بررسی عوامل مؤثر بر اجرای برنامۀ پنجم توسعه در ایران در حوزۀ فرهنگ و بهداشت با تأکید بر نقش اجراپژوهی در سیاستگذاری عمومی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ و انقلاب اسلامی دانشکدۀ معارف و اندیشۀ اسلامی دانشگاه تهران

چکیده

اجراپژوهی یکی از مباحث عمدۀ سیاستگذاری عمومی است که در آن عوامل مؤثر بر اجرا بررسی میشود. در این زمینه پژوهش حاضر بر آن است تا براساس روش توصیفی تحلیلی و بهره­گیری از پرسشنامه و تکنیکTOPSIS  و روش تحلیل سلسله‌مراتبی(AHPعوامل مؤثر بر اجرای برنامۀ پنجم را بررسی کند. جامعۀ آماری پژوهش دربرگیرندۀ مدیران ارشد، میانی و کارشناسان مجری سیاستهای قانون برنامۀ پنجم توسعه در وزارتخانه­های بهداشت، درمان وآموزش پزشکی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به تعداد 600 نفر است. حجم نمونه براساس جدول مورگان 234 نفر است و برای هر وزارتخانه 84 پرسشنامه در نظر گرفته شد. همچنین برای سنجش پایایی پرسشنامه­ها از آلفای کرونباخ با ضریب اطمینان 96 درصداستفاده شد. نتایج نشان داد عدم اعتقاد به برنامه و عدم تعهد به برنامه به‌ترتیب با امتیاز 80/0 و 78/0 و فرایند پیچیده و طولانی‌مدت تدوین برنامه و سیستم کند اداری با امتیاز 70/0 و 68/0 از مهم‌ترین موانع اجرای برنامۀ پنجم توسعۀ ایران در سطوح مورد بررسی است. همچنین ضعف گردش اطلاعات و مدیریت دانش در سازمان­ها و ضعف نظارت و ارزشیابی بیرونی و درونی با امتیاز 23/0 درصد و فقدان ستادی قوی برای اجرای سیاست­ها و تعدد قوانین و تکثر سیاست­ها از کم‌اهمیت‌ترین موانع اجرای برنامۀ توسعه هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

EXAMINATION OF THE FACTORS AFFECTING THE IMPLEMENTATION OF FIFTH DEVELOPMENT PLAN IN CULTURE AND HEALTH SECTION IN IRAN EMPHASIZED THE ROLE OF IMPLEMENTATION RESEARCH IN PUBLIC POLICY

نویسنده [English]

  • Samaneh Keshvardoost
Assistant Professor; History and Islamic Revolution Department; University of Tehran
چکیده [English]

Implementation research is one of the major issues in public policy in which investigated the factors effecting the implementation.in this regard this research is to investigate factors effecting implementation of fifth development plan in Iran based on descriptive-analytic method and utilize questionnaire and TOPSIS method and Analytical Hierarchic Process (AHP). The population of this research include 600 people of top and meddle managers and executive experts of fifth development law in health, treatment and medical education ministry and ministry of culture and Islamic guidance. According to the Morgan table, sample size contained 234 people which is consider 84 questionnaire for each ministry. Also it used cronbach’s alpha with96% confidence coefficient for testing stability. The results showed that lack of belief to plan and non-alignment to plan each of them with 0.70 and 0.68 score are the most barriers of Fifth development plan implementation in the study levels. Also Failing in flow of information and knowledge management on organizations and failing in internal and external supervision and evaluation with 0.23 score and Absence of strong committee for policy implementation and multiplicity of law and policies are from the least important barriers of Fifth development plan implementation in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Public Policy
  • implementation research
  • implementation of health and culture’s policies
  • Fifth development plan law
. اشتریان، کیومرث (1387). اجراپژوهی، چالشهای اجرای سیاستگذاری عمومی در ایران، پروژۀ اجرا‌شده در دبیرخانۀ مجمع تشخیص مصلحت نظام.
2. آذر، عادل؛ غلامرضایی، داود؛ دانایی‌فرد، حسینی،  خداداد (1392). «طراحی مدل تحلیل سیاست‌های آموزشی عالی کشور با استفاده از پویایی سیستم، مورد برنامۀ پنجم توسعه»، فصلنامۀ علمی پژوهشی سیاست علم و فناوری، سال پنجم، ش 4.
3. شورای عالی انقلاب فرهنگی (1371). اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دبیرخانۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی.
4. صالحی امیری، سید رضا و عظیمی دولت‌آبادی، امیر (1388). مبانی سیاستگذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی، تهران: پژوهشکدۀ تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
5. طاهرخانی، مهدی (1386)، «کاربرد تکنیک TOPSIS در اولویت‌بندی مکانی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در منطق روستایی»، فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی، ش 3، ص 73-59
6. قلی‌پور، رحمت‌الله ( 1387 ). تصمیم‌گیری سازمانی و خط‌مشی گذاری عمومی، تهران: سمت.
7. کشوردوست، سمانه (1392). اجراپژوهی در سیاستگذاری عمومی، بررسی عوامل مؤثر بر اجرای قانون برنامۀ چهارم و پنجم توسعه در جمهوری اسلامی ایران، رسالۀ دکتری، دانشگاه تهران
8. همتی، محمد و سبحان آسیان (1387)، «ارائۀ یک رویکرد نوین از کارت امتیازی متوازن با استفاده از تاپسیس فازی»، مجلۀ مدیریت صنعتی دانشکدۀ علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سال سوم، ش 5.
9. هاولت، مایکل، رامش ، ام (1380). مطالعۀ خط‌مشی عمومی، ترجمۀ عباس منوریان و ابراهیم گلشن، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
 
ب) خارجی
10. Barrett, S M. 2004. “Implementation Studies: Time foraRevival? Personal Reflections on 20 Years of Implementation Studies”, Public Administration, Vol. 82,no. 2, pp. 249–262.
11. Dente, B. and Fareri, P., 1993, “deciding about waste facilities citing: lessons from cases of success in five European countries, Guidelines for case study analysis”, Milan: Instituto per la Ricerca Sociale, pp. 21-23
12. Elmore, R .1980. “Backward-Mapping: Implementation Research and Policy Decision.” Political Science Quarterly, Vol. 94, pp. 601-616.
13. Hjern, B. 1982. "Implementation Research--The Link Gone Missing." Journal of Public Policy, Vol. 2, pp. 301-308.
14. Hjern, B and Hull,C. 1983. "Implementation Research as Empirical Constitutionalism."European Journal of Political Research, Vol. 10, No. 2 (Special Issue).pp. 105-115.
15. Hood, C. C. 1976. The Limits of Administration, John Wiley & Sons, London
16. Johnson, RW and O’ Connor.1979.“Intra – agency limitation on policy implementation: you can't always get what you want, but sometimes you get what you need”'.Administration and Society
17. Knoepfel, P., Corinne, L., Frederic, V. and Michael, H., 2007, Public Policy Analysis, UK: The Policy Press, Bristol, p. 24
18. Lester,J. and Stewart,J. 2000. Public policy: An evolutionary approach, Wadsworth Thomson Learning (Australia and United States).
19. Lipsky, M. 1971. "Street Level Bureaucracy and the Analysis of Urban Reform.""Urban Affairs Quarterly, Vol. 6, pp. 391-409.
20. Pressman, J.and Wildavsky,A. 1973.Implementation, University of California Press, Berkeley.
21. Sabatier, P.and Mazmanian, D.1979.“The Conditions of Effective Implementation”, Policy Analysis
22. Sabatier, P.2007.“Top-Down and Bottom-Up Approaches to Implementation Research: a Critical Analysis and Suggested Synthesis”, Journal of Public Policy,Vol.6,pp 21-48.
23. Schneider, A. L. 1999. “Terminator? Who, Me? Some Thoughts about the Study of Policy Termination.”Policy Currents,Vol.9, no. 1 (March 1999),pp. 1-5.
24. Van Meter, D. and Van Horn, C.1975. "The Policy Implementation Process: A Conceptual Frame-work." Administration and Society, Vol. 6, no.4, pp445-88.
25. Winter, S.1999.“New Directions for Implementation Research.”Policy Currents,Vol. 8, no. 4,pp. 1
Determination construct validity of an adgle organization model by using factor analisis