آسیب‌شناسی مشروعیت در اندیشۀ سیاسی هخامنشیان (تحلیل محتوای کتیبه‌ها)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

پگاه تاریخ بشر در موضوع سیاست را ایرانیان به خود اختصاص داده‌اند و آنان بوده­اند که وجوه غارتگری، جنگ، خشونت، ناامنی، بی‌نظمی، آشوب و تجاوز را به سمت گفتمان­های آبادانی، رواداری، راستی، اخلاق و حقوق بشر سوق داده­اند. سلسلۀ هخامنشیان به گفتۀ ابن‌خلدون و هگل سرآغاز حکمرانی انسانی در تاریخ بشر است. در این نوشتار قصد داریم با تحلیل سنگ‌نوشته‌ها و کتیبه‌های به‌جای‌مانده از دورۀ هخامنشیان، به این پرسش پاسخ دهیم که چه کسی، با چه ویژگی‌هایی حق حکمرانی در این سلسله را به‌دست می­آورده است. مجموعه کتیبه­های به‌جای‌مانده در تخت جمشید، همدان، شوش، بیستون، خراسان، مصر و ... که گفته­ها و گزاره­های شاهانی چون کوروش، داریوش، کمبوجیه و ... را ثبت کرده است، منبع دستۀ اول و مستقیمی در جهت شناخت و نقد و بررسی اندیشۀ سیاسی ایران محسوب می­شود. بر قلمرو حکومتی که نیمی از پهنۀ مسکونی کرۀ زمین را در اختیار داشت، چه کسی با چه شاخص‌هایی می­بایست حکومت‌داری کند. در این نوشتار وجوه تکنیکی هرم حاکمیت هخامنشیان مورد بررسی انتقادی قرار می­گیرد تا وجهی ناشناخته و بسیار تداومی در اندیشۀ سیاسی ایران تحلیل شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

PATHOLOGY LEGITIMACY IN POLITICAL THOUGHT ACHAEMENID

نویسنده [English]

  • Rohollah Eslami
Assistance Professor; political science in Ferdowsi universiry of Mashhad
چکیده [English]

In this article I focused to this question, what is legitimacy king in the Achaemenid era? Legitimacy mean that reason and rationality in the background of political system. In this era one person name of king, empires on the people. King of kings must be famous dynasty especially pars people. The race and ancestry determined who can get crown monarchy. Territory achaemenid was very big and organized and management this area was very complex. King of king must respect to local custom and different tradition that exist in their territory. Although achaemenid praised Ahoramazda but in the culture and religion policy making had plural. They were theist but for the condition environment separated religious from politic. Ahoramazda, ancestry and quality of leading determined who can be king of king. For approve this hypothesis deal content analysis petro glyphs remain of the ancient Iran.  Ancient inscription are ideological apparatus for state that can organized people with soft power.

کلیدواژه‌ها [English]

  • legitimacy
  • king of king
  • Achaemenid
الف) فارسی
1. توین، بی؛ تارن، برونر (1388)، جغرافیای اداری ایران باستان، ترجمۀ همایون صنعتی‌زاده، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
2. ثاقب‌فر، مرتضی (1377)، شاهنامۀ فردوسی و فلسفۀ تاریخ ایران، تهران: خوارزمی.
3. جنیدی، فریدون (1389)، حقوق جهان در ایران باستان، تهران: بنیاد نیشابور نشر بلخ.
4. روشه، گی (1391)، جامعه‌شناسی تالکوت پارسونز، ترجمۀ عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: نشر نی.
5. سرخوش کرتیس، وستا؛ سارا استوارت (1391)، پیدایش امپراطوری ایران، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: نشر مرکز.
6. مرادی غیاث‌آبادی، رضا (1387)، کتیبه‌های هخامنشی، خط میخی پارسی باستان، تهران: نوید.
7. ملایری، محمد محمدی (1380)، تاریخ و فرهنگ ایرانی، در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، ج 4، تهران: توس.
8. میرزایی، علی‌اصغر (1389)، «دربارۀ ماهیت، مختصات و چارچوب امپراطوری هخامنشی»، فصلنامۀ علمی پژوهشی تاریخ اسلام و ایران دانشگاه الزهرا، سال بیستم، ش 5، پیاپی 83.
9. نیولی، گراردو (1390)، از زرتشت تا مانی، ترجمۀ آرزو رسولی، تهران: نشر ماهی.
10. ویتفوگل، کارل (1391)، استبداد شرقی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: ثالث.
 
ب) خارجی
11. Althusser, Louis (1971), Lenin and Philosophy and Other Essays, Translated from the French by Ben Brewster, York and London: Monthly Review Press new.
12. Balbus, Isaac (2010), governing subject, an introduction to the study of politics, London: Routledge
13. Foucault, Michel (2008), the Birth of Biopolitics Lectures At the Collge De France, 1978–79, Edited By Michel Senellart, London:  Palgrave Macmillan
14. Foucault, Michel (2011),The Courage Of The Truth (The Government Of Self And Others Ii) Lectures At The Collège De France 1983–1984, Edited By Frédéric Gros General Editors: François Ewald And Alessandro Fontana English Series Editor: Arnold I. Davidson Translated By Graham Burchell, London: Palgrave Macmillan
15. Kuhrt, Amelie (1983), “the Cyrus cylinder and Achaemenid imperial policy”, journal for the study of Old Testament, 8 - 83
16. Kuhrt, Amelie (1984), "The Achaemenid concept of kingship", British institute of Persian studies, vol 22, pp 156-160
17. Marrow, john (2005), history of western political thought, London: Palgrave Macmillan