Rosiny, Stephan (2012), “The Arab Spring: Triggers, Dynamics and Prospects,” Giga Focus, No.7.
27. Roy, Olivier (2011), “Post-Islamic Revolution: Events in Egypt, by Franch Expert on Political Islam, The European Institute (02/17).
28. Ungureanu, Daniel (2010), “Sayyid Qutb’s Ideological Influence on Contemporary Muslim Communities across Western Europe,” International Journal of Philosophy of Culture and Axiology, Vol. VII, No. 2.
29. _____(1995), “Politics in God’s Name,” Al-Ahram Weekly, 16-22 November.