مزایای تحلیل سیاست خارجی از منظر تصمیم‌گیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ و تمدن و انقلاب اسلامی دانشکده معارف و اندیشۀ اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

هدف این پژوهش، طرح اهمیت سطح تحلیل تصمیم‌گیر در مطالعۀ سیاست خارجی است. حوزۀ تحلیل سیاست خارجی با عنایت به تحولات عملی و نظری بعد از جنگ سرد به‌ویژه رخت بربستن نظریه‌های ساختارگرا، تصمیم‌گیری را به کانون اصلی بررسی سیاست خارجی وارد کرده است. چنین امکانی با عنایت به نقش انسان در نظریه‌های سیاست خارجی و روابط بین‌الملل فراهم آمده است. با این وصف، سؤال اصلی پژوهش این است که آیا سطح تحلیل تصمیم‌گیر می‌تواند بنیان و تکیه‌گاه نظری مطمئنی برای بررسی و تحلیل سیاست خارجی باشد و در این صورت مزایای حاصل از تکیه بر سطح تحلیل تصمیم‌گیر در مطالعة سیاست خارجی چیست؟ پژوهش حاضر ضمن پاسخ مثبت به پرسش مذکور استدلال می‌کند که تکیه بر سطح تصمیم‌گیر می‌تواند در حل مشکل سطح تحلیل، تکمیل و تحول در نظریه و مدل‌های تصمیم‌گیری و در نهایت امکان تلاقی نظری بین عوامل مادی و معنایی راهگشا باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

THE BENEFITS OF FOREIGN POLICY ANALYSIS FROM THE PERSPECTIVE OF DECISION MAKER

نویسنده [English]

  • Gholamali Soleymani
Assistant Professor; Islamic Thought and Culture Research, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The current research aims to consider the importance of decision maker level of analysis in the study of foreign policy. This capability is created in regard to the role of man in foreign policy and international relations theories. However, the main research question is whether the decision maker level of analysis will be the theoretical support for the analysis of foreign policy and what the benefits of decision maker level of analysis in the study of foreign policy are. This research, in addition to a positive response to the above question, argues that the rely of decision maker level of analysis can solve the level of analysis problem, complete the models of decision-making and ultimately be helpful in the possibility of theoretical synthesis between the material and semantic factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • decision-making
  • foreign policy analysis
  • level of analysis
  • rational model
  • semantic factors
الف) فارسی
1. اسنایدر، ریچارد و همکاران (1389)، تصمیم‌گیری در سیاست خارجی، ترجمۀ محمدجعفر جوادی ارجمند و مجید فرهام، تهران: میزان.
2. اصغرپور، محمدجواد (1386)، تصمیم‌گیری و تحقیق در عملیات مدیریت، چ پانزدهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
3. آلیسون، گراهام تی (1364)، شیوه‌های تصمیم‌گیری در سیاست خارجی؛ تفسیری بر بحران موشکی کوبا، ترجمۀ منوچهر شجاعی، تهران: علمی و فرهنگی.
4. ایمان، محمدتقی (1388)، مبانی پارادایمی روش‌های کمی و کیفی تحقیق در علوم انسانی، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
5. بوزان، باری، الی ویور و پاپ دو ویلد (1386)، چارچوبی تازه برای تحلیل امنیت، ترجمۀ علیرضا طیب، تهران: مطالعات راهبردی.
6. بیرو، آلن (1370)، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمة باقر ساروخانی، تهران: کیهان.
7. پوراحمدی، حسین (1389)، اسلام و روابط بین‌الملل (‌چهارچوب‌های نظری، موضوعی و تحلیلی)، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
8. تریف، تری و دیگران [j1] (1383)، مطالعات امنیتی نوین، ترجمۀ علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: مطالعات راهبردی.
9. حاجی‌یوسفی، امیرمحمد (1384)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه‌ای (1991-2001)، چ دوم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
10. دوئرتی، جیمز و رابرت فالتزگراف (1388)، نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل، چ پنجم، ترجمۀ علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: قومس.
11. سیف‌زاده، سید حسین (1380)، اصول روابط بین‌الملل، تهران: میزان.
12. --------------- (1384الف)، مبانی و مدل‌های تصمیم‌گیری، چ چهارم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
13. ---------------- (1384ب)، نظریه‌ها و تئوری‌های مختلف در روابط بین‌الملل فردی‌ـ جهانی‌شده: مناسبت و کارآمدی، تهران: وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
14. فرانکل، جوزف (1382)، روابط بین‌الملل در جهان متغیر، چ ششم، ترجمۀ عبدالرحمن عالم، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
15. کاظمی، علی‌اصغر (1373)، روابط بین‌الملل در تئوری و عمل، تهران: قومس.
16. کریمی مله، علی (1377)، «عقل‌گرایی دینی و توسعۀ سیاسی»، قبسات، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، 3 (7).
17: لیتل، دانیل (1388)، تبیین در علوم اجتماعی، چ پنجم، ترجمة عبدالکریم سروش، تهران: صراط.
18: مارش، دیوید و جری استوکر (1378)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمۀ امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
19. مشیرزاده، حمیرا (1383)، «تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از منظر سازه‌انگاری»، فصلنامۀ سیاست،ش 63.
20. ----------- (1386)، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، چ سوم، تهران: سمت.
21. مصفا، نسرین (1386)، نگاهی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
22. هالستی، کی جی (1373)، مبانی تحلیل سیاست بین‌الملل، چ پنجم، ترجمۀ بهرام مستقیمی و مسعود طارم سری، تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
23. های، کالین (1385)، درآمدی انتقادی بر تحلیل سیاسی، ترجمۀ احمد گل‌محمدی، تهران: نشر نی.
24. هیل،کریستفر (1387)، ماهیت متحول سیاست خارجی، ترجمۀ علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
25. هیوود، اندرو (1389)، سیاست، ترجمۀ عبدالرحمن عالم، تهران: نی.
26. ونت، الکساندر (1384)، نظریۀ اجتماعی سیاست بین‌الملل، ترجمۀ حمیرا مشیرزاده، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
 
ب) انگلیسی
27: Alden, Chris and Amnon Aran,(2012) foreign policy analysis new approaches, London and new York, Rutledge.
28: Brecher, Michael (1972) The Foreign Policy System of Israel: Setting, Images, Process, Yale university press.
29: Carlsnaes, Walter(1992) “The Agency-Structure Problem in Foreign Policy Analysis’’ International Studies Quarterly, Vol. 36, No. 3.
30: Fisher, Glen(1988) Mindsets: the role of culture and perception in international relations, Yarmouth, Maine.
31: Foyle, Douglas(2003) Foreign Policy Analysis and Globalization: Public Opinion, World Opinion, and the Individual, In Reflection, , Evaluation, Integration, Edited By Jean  A. Garrison , International Studies Review, Vol 5 ,Issue 2 .
32: George, Alexander L(1969) “ the Operational Code; A Neglected Approach to the Study of Political Leaders and Decision-Making” International Studies Quarterly, Vol. 13, No. 2.
33: Gourevitch, Peter,(1978) “The Second Image Reversed: The International Sources of Domestic Politics “ International Organization, Vol. 32, No.4.
34: Gustavsson, Jakob(1999) “ How Should We Study Foreign Policy Change? “Cooperation and Conflict" vol. 34 no. 1.
35:Houghton, Patrick David(2007) Reinvigorating the Study of Foreign Policy Decision Making: Toward a Constructivist Approach, Foreign Policy Analysis, Vol 3, Issue 1.
36:Hudson, Valerie M. and Christopher S. Vore(1995) “Foreign Policy Analysis: Yesterday, Today, and Tomorrow” International Studies Review, VoL 39, No.2.
37:Hudson,-Valerie M(2006)Political Analysis, Classic and Contemporary Theory, Rowman & Littlefield Publishers.
38:Hudson,Valerie M.(2001) “Manifest Agency, Foreign Policy Analysis and IR theory, the other agent- structure debate and its stakes”, paper presented at the 42th annual conference of the international studies association, Chicago.
39:Hudson’’ Valerie M(2005) Foreign Policy Analysis: Actor-Specific Theory and the Ground of International Relations’’, Foreign Policy Analysis, Vol 1, Issue 1.
40: Mintz, Alex and Karl Deroen(2010) Understanding Foreign Policy Decision Making, Cambridge University Press.
41: Morgan, Patrick M. and Keith L. Nelson(2000) Re- viewing the cold war; Domestic Factors and Foreign Policy in the East-West Confrontation; Praeger; First Printing edition.
42: Ozkececi, Binnur(2005) The Impact of Institutionalized Ideas in Coalition Foreign Policy Making: Turkey as an Example, 1991–2002, Foreign Policy Analysis , Volume 1, Issue 3.
43: Putnam, Robert D(1988) “Diplomacy and Domestic Politics: The Logic of Two-Level Games, International Organization, Vol. 42, No. 3. 
44: Ripley ,Brian(1993) Psychology, Foreign Policy, and International Relations Theory,Political Psychology, Vol. 14, No. 3.
45: Rosenau, J. N.(1966) Pre-theories and Theories of Foreign Policy. In Approaches in Comparative and International Politics, edited by R. B. Farrell, Evanston: Northwestern University Press.
46: Sen, Amartya(1997) Choice, Welfare and Measurement,Harvard University Press.
47: Smith, Stive(1986) Theories of foreign policy: an historical overview, Review of International Studies, Volume 12, Issue 01.
48: Snyder, Richard. C, H. W. Bruck, B. Sapin(1954) Decision-Making as an Approach to the Study of International Politics.Foreign Policy Analysis Project Series No. 3. Princeton, NJ: Princeton University Press.
49: Sprout, Harold, And M. Sprout(1965) the Ecological Perspective on Human Affairs with Special Reference to International Politics. Princeton, NJ: Princeton University Press.
50: Vlahos, Michael(1991) Culture and Foreign Policy, Foreign Policy, No. 82.
51: Walker Stephen G(2003) Beliefs and Foreign Policy Analysis in the New Millennium. In Millennial, Reflections on International Studies, edited by Michael Brecher and Frank P. Harvey. University of Michigan Press.
52: Wallerstein, Immanuel(1976) the Modern World-System: Capitalist Agriculture and the Origins of the European World-Economy in the Sixteenth Century. New York: Academic Press.
53: Waltz, Kenneth(1979) theory of international politics, Addison-Wesley Pub.
54: Zakaria, Fareed(1992) Realism and Domestic Politics:  A Review Essay, International Security, Vol. 17, No. 1. 
 [j1]در منابع باید نام همه آورده شود.