تأثیر امنیت انرژی بر توسعۀ برنامه‌های اتمی کشورهای غرب آسیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات منطقه‌ای دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 کارشناس‌ارشد مطالعات خاورمیانۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

یکی از مسائلی که در چند سال اخیر در منطقۀ غرب آسیا اهمیت یافته است، تلاش کشورهای غرب آسیا برای ایجاد و احیای برنامه­های اتمی است. این مسئله می‌تواند دارای ابعاد صلح‌آمیز یا نظامی باشد و مؤلفه­های قدرت و امنیت در منطقه را تحت تأثیر خود قرار دهد. کشورهای منطقه تا سال 2006 بر غیرهسته‌ای بودن خود تأکید داشتند. اما از این زمان به بعد به‌تدریج رویکرد سنتی این کشورها در خصوص مسئلۀ هسته­ای تغییر یافته و تلاش آنها برای حرکت در مسیر هسته­ای شدن آغاز شده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که امنیت انرژی چه تأثیری بر توسعۀ برنامۀ اتمی کشورهای غرب آسیا داشته است؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE IMPACT OF ENERGY SECURITY ON THE NUCLEAR PROGRAM OF MIDDLE EAST AND NORTH AFRICA

نویسندگان [English]

  • Mohammad Sadegh Koshki 1
  • Fereshte Mirhosieni 2
1 Assistant Professor, Political Science Department, University of Tehran, Iran
2 Masters of Middle East & North Africa Studiese, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the important issues in the Middle East Country is trying to establish or revive nuclear program over the past few years. This Subject can have peaceful or military dimension & components of power and security can be affected. The Regional Country Insisted on its being non-nuclear by 2006. But from this time, gradually altered the traditional approach of these countries on the nuclear issue and the effort is beginning to move toward nuclear Programs. This study seeks to answer to this question that- How will increased energy security resulting from the expansion of nuclear energy program in the region improve the security of the Middle East? The presumption is that regional nuclear energy program of the Middle Eastern states, Will improve the regional Security and then proliferate the attainment of sustainable economic development goals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Energy Security
  • nuclear power
  • nuclear program
الف) فارسی
1. آذری، مصطفی و ایلناز ابراهیمی (1386)، چشم‌انداز انرژی در غرب آسیا و امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مؤسسۀ تحقیقاتی تدبیر اقتصاد، 1386.
2. احمدی لفورکی، بهزاد (1388)، «عربستان سعودی و استراتژی دستیابی به انرژی هسته‌ای»، هفته‌نامۀ پگاه حوزه، ش 266.
3. اسدی، بیژن (1386)، «تأثیر توان هسته‌ای ایران بر توازن قدرت»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، ش 1، ص 33- 10.
4. الحمیدی، حمیدی قناص (1381)، جایگاه تسلیحات هسته‌ای در تفکر استراتژیک اسرائیل (1990- 1948)، ترجمۀ اسماعیل اقبال، تهران: دانشگاه امام حسین (ع)، موسسه چاپ و انتشارات.
5. درخشان، مسعود (1391)، «امنیت انرژی و تحولات آیندۀ بازارهای نفت و گاز»، فصلنامۀ راهبرد، سال 21، ش 64، ص 188- 159.
6. دلاورپور اقدام، مصطفی (1384)، «قابلیت‌ها و چالش‌ها و راهکارهای دانش هسته‌ای بومی در ج.ا.ایران»، مجلس و پژوهش، سال 12، ش 50-49.
7. طلائی، فرهاد (1383)، «خلیج‌فارس و غرب آسیا عاری از سلاح‌های کشتار جمعی»، فصلنامۀ سیاست خارجی، ش 69، ص 90- 53.
8. علیخانی، مهدی (1389)، سیر تحولات پنجاه‌سالۀ فناوری هسته‌ای در ایران (1386- 1336)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
9. غریب‌آبادی، کاظم (1387)، دستاوردهای هسته‌ای دولت نهم، گزارش جمهور وابسته به مرکز اسناد و پژوهش ریاست جمهوری.
10. قنبری، علیرضا (1387)، «پایان ذخایر نفت و گاز و ضرورت انرژی هسته­ای»، مجلۀ اقتصاد انرژی، ش 105 و 106.
11. ملکی، عباس (1386)، «امنیت انرژی و درس‌هایی برای ایران»، راهبرد یاس، ش 12، ص 222- 207.
12. مهدیان، حسین و جلال ترکاشوند (1389)، انرژی و امنیت ملی ایران، تهران: انتخاب: میرباقری.
13. موسوی شفائی، مسعود (1389)، «ابعاد و پیامدهای پایان عصر نفت»، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، سال دوم، ش 6، ص 217- 210.
 
ب) لاتین
14. Bakanic, Elizabeth, et. al. (2008, January). “Preventing Nuclear Proliferation Chain Reactions: Japan, South Korea, and Egypt,” Woodrow Wilson School of International Studies. Retreived from http://wws.princeton.edu/research/pwreports _f07/wws591f.pdf.
15. Barton, Barry & et al. (2004). Managing Risk in a Dynamic Legal and Regulatory Environment, London & Oxford: Oxford University Press.
16. Blanchard, Christopher & Paul K. Kerr. (December 20, 2010). “The United Arab Emirates Nuclear Program and Proposed U.S. Nuclear Cooperation”, Congressional Research Service.
17. British Petroleum. (2009). BP Statistical Review of World Energy, London: BP. Retrieved from http://www.bp.com/liveassets/bp_internet/globalbp/globalbp_uk _english/reports_and_publications/statistical_energy_review_2008/STAGING/local_assets/2009__downloads/statistical_review__of_world_energy_full_report_2009.pdf.
18. Chipman, John. (2008). Nuclear programmes in the Middle East in the Shadow of Iran. London: The International Institute for Strategic Studies.
19. Finlay, Brian & et. al. (2010, September). “Beyond Boundaries in the Middle East: Leveraging Nonproliferation Assistance to Address Security/ Development Needs With Resolution 1540,” The Stimson Center and the Stanley Foundation. Retrieved from http://www.stimson.org/books-reports/beyond-boundaries-in-the-middle-east.
20. Freshfields Bruckhause Deringer LLp, “Nuclear new build in the Middle East and North Africa”,  2010.
21. Lotfian, Saideh. (2008). "Nuclearization of the Middle East: From Threat to Preventive Actions," in the Proceedings of the International Conference on Nuclearization in Europe and the Middle East. Switzerland: PSR/ IPPNW.
22. Lotfian, Saideh. (2008, Fall). Implications of Nuclear Power Programs and Nuclear Threats in the Middle East," The Iranian Journal of International Affairs, V. 20, N. 4, pp. 41-79.
23. Windsor, Lindsay and Carol Kessler. (2007, September). “Technical and Political Assessment of Peaceful NuclearPower Program Prospects in North Africa and the Middle East," Pacific Northwest Center for Global Security. Retrieved:http://www.pnl.gov/main/publications/    external/technical_reports/PNNL-16840.pdf.