روابط ایران و آمریکا؛ مسئله اسرائیل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

       روابط ایـران و آمریکا در طـول تاریخ از اهمیت ویژه‌ای برای طرفین برخوردار بوده است. فرازوفرودهای این رابطه و علل و عوامل آن همواره مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان روابط بین‌الملل از جمله صاحب‌نظران دو کشور بوده و است. هدف این مقاله بررسی نقش اسرائیل، بر تداوم تیرگی روابط ایران و آمریکاست. تداوم تیرگی و قطع بودن روابط رسمی ایران و آمریکا، با توجه به پیشینۀ تاریخی روابط دو کشور، وجود منافع مشترک منطقه‌ای، همراه با لحاظ کردن فرصت­های پیش‌آمده برای ترمیم و بهبود روابط، سؤالی را فراروی پژوهشگران روابط بین‌الملل قرار می‌دهد که چرا روابط دو کشور با ورود به دهۀ چهارم انقلاب همچنان تیره‌وتار است، علل و عوامل اساسی تداوم تیرگی روابط میان دو کشور کدام‌اند و کدام عامل وضعیت موجود را استمرار بخشیده است؟ در پاسخ فرضیه‌های متعدد و مختلفی مطرح است که نگارنده با استناد به تغییر فاحش در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به اسرائیل - در مقایسه با دورۀ قبل از انقلاب -، عامل اصلی تداوم دشمنی دو کشور را در همین نکته جسته و مخالفت ایران با اسرائیل و به‌تبع آن مخالفت با روند صلح خاورمیانه را عامل اصلی وضع موجود دانسته و با ارائۀ شواهد و تحلیل مستندات، به تأیید فرضیۀ مذکور اهتمام ورزیده است. این مقاله با رویکردی تبارشناسانه(تاریخی-تحلیلی) نگاشته شده است و سرشتی مروری دارد. مهم‌ترین یافتۀ علمی این پژوهش حاکی از تأثیر انکارناپذیر متغیر اسرائیل بر روابط ایران و آمریکاست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE RELATIONSHIP BETVEEN IRAN AND USA; THE ISSUE OF ISRAEL

نویسنده [English]

  • Razieh Mousavyfar
Assistant Professor; Hakim Sabzevari University, Iran
چکیده [English]

Iran and US relationship has always been significantly important to both sides and its ups and downs and the reasons behind have constantly attracted the attention of the researchers and thinkers on international relations. Despite the existence of some opportunities to improve common regional relations and interests, the intellectuals in both countries have been mainly concerned about the change in Iran and US relationship from being strategic allies to becoming strategic enemies alongside an increase in hostilities even to the extent of taking military actions. The purpose of this paper is to analyze inimical relations between Iran and Israel and the peace process in the Middle East and the effect of the negative position of the Islamic Republic of Iran about Israel and the Middle East peace process on the continuance of the Iran and US disturbed relationship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Israel
  • Middle East Peace Process
  • strategic relations
  • USA
  1. ادارۀ اطلاعات ستاد مشترک سپاه پاسداران (1378). بدهی‌های رژیم صهیونیستی به جمهوری اسلامی ایران تهران، انتشارات سپاه.
  2. احتشامی، انوشیروان (1378). سیاست خارجی ایران در دوران سازندگی، ترجمۀ ابراهیم و زهره پوستین چی . تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  3. اسداللهی، مسعود (1382). جنبش حزب ا... لبنان، گذشته وحال، تهران، پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
  4. اسدیان، امیر (1381). سیاست‌های امنیتی آمریکا در خلیج‌فارس، تهران، پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
  5. 5.          اوبرلین، لی (1369). سازمان یهودیان آمریکا و اسرائیل. ترجمۀ ع، ناصری، تهران، انتشارات نور.
  6. برژینسکی، زبیگنیو (1369). سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه (80-1976) ترجمۀ حمید احمدی، تهران، سفیر.
  7. بیل، جیمز، ای (1371). عقاب وشیر، ترجمۀ مهوش غلامی، دوجلد، تهران، نشرکوبه.
  8. جعفری ولدانی، اصغر (1382). روابط خارجی ایران (بعد از انقلاب اسلامی)، تهران، آوای نور.
  9. چامسکی، نوام (1369). مثلث سرنوشت، آمریکا، اسرائیل و فلسطینی‌ها، ترجمۀ هرمز همایون‌پور، تهران، نشرآگاه.
  10. خلیلی، اسدالله (1381). روابط ایران وآمریکا، تهران، ابرار معاصر تهران.
  11. خمینی، روح‌الله (1378). صحیفۀ نور، ج 16. تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر اثار امام.
  12. دادیانی، لیونل؛ و کیلو، الکساندر(1361). نفوذ صهیونیسم در دولت آمریکا، ترجمۀ نودی آریان، تهران، خرمی.
  13. سلیمانی، محمدباقر (1379). بازیگران روند صلح خاورمیانه. تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
  14. عبدالله خانی، علی (1382) کتاب آمریکا (3)ویژۀ روابط آمریکا- اسرائیل، تهران، مؤسسۀ ابرار معاصر، تهران.
  15. عبداللهی، اسماعیل وزیبایی، مهدی (1381). برآورد استراتژیک اسرائیل، تهران، مؤسسۀ فرهنگی ابرار معاصر، تهران.
  16. فلاحی‌نژاد، علی (1381). مناسبات ایران واسرائیل در دوره پهلوی دوم، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  17. فیندلی، پل (1372). آنها بی پرده سخن می‌گویند. مترجم حیدر سهیلی اصفهانی، تهران، قومی.
  18. فیندلی، پل (1378). فریب های عمدی: حقایقی دربارۀ روابط آمریکا واسرائیل، ترجمۀ محمدحسین اهویی، تهران، دفتر مطالعات سیاسی وبین المللی.
  19. کلاوسون، پاتریک (1378). تحریم‌های آمریکا علیه ایران، مترجم سید حسین محمدی نجم، تهران، انتشارات دانشکده فرماندهی وستاد سپاه پاسداران.
  20. کوردزمن، آنتونی، اچ (1382). موازنۀ نظامی در خلیج فارس و خاورمیانه، مترجم مرکز تحقیقات ومطالعات سپاه پاسداران، تهران، سایه روشن.
  21. گارودی، روژه (1377). تاریخ یک ارتداد، ترجمۀ مجید شریف، تهران، مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.
  22. گروه مطالعات ریاست جمهوری آمریکا (1380). سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه، مترجم گروه مترجمان مؤسسۀ فرهنگی ابرار معاصر، تهران، مؤسسۀ فرهنگی ابرار معاصر تهران.
  23. گرین، استیون (1368). جانبداری، روابط سری آمریکا و اسرائیل، ترجمۀ سهیل روحانی، تهران، چاپ ونشر بنیاد.
  24. لدین، مایکل ولوئیس، ویلیام (1363). کارتر و سقوط شاه، روایت دست اول، ترجمۀ ناصر ایرانی، تهران، امیرکبیر.
  25. مشیرزاده، حمیرا (1384). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران، سمت.
  26. میلانی، عباس (1992). نگاهی به شاه، کانادا/تورنتو، نشر پرشین سیرکل.
  27. نیکسون، ریچارد (1371). فرصت را دریابیم: وظیفۀ آمریکا در جهانی با یک ابر قدرت. ترجمۀ حسین وفی‌نژاد، تهران، طرح نو.
  28. ولایتی، علی‌اکبر(1380). ایران وتحولات فلسطین، تهران، مرکز اسناد وتاریخ دیپلماسی، مرکز چاپ وانتشارات وزارت امور خارجه.
  29. ونت، الکساندر (1384). نظریۀ اجتماعی روابط بین‌الملل، ترجمۀ حمیرا مشیرزاده، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه.
  30. هالیدی، فرد (1358). دیکتاتوری و توسعۀ سرمایه‌داری در ایران، ترجمۀ فضل‌الله نیک آیین، تهران، امیر کبیر.
  31. هدر، لیون تی (1373). باتلاق آمریکا در خاورمیانه، ترجمۀ رضا حائز، تهران، اطلاعات.

ب) مقالات فارسی

1. ابطحی، احسان (1384). "مناقشه ایران واسرائیل از محو اسرائیل تا نفی هولوکاست"، سالنامۀ شرق، ش دوم، سال.

2. احمدی، کورش (1381). "قدرت یهود در آمریکا: از اسطوره تا واقعیت"، فصلنامۀ راهبرد، ش 25 پاییز.

3. امام زاده فرد، پرویز (1378). "قرارداد شرم الشیخ: پیشینه‌ها و چشم‌اندازها"، مجلۀ سیاست خارجی، سال 13، ش 3پاییز.

4. "ایران وتروریسم  "(1378). ترجمۀ سی، سمی، ترجمان سیاسی، ش 50آبان.

5.تربتی، حسین (16/10/1382). "خطر تسلیحات کشتار جمعی رژیم صهیونیستی از افسانه تا واقعیت"، روزنامۀ قدس.

6. توانا، کامبیز (8/2/1383). "نزاع دوطرفه"، روزنامۀ شرق.

7. توانا، کامبیز (1383). "گزارش لیگابو دربارۀ وضعیت آزادی بیان در ایران: چالش‌های پیش رو"، روزنامۀ شرق، ویژه‌نامۀ نوروز.

8. توانا، کامبیز (1383). "در جستجوی اورانیوم مخفی شده؛ گاه‌شمار وقایع هسته‌ای ایران"، روزنامۀ شرق، ویژه‌نامۀ نوروز.

9. "حمایت ایران از تروریسم"(1378). ترجمۀ م، خ، طاهری، ترجمان سیاسی، سال 4، ش 48.

10. رئیسی طوسی، رضا (1382). "استراتژی امنیت ملی دولت بوش، موانع و چشم‌اندازها"، مجلۀ نامه، ش 25.

11. سعیدی نژاد، حمیدرضا (1380). "چرا آمریکا به اسرائیل کمک می‌کند؟" فصلنامۀ سیاست خارجی، سال 15، ش 1.

12. شهید ثالث، شهیر (2013). "اسرائیل؛ مانعی بر سر راه توافق هسته‌ای ایران و غرب". قابل دستیابی در :

http://www.bbc.com/persian/blogs/2013/10/131028_l44_nazeran_israel_iran_nuclear

13. کلر، مایکل (1383). "دسیتابی به نفت جهان یا مهارچین"، ترجمۀ پویا صدرات، همشهری دیپلماتیک، ش 17.

14. کمپ، جفری (1381). "مسائل و مشکلات نظامی و استراتژیک ایران وآمریکا"، مترجم گروه ترجمۀ ماهنامۀ نگاه، ماهنامۀ نگاه، ش 21، ج 3، ویژه‌نامۀ تهدیدات آمریکا.

 15. کورتیس، ریچارد، "هزینه‌های اسرائیل برای مردم آمریکا"، ترجمۀ امیرمحمد حاجی یوسفی، گزارش، سال اول، ش 3.

16. گروه تحقیق و بررسی (1379). "گروههای قوم مدارانه یهود"، فصلنامه حصون، زمستان.

17."گروه فشار یهودی در آمریکا"(1374). فصلنامۀ خاورمیانه، سال 2، ش 2، تابستان.

18. محمود السهلی، نبیل (7/12/1382). "نگاهی به روابط آمریکا واسرائیل از چند زاویه"، ترجمۀ اسماعیل اقبال، روزنامۀ اطلاعات.

19. مستکین، عبدالمهدی (1382). "صهیونیسم در روابط ایران وآمریکا"، همشهری دیپلماتیک، نیمۀ دوم آذر.

20. ملکی، محمدرضا (1378). "آوارگان فلسطینی و فرایند صلح خاورمیانه،" مجلۀ سیاست خارجی، سال 13، ش 4، زمستان.

21. واتکینز، اریک (1376). "چهرۀ عریان سیاست آمریکا در خاورمیانه"، ترجمۀ مرتضی میرمطهری، مجلۀ اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال 11، ش 7و8، فروردین و اردیبهشت.

 

ج) کتا‌ب‌ها و مقالات انگلیسی

 

  1. Adel Darwish and Gregory Alexander(1991). Unholy Babulon, The Secret Story of Saddam's War. London: Gollancz Ltd.
  2. "Arrow Destroys Missile in Test". (November,1,1999),2001, Online at:www.US-Israel.org/Jewishvirtuallibrary/
  3. Bahour Sam. "The New United State of Israel." http://www.Counterpunch.org/bahou0504.html/
  4. Bard, Mitchell G. "Roots of the U.S.Israel Relationship." http://www.Jewishvirtuallibrary.org/
  5. Bard, Mitchell G.(2007) Will Israel Survive? New York. PALGRAVE MACMILLAN™
  6. Black Iam(1991). Israel's Secret Wars. Londonm Hamish Hamilton.
  7. Cooley, John K(2005), An Alliance Against Babylon. Pluto Press.
  8. Daniel Byman(2003). " Should Hezbollah Be Next?". Foreign Affairs,vol 82,No.6. (Nov/Dec).
  9. Fuller Graham W. (1990). " The Middle East in US Soviet Relations". Middle East Iournal, Vol.44,No3 (Summer).
  10. Griffiths, Martin(2007), Fifty Key Thinkers in International Relation. London: Rutledge.
  11. Journal of Palestine Studies(2003), No2, (Winter).
  12. Mearsheimer, John J(2013), International Relations Theories. Ed(Third Edition) by Tim Dunne & others. Oxford University Press
  13. Parsi, Trita(2007), Treacherous Alliance the Secret Dealing of Israel, Iran, and The U.S. Yale University.
  14. "Persian Gulf Oil and Gas Exports Sheet." Energy Information Administation, (2002), http://www.eia.doe.gov/emeu/cabs/Pgulf.html.
  15. Segve Samuel (1988). The Iranian Traingle the Untold Story of Israel's Role in the Iran Contra Affair. The Free Press A Division of Macmilan, Inc New York.
  16. Souva, Mark(2005), “Foreign Policy Determents: Comparing Realist and Domestic – Political Models of Foreign Policy”. Conflict Management and Peace Science. 22: 149-163.
  17. Thomas, Michael.(2007).American Policy Toward Israel: The power and limits of belifs. Londn and New York, Routledge.
  18. Waltz, Kenneth N. 1979. Theory of International Politics. Massachusetts: Addison Wesley publishing co.
  19. Zohar, Sean(2014). AN EXPLORATION OF CRITICAL DISCOURSE: THE IRANIAN NUCLEAR DEBATE. MASTER’S RESEARCH PAPER.
  20. Zuckerman Mortimer B(2015), Iran: The Last Lap. Available at: http://www.usnews.com/news/the-report/articles/2015/06/19/5-key-issues-in-nuclear-negotiations-with-iran
  21. http://www.haaretz.com/middle-east-news/1.665736
  22. http://www.bbc.com/persian/iran/2016/03/160327_me_inside_whitehouse_obama_iran
  23. http://www.bbc.com/persian/world/2016/03/160322_u04_u01_us2016_canditates_iran