پسامدرنیته و بازتعریف دموکراسی کثرت‌گرا؛ از پولیارشی به دموکراسی رادیکال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

با وجود اجماع کلی بر تعبیر دموکراسی به «حکومت مردم بر خود»، دلالت­های عینی آن­ همواره مناقشه­برانگیز بوده است. مناظرۀ بین دو رویکرد، از نمونه­های اساسی این مناقشه است: 1. رویکرد «توصیفی/ روش­شناختی» که دموکراسی را سازوکاری نهادی برای چرخش قدرت بر پایۀ رأی توده­ها تعریف می­کند؛ 2. رویکرد «هنجاری/ هستی­شناختی» که دموکراسی را نوعی شیوۀ زندگی مبتنی بر آزادی و برابری می­داند که تحقق واقعی آن مستلزم گسترش دایرۀ شمولیت دموکراتیک به ­روی همۀ اقشار است. در این نوشتار، «پولیارشی» به­عنوان دموکراسی ­کثرت­گرای مدرن (رویکرد نخست) و «دموکراسی رادیکال» به­عنوان دموکراسی­ کثرت­گرای پسا­مدرن (رویکرد دوم) مقایسه می­شوند؛ با این فرض که استراتژیِ رادیکال ­دموکراتیکِ لاکلائو و موفه را می­توان به‌منزلۀ گذار از سنت­ِ رفتارگرایانه­ و تنگ­دامنۀ کثرت­گرایی کلاسیکِ متفکرانی چون رابرت دال، در جهت بازیابی آرمان­های اصیل دموکراسی (به پشتوانۀ تغییر گرانیکای تحلیل سیاسی در اثر چرخش پسامدرن) تفسیر کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

POSTMODERNITY AND REDEFINING THE PLURALIST DEMOCRACY; FROM POLYARCHY TO RADICAL DEMOCRACY

نویسنده [English]

  • Mohsen Abbaszadeh
Ph.D., Political Science, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Although there had been consensus on defining the democracy as "the people govern themselves", but objective implication of such vision have seen controversial. Nowadays, this conflict refers to two principal approaches: 1) the "explanatory/methodological" approach that defines democracy as an institutional mechanism for turn-in politics by people's Vote. 2) The "normative/ontological" approach that considers democracy as a kind of form of life, which is based on liberty and equality, that is due to expanding the scope of democratic inclusiveness onto all groups and spectrums. The present paper compares the "polyarchy", as a modern pluralist democracy (the case for first approach) with the "radical democracy", as a postmodern pluralist democracy (a case for second approach); Suppossing that Laclau & Mouffe's radical democratic project  might be interpreted as the revival of the original ideals of democracy, based on the postmodern turn and shift in political analysis basis , by going beyond from restricted / behavioralist tradition of classic pluralism in the vision of thinkers like Robert Dahl.

کلیدواژه‌ها [English]

  • behavioralism
  • discourse
  • interest groups
  • macro- politics
  • micro- politics
  • political participation
  • post marxism
  • power
  • Social movements
الف) فارسی
1. اتول زول، دونالد (1387)، فلسفۀ سیاسی قرن بیستم، ترجمۀ: محمد ساوجی، تهران: آگه.
2. انصاری، منصور (1384)، دموکراسی گفتگویی؛ امکانات دموکراتیک اندیشه­های میخائیل باختین و یورگن هابرماس، تهران: مرکز.
3. باتامور، تی. بی (1384)، نخبگان و جامعه، ترجمۀ: علیرضا طیب، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، اسفند.
4. بدیع، برتران(1383)، توسعۀ سیاسی  ترجمۀ: احمد نقیب­زاده، تهران: قومس، چ سوم.
5. بشیریه، حسین (1382)، جامعه­شناسی سیاسی، تهران: نی، چ نهم.
6. ــــــــــــــ (1383)، عقل در سیاست، تهران: نگاه معاصر.
7.بودریار، ژان (1381)، در سایۀ اکثریت­های خاموش، ترجمۀ پیام یزدانجو، تهران: مرکز.
8.. بودن، ریمون، بوریکو، فرانسوا (1385)، «چندسالاری (پلی­آرشی)»، فرهنگ جامعه­شناسی انتقادی، ترجمۀ: عبدالحسین نیک­گوهر، تهران: فرهنگ معاصر.
9. تاجیک، محمدرضا (1385)، «پسامارکسیسم­ و"پسامارکسیسم"»، پژوهش علوم ­سیاسی، ش 2، بهار و تابستان.
10. ــــــــــــــــــ (1386)، «خیابان و سیاست: تجربۀ سیاستی از جنس بازیگوشی در ایران امروز»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، سال دوم، ش 4، پاییز.
11. ــــــــــــــــــ (1383)، گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران: مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم ­انسانی.
12. دال، رابرت (1382)، «برابری در نابرابری»، ترجمۀ داود غرایاق­زندی، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، سال ششم، ش اول (مسلسل:19)، بهار.
13. ـــــــــــــــ (1364)، تجزیه و تحلیل جدید سیاست، ترجمۀ حسن ظفریان، تهران.
14. ---------- ]گفتگو با رامین جهانبگلو[  (1382)، جهانی بودن ؛15 گفتگو با اندیشمندان جهان امروز، تهران، مرکز.
15. ــــــــــــــ (1387)، دربارۀ برابری سیاسی، ترجمۀ جهانگیر معینی­علمداری، تهران: فرهنگ صبا.
16. ــــــــــــــ (1379)، دربارۀ دموکراسی، ترجمۀ حسن فشارکی، تهران: شیرازه.
17. رانسیر، ژاک (1389)، نفرت از دموکراسی، ترجمۀ محمدرضا شیخی­محمدی، تهران: گام نو.
18. روسنائو، پائولین. مری (1380)، پست­مدرنیسم و علوم ­اجتماعی، ترجمۀ محمد کاظم­زاده، تهران: رسا.
19. ژیژک، اسلاووی (1384)، کتاب رخ­داد؛ گزیده مقالات: نظریه، سیاست، دین، گزینش و ویرایش: مراد فرهادپور، مازیار اسلامی و امید مهرگان، تهران: گام نو.
20. ساراپ، مادن (1382)، راهنمایی مقدماتی بر پساساختارگرایی و پسامدرنیسم، ترجمۀ محمدرضا تاجیک، تهران:نی.
21. کلگ، استوارت (1383)، چارچوب­های قدرت، ترجمۀ مصطفی یونسی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
22. کوپج، مایکل.جی (1383)، «پولیارشی»، ترجمۀ موسی اکرمی، دایرة­المعارف دموکراسی، زیر نظر: سیمور مارتین لیپست، تهران: انتشارات کتابخانۀ تخصصی وزارت امور خارجه، بهار.
23. گیبینز، جان.آر؛ ریمر، بو (1384)، سیاست پست­مدرنیته، ترجمۀ: منصور انصاری، تهران: گام نو، چ دوم.
24. لیوتار، ژان فرانسوا (1384)، وضعیت پست­مدرن، ترجمۀ حسینعلی نوذری، تهران: گام نو.
25. ماتیوز، اریک (1378)، فلسفه فرانسه در قرن بیستم، ترجمۀ محسن حکیمی، تهران: ققنوس.
26. مارش، دیوید؛ استوکر، جری (1384)، روش و نظریه در علوم­ سیاسی، ترجمۀ امیرمحمد حاجی­یوسفی، تهران: دفتر مطالعات راهبردی.
27. معینی­علمداری، جهانگیر (1385)، روش­شناسی نظریه­های جدید در علم سیاست؛ اثبات­گرایی و فرااثبات­گرایی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
28. ــــــــــــــ (1380)، «منطق پسایند ( post) بحران مدرنیته و مشارکت سیاسی»، نامۀ مفید، ش 25، بهار.
29. مک فرسون، سی.بی (1382)،  سه چهرة دموکراسی، ترجمۀ مجید مددی، تهران: نشر دیگر.
30. مک­لنان، گرگور (1385)، پلورالیسم، ترجمۀ: جهانگیر معینی­علمداری، تهران: آشیان، چاپ دوم.
31. مک­نی، لوئیس (1386)، «میشل فوکو و دموکراسی مجادله­ای»، دموکراسی لیبرال و منتقدان آن، ویراستار: اپریل کارتر و جفری استوکس،ترجمۀ حمیدرضا رحمانی­زاده دهکردی، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
32. موفه، شانتال (1387)، «تکثرگرایی و دموکراسی مدرن: دور و برِ کارل اشمیت»، قانون و خشونت، گزینش و ویرایش: مراد فرهادپور، امید مهرگان وصالح نجفی، تهران: فرهنگ صبا.
33. نقیب­زاده، احمد (1380)، «بررسی تأثیر تحولات اقتصادی- اجتماعی بر زندگی حزبی در جوامع پیشرفتۀ صنعتی»، مجلة دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی.
34. نش، کیت (1385)، جامعه­شناسی سیاسی معاصر؛ جهانی­شدن، سیاست، قدرت، ترجمۀ محمدتقی دلفروز، تهران: کویر.
35. نوذری، حسینعلی (1381)، پست­مدرنیسم و سیاست: امکان یا امتناع شالوده­شکنی از پارادایم­های کلاسیک و مدرن سیاست، رسالۀ دکتری علوم سیاسی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
36. هلد، دیوید (1384)، مدل‌های دموکراسی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: روشنگران.
37. هیندس، بری (1380)، گفتارهای قدرت؛ از هابز تا فوکو، ترجمۀ مصطفی یونسی، تهران: شیرازه.
 
ب) انگلیسی
1. Dahl, Robert.A (1956); a preface to Democratic Theory, Chicago: university of Chicago press.
2. -------- (1967); Pluralist Democracy in the united states, Chicago: Rand Mc Nally.
3. -------- (1971); polyarchy; participation and opposition, New haven: Yale university press.
4. Gupta, suman (2007); The Theory and Reality of Democracy, London: continuum.
5.  Laclau, Ernesto; Mouffe, Chantal (1985); Hegemony and socialist strategy: Towards a Radical Democratic politics, London. New York: verso.
6. Mouffe, Chantal (2007); “Democracy as Agonistic Pluralism”, Rewriting Democracy, Ed: Elizabeth Deeds Ermarth, Ashgate publishing company.
7. ………… (1996); “Democracy, power and”the­ political”, Democracy and Difference, Ed: seyla benhabib, princton: princton university press.
8. Newman, Saul (2005); Power and Politics in Poststructuralist Thought, London.NewYork: Routledge.
9. Rejai, m (1968); Democracy, New York: Atherton press.
10. Smith, Anna­.Marie (1998); Laclau and Mouffe; radical democratic imaginary, London.New York: Routledg