درآمدی بر رهیافت جامعه‏ شناسی تاریخی - مقایسه‌ای در پژوهش های علوم سیاسی

رشیدی, احمد

doi:10.22059/jpq.2015.54859

درآمدی بر رهیافت جامعه‏ شناسی تاریخی - مقایسه‌ای در پژوهش های علوم سیاسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

احمد رشیدی

استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران

10.22059/jpq.2015.54859

چکیده

جریان اصلی جامعه‌شناسی تحت نفوذ پوزیتویسم عرضة تئوری‌های جهان‌شمول و جریان تاریخ‌نگاری شرح روایی رویدادها را در دستور کار خود داشته‌ است. در آسیب‌شناسی جریان‌های مذکور باید گفت هر دو دچار عارضة افراط‌گرایی بوده‌اند؛ به‌طوری که جریان اصلی جامعه شناسی از بررسی ویژه‌بودها و جریان تاریخی از پردازش و عرضة تعمیم‌های نظری بازمانده‌اند. در این میان، ترکیب جامعه‌شناسی و تاریخ، رهیافتی روش‌شناختی را به‌دست می‌دهد که با دوری از افراط‌گرایی دو جریان پژوهشی یادشده، چارچوب مناسبی را برای بررسی پدیده‌های سیاسی و اجتماعی به‌ویژه با رویکرد مقایسه‌ای فراهم می‌آورد. در این مقاله، ضمن پرداختن به مراحل تحول رهیافت جامعه‌شناسی تاریخی، استدلال می‌شود که دستاوردهای نسل جدید دانش‌پژوهان این حوزه به‌دلیل تأکید بر جایگاه فرهنگ و پذیرش چندگانگی فرایندها و برایندهای نوسازی، الگوی مناسبی را برای بررسی پدیده‌های سیاسی و اجتماعی فراهم آورده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A REVIEW ON COMPARATIVE-HISTORICAL SOCIOLOGY APPROACH IN POLITICAL SCIENCE STUDIES

نویسنده [English]

Ahmad Rashidi

Assistant Professor; Department of Political Science, University of Mazandaran

چکیده [English]

Mainstream sociology under positivism has sought to provide universal theory, in one hand, and the historiography has attempted to Narrative description of Events, in the other hand. Pathological studies show that both are suffering from extremism; so that mainstream sociology have neglected to study of special affairs and historiography has not been able to build and provide theoretical generalization. In The passing of the problems, combining sociology and historiography can provides an appropriate methodological approach to study of social and political phenomena, especially in comparative studies. In this paper, along with addressing the development of historical sociology approach, It is argued that the achievements of the new generation of historical sociology scholars, because of emphasis on the role of culture and diversity of modernization processes and outcomes, provides an appropriate model for the study of the socio-political phenomena

کلیدواژه‌ها [English]

Comparative Studies
Cultural Turn
historical sociology
methodology
Multi-modernity

مراجع

الف) منابع فارسی
1. بدیع، ب. (1376). توسعة سیاسی. ترجمة احمد نقیب‌زاده. تهران: نشر قومس.
2. رشیدی، ا. (1386). "بازاندیشی دموکراسی و تحول رابطة جامعه و دولت در عصر جهانی شدن".فصلنامة سیاست، ش 37 (3). ص 113-138.
3. مور، ب. (1369). ریشه‏‏های اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی. ترجمة حسین بشیریه. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
4. موثقی، س.ا. (1385). نوسازی و اصلاحات در ایران (از اندیشه تا عمل). تهران: نشر قومس.
5. وبر، م. (1371). اخلاق پروتستان و روح سرمایه‌داری. ترجمة عبدالمعبود انصاری. تهران: انتشارات سمت.
ب) منابع انگلیسی

6. Abbot, A. (1983). "Sequences of Social Events". Historical Methods. Vol. 16. Pp. 129-147.

7. Adams, J. et al. (2005). Remaking Modernity: Politics, History and Sociology. Durham: Duke University Press.

8. Charrad, M.M. (2005). "Waves of Comparative and Historical Sociology". in Adams, J. et al. (eds.). Remaking Modernity: Politics, History and Sociology. Durham: Duke University Press.

9. Charrad, M.M. (2001). State and Women’s Right: the Making of Postcolonial Tunisa, Algeria and Morocco. Berkeley: California University Press.
1. Clemens, E.S. (2005). "Afterward: Logics of History? Agency, Multiplicity, and Incoherence in the Explanation of Chande". in Adams, J. et al. Remaking Modernity: Politics, History and Sociology. Durham: Duke University Press.
2. Eisenstadt, S.N. (1978). Revolutions and the Transformations of Societies. New York: Free Press.
3. Evans, P.B. et al (1985). Bringing the State Back In. New York: Cambridge University Press.
4. Goldstone, J.A. (2003). "Comparative Historical Analysis and Knowledge Accumulation in the Study of Revolutions". in Comparative Historical Analysis. ed. by D. Reuschmeyer and J. Mahoney. Pp. 41-90. Cambridge: Cambridge University Press.
5. Goldstone, J.A. (Oct. 1996). "A History and Sociology of Historical Sociology". Journal of Comparative Sociology. Vol. 47. No. 5.
6. Mahoney, J. and Rueschemeyer, D. (2003). Comparative Historical Analysis in the Social Sciences. New York: Cambridge University Press.
7. Markoff, J. (1996). the Abolition of Feudalism, University Park: Pennsylvania State University Press.
8. Powell, W.W. and DiMaggio, P.J. (1991). the New Institutionalism in Organizational Analysis. Chicago: University of Chicago Press.
9. Roy, W.G. (Oct. 1996). "Remaking Historical Sociology". International Journal of Comparative Sociology. Vol. 47. No. 5. Pp. 387-393.
10. Sewell, W.H. (Oct. 1996)."On Waves of Historical Sociology". Journal of Comparative Sociology. Vol. 47. No. 5.
11. Sewell, W.H. (1985). "Ideologies and Social Revolution: Reflections on the French Case". Journal of Modern History. Vol. 57. Pp. 57-85.
12. Skocpol, T. (1979). States and Social Revolutions: A Comparative Analysis of France, Russia, and China. New York: Cambridge University Press.
13. Skocpol, T. (1984.). Vision and Method in Historical Sociology. New York: Cambridge University Press.
14. Sohrabi, N. (2005). "Revolutions as Pathways to Modernity". in Adams, J. et al. Remaking Modernity: Politics, History and Sociology. Durham: Duke University Press. Pp. 300-354.
15. Tilly, C. (1975). the Formation of National States in Western Europe. Princeton: Princeton University Press.
16. Wallerstein, I. (1974). the Modern World System: Capitalist Agriculture and the Origins of the European World Economy in the Sixteen Century. New York: Academic Press.