واکاوی مفهوم سنت از دید متفکران ایرانی: بررسی اندیشه‌های داریوش شایگان و سیدحسین نصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 کارشناس‌ارشد گروه جامعه‌شناسی سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

در این نوشتار درصدد بررسی تطبیقی مفهوم سنت در اندیشۀ متفکران ایرانی با تکیه بر اندیشه­های داریوش شایگان و سید حسین نصر براساس نظریۀ کنش بوردیو خواهیم بود. براساس این استدلال اندیشه­ها براساس عادت­واره شکل می­گیرد و تغییر و تحول در عادت‌واره، تحولات فکری را در پی دارد. براساس این نظریه سنت را به‌مثابۀ یک عادت­واره به‌کار می­بریم که برساخته و برسازنده است. ازاین‌رو تفاوت دیدگاه­های این دو اندیشمند هم­عصر در مورد سنت و نیز تحولات فکری شایگان را بر این اساس توضیح خواهیم داد و درصدد پاسخ به این پرسش خواهیم بود که منطق شکل­گیری مفهوم سنت در اندیشه­های این دو متفکر و نیز شباهت‌ها و تفاوت­های این مفهوم چگونه بوده است؟ بنابراین به تفکیک دیدگاه­های آنان در دو حوزۀ سنت، مدرنیته و انسان­شناسی خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

ANALYSIS OF THE CONCEPT OF TRADITIONROM FROM THE PERSPECTIVE OF IRANIAN THINKERS: DARIUSH SHAYGAN AND SEYYED HOSSEIN NASR

نویسندگان [English]

  • Seyed Mehdi Sadati Nejad 1
  • Nahid Ghamarian 2
1 Assistant Professor; Political Science Department, University of Tehran
2 M.A. Graduated of Sociology; Faculty of Law and Political Science, University of Tehran
چکیده [English]

In this paper we sought to study the concept of tradition comparatively in the thoughts of Iranian thinkers emphasizing on the thoughts of Dariush Shaygan and Seyyed Hossein Nasr based on Bordeaux's Theory of Practice. We argue that the thoughts are formed based on habitus, and development and change in habits result in thinking changes. According to this theory, we used this tradition as a habitus which was constructed. Therefore, the differences between the thoughts of these two contemporary thinkers about tradition and also changes in thoughts of Shaygan were explained based on this theory and sought to answer this question that what was the logic of the tradition concept formation in thoughts of these two thinkers and also the similarities and differences of this concept? Therefore, their views on the two fields of tradition, modernity and anthropology were discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tradition
  • Modernity
  • habituos
  • daruosh shayegan. sayyd hossain naser

مراجع

  1. الدمدو، کنت (1389). سنت‌گرایی؛ دین در پرتو فلسفۀ جاویدان، ترجمۀ رضا کورنگ بهشتی، تهران: حکمت.
  2. اطهاری، کمال (1391). «در جستجوی رهایی از تجسد سایه‌ها»، ماه­نامۀ علوم انسانی مهرنامه، ش 20، ویژه -
  3. اصلان، عدنان (1382)، پلورالیزم دینی؛ راه­های آسمان، ترجمۀ انشاء الله رحمتی، تهران: نقش جهان.
  4. بروجردی، مهرزاد (1378). روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمۀ جمشید شیرزادی، تهران: فرزان روز.
  5. بوردیو، پی­یر (1385). نظریۀ کنش: دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمۀ مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
  6. بون ویتز، پاتریس (1390). درس‌هایی از جامعه‌شناسی پی­یر بوردیو، ترجمۀ جهانگیر جهانگیری و حسن پورسفیر، تهران: نشر آگه.
  7. جنکینز، ریچارد، پی‌یر بوردیو (1385). ترجمۀ لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
  8. حقدار، علی­اصغر (1382). شایگان و بحران معنویت سنتی، تهران: کویر.
  9. شایگان، داریوش (1371)، بت­های ذهنی و خاطرۀ ازلی، تهران: امیرکبیر.
  10. ----------- (1356). آسیا در برابر غرب، تهران: امیرکبیر.
  11. ------------ (1374). زیر آسمان­های جهان، گفتگو با رامین جهانبگلو، ترجمۀ نازی عظیما، تهران: نشر فرزان روز.
  12. ------------ (1389). «غربزدگی ناآگاهانه، گفتگو با داریوش شایگان»، ماهنامۀ علوم انسانی مهرنامه، سال اول، ش 2.
  13. ------------ (1386). افسون‌زدگی جدید هویت چهل تکه و تفکر سیار، ترجمۀ فاطمه ولیانی، تهران: نشر فرزان روز.
  14. ------------- (1391). «آگاهی دورگه، گفتگو با شایگان»، ماهنامۀ علوم انسانی مهرنامه، سال سوم، ش 20، ویژۀ نوروز.
  15. ------------- (1379). «دین و دین‌پژوهی در روزگار ما»، هفت آسمان، ش 5.
  16. -------------- (1383). «پدیده‌های دیدار در گفتگوی تمدن‌ها»، ترجمۀ باقر پرهام، هفت آسمان، ش 9.
  17. فیرحی، داود (1378). قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، تهران: نشر نی.
  18. کاجی، حسین (1378). کیستی ما از نگاه روشنفکران ایرانی، تهران: روزنه.
  19. کدیور، محسن و طیبه کریمی (1383)، «رابطۀ تکثر انسان‌ها با تعدد ادیان و ایدۀ وحدت متعالی ادیان در منظر سنت‌گرایان»، فصلنامۀ اندیشۀ دینی دانشگاه شیراز، ش 12، ص 1- 20
  20. کوپا، فاطمه، «نگاهی دیگر به انسان‌شناسی عرفانی»، فصلنامۀ علمی پژوهشی دانشگاه الزهرا، سال پانزدهم و شانزدهم، ش 56 و 57، زمستان 1384 و بهار 1385، ص 147- 129.
  21. محمدی، عبدالله، نصر (1391). سنت، تجدد: بررسی زندگی و افکار سید حسین نصر، تهران: کانون اندیشۀ جوان.             
  22. مصلح، علی‌اصغر (1376). «تمهیداتی برای غرب‌شناسی»، ماهنامۀ فرهنگ، ش 24، ص77- 61.
  23. مهدوی، منصور (1391). سنجش سنت، ارزیابی مکتب سنت‌گرایی بر پایۀ اندیشه­های سید حسین نصر، قم: اشراق حکمت.
  24. نصر، سید حسین (1385الف)، معرفت و معنویت، ترجمۀ انشاء‌الله حسینی، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی. 
  25. ------------ (1385ب). قلب اسلام، ترجمۀ سید محمدصادق خرازی، تهران: نشر نی.
  26. ------------- (1386الف). در جستجوی امر قدسی ، گفتگو با رامین جهانبگلو، ترجمۀ مصطفی شهر آیینی، تهران: نشر نی.
  27. -------------- (1386ب). اسلام سنتی در دنیای متجدد، ترجمۀ محمد صالحی، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهرودی.
  28. -------------- (1382). جاودان خرد: مجموعه مقالات دکتر نصر، گردآورنده حسن حسینی، تهران: سروش.
  29. --------------- (1379). انسان و طبیعت (بحران معنوی انسان متجدد)، ترجمۀ عبدالکریم گواهی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  30. --------------- (1372). آموزه­های صوفیان از دیروز تا امروز، ترجمۀ حسین حیدری و محمدهادی امینی، تهران: قصیده‌سرا.
  31. -------------- (1353). معارف اسلامی در دنیای معاصر، تهران: سازمان کتاب‌های جیبی با همکاری فرانکلین.
  32. --------------- (1373). جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمۀ مرتضی اسعدی، تهران: طرح نو.
  33. ---------------- (1383). اسلام و تنگناهای انسان متجدد، ترجمۀ انشاء‌الله رحمتی، تهران: سهرودی.
  34. ----------------- (1390). "علم مدرن خداوند را از صحنه جهان حذف کرده است"، ماهنامۀ تخصصی اطلاع‌رسانی نقد و بررسی کتاب ماه، سال پانزدهم، ش 171، دی‌ماه.
  35. ------------------ (1380). معرفت و امر قدسی، ترجمۀ فرزاد حاجی میرزایی، تهران: فرزان روز.
  36. ____ (1382). پل فیروزه، ش 5.
  37. هاشم زاده، سید سروش (1385). «این مدرنیته شیطان‌صفت: نگاهی به تأملات دکتر سید حسین نصر در باب سنت و سنت‏گرایی»، خردنامۀ همشهری، ش 5، مردادماه
  38. Swartz, David. Culture and Power: The Sociology of Pierre Bourdieu, Chicago, The University of Chicago press, 1997

 

 

فصلنامه سیاست
دوره 47، شماره 2
شهریور 1396
صفحه 393-410

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 23 مهر 1393
  • تاریخ بازنگری: 09 خرداد 1396
  • تاریخ پذیرش: 14 آذر 1393

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار