مفاهیم نقش ملی و تحلیل سیاست خارجی؛ سیاست خارجی ایران در قبال اسرائیل در فاصلۀ سال های 1332-1327

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

شناخت «رفتار سیاست خارجی» راهی است به‌سوی فهم مسائل عملی در عرصۀ روابط بین‌الملل. در این زمینه، پژوهش پیش‌رو بر آن است تا در چارچوب نظریۀ «نقش سیاست خارجی»، تبیین نوینی از چرایی و چگونگی تغییر رفتار  ایران در قبال اسرائیل، در دو مقطع تاریخی 1330-1327 و 1332-1330  ارائه ‌دهد. دولت «محمد‌ساعد مراغه‌ای» در سال 1328 اسرائیل را به‌صورت دوفاکتو به رسمیت شناخت، اما دولت «محمد مصدق» در سال 1330کنسولگری ایران در بیت‌المقدس را تعطیل کرد. سؤال اصلی پژوهش چرایی این تغییر رفتار است؟ فرضیۀ پژوهش در پاسخ به این پرسش، متأثر از فرضیۀ اصلی نظریۀ نقش، تغییر رفتار ایران در مواجهه با اسرائیل را ناشی از دگرگونی مفاهیم نقش ملی سیاستگذاران ایرانی می‌داند. برای تبیین این فرضیه توالی علّی رویدادهای تاریخی‌ای بررسی می‌شود که مفاهیم نقش ملی سیاستگذاران ایرانی در قبال اسرائیل را شکل دادند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

NATIONAL ROLE CONCEPTIONS AND FOREIGN POLICY ANALYSIS; IRAN'S FOREIGN POLICY TOWARD ISRAEL BETWEEN 1948-1953

نویسندگان [English]

  • Mohammad Jafar Javadi Arjmand 1
  • Amin Moeini 2
1 Associate Professor; Political Sciences Department, University of Tehran
2 Ph. D. Student in Political Science Tehran University
چکیده [English]

Identifying and explaining "foreign policy behavior" is a way to understand the practical issues in international relations. Therefore, this study aims to provide a new expression of why and how to change the behavior of the Iranian foreign policy toward Israel in historical intervals of 1948-1951 and 1951-1953, by searching first-hand sources, within the framework of the theory of "foreign policy role”. "Mohammadsaed Maraghei" administration recognized Israel on a de facto basis in 1949, but Mohammad Mossadegh closed the Iranian consulate in Jerusalem in 1951. The main research question is why this change in behavior happened? Based on the main hypothesis of the role theory, foreign policy behavior of the government arises from "concepts of policy makers' national role" and variations of those concepts led to behavior changes in foreign policy. The hypothesis of this study is also affected by the above-mentioned assumptions, the change of Iran's behavior in the face of Israel was caused by the change of concepts of Iranian policy makers' national role. For research hypotheses, the sequence of historical events which formed the concepts of Iranian policy makers' national role toward Israel, has been examined by using the "tracking process".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Policy Behavior
  • National Role Conception
  • Role Source
  • Role Performance
  • Iran
  • Israel

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. آهویی مهدی (1388). «تحول نگاه ایرانی به رژیم صهیونیستی از گذشته تا به حال»، فصلنامۀ دانش سیاسی، سال پنجم، ش 1، ص 31-5.
    2. جوادی ارجمند، محمدجعفر؛ عطارزاده بهزاد (1391). «جامعه‌شناسی تاریخی روابط ایران و اعراب»،  فصلنامۀ پژوهش‌های روابط بین‌الملل، ش 3، ص 157-111.
    3. حاج یوسفی، امیرمحمد (1382). ایران و رژیم صهیونیستی از همکاری تا منازعه، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
    4. شیخ‌زاده جوشانی، صدیقه (1392). تئوری نقش اجتماعی در تحلیل سیاست خارجی؛ با تأکید بر مطالعه موردی  تبیین سیاست خارجی ایران در زمینۀ محیطی خرده‌نظام منطقه‌ای خلیج‌فارس در دورۀ زمانی 2012-1968، پایان‌نامۀ دکتری، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
    5. فلاح‌نژاد، علی (1381). مناسبات ایران و اسراییل در دورۀ پهلوی دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    6. طالبان محمدرضا (1387). «تأملی بر تکنیک ردیابی فرآیند در مطالعات انقلاب اسلامی»، پژوهشنامۀ متین، ش 40، ص 116-91.
    7. قانون، مرتضی (1381). دیپلماسی پنهان، چ اول، تهران: انتشارات فرهنگسرای طبرستان
    8. فرخ، کاوه (1383) . «میراث پان عربیسم»، مجلۀ اطلاعات سیاسی اقتصادی، تهران، ش 209و210.
    9. کوهستانی‌نژاد، مسعود (1382). «روابط ایران و اسرائیل در دورۀ دکتر مصدق»، فصلنامۀ تاریخ روابط خارجی، ش 15، ص 160-105.
    10. گل‌محمدی، احمد (1381). «روابط ایران و اسرائیل به روابط اسناد نخست‌وزیری (57-1327)»، نشریۀ پژوهش حقوق و سیاست، ش 6، ص 110-80.
    11. محتشمی‌پور، علی‌اکبر (1376). کتاب خاطرات حجت‌الاسلام و المسلمین علی‌اکبر محتشمی‌پور، تهران: سورۀ مهر.
    12. مشیرزاده، حمیرا (1394). «احیای حوزۀ تحلیل سیاست خارجی؛ تحلیلی چند متغیر»، فصلنامۀ پژوهش‌نامۀ علوم سیاسی، سال دهم، ش سوم،ص 169-139.
    13. مشیرزاده، حمیرا؛ صلواتی طرقی، فاطمه (1394). «برداشت از نقش ملی و سیاست خارجی مصر در دورۀ انور سادات و حسنی مبارک»، فصلنامۀ پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال سوم، ش 12، پیاپی42.
    14. مدنی، جلال‌الدین (1391). تاریخ سیاسی معاصر، تهران: انتشارات دفتر انتشارات اسلامی.
    15. هوشنگ مهدوی، عبدالرضا (1377). سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی 1357-1300، چ چهارم، تهران: نشر پیکان.

    ب) انگلیسی

    1. Aggestam, L, (2006). “Role Theory and European Foreign Policy: A Framework of Analysis”, In Elgstrom and Smith (eds): 11-29.
    2. Holsti, K. J, (1970). “National Role Conceptions in the Study of Foreign Policy”, International Studies Quarterly, 14(3).
    3. Holsti, K.j. (1987) . Nationa role conceotion in the study of foreign policy, In Walker, ed, 12.
    4. Krotz, U (2002). National Role Conceptions and Foreign Policy: France  and Germany Compared, Program for the Study of Germany and Europe Working Paper 2, 1
    5. Mc Court, D.M, (2009). “Britain's Role on the International Stage: The Basis of Its Future Foreign Policy”, Prepared for the BISA Workshop What is the Future for BritishForeign Policy? University of Plymouth.
    6. Pahlavi, Mohammad Reza (1961). Mission For My Country, New York and London: McGraw- Hill Book Company, Inc
    7. Shaoul, Eshagh Emran (1971). Cultural Values and Foreign Policy Decision-Making in Iran: The Case of Iran’s Recognition of Israel (unpublished Ph.D.dissertation), Washington, D.C.: George Washington University.
    8. Shaul Shaked,Iranian influence on Judaism : first century B.C.E. to second century C.E. Vol 1: Introduction: The Persian Period, in The Cambridge History of Judaism Vol 1: Introduction: The Persian Period, pp. 308-325.
    9. Shih, C, (1988). “Change and Continuity of National Self-Image: A Markov Model of Chines Diplomacy, 1950-1968”, Paper Presented at the Midwest Political Science Association Annual Meeting, Chicago
    10. Thies, Cameron G, (2009). “Role Theory and Foreign Policy”, Forthcoming, International Studies Association Compendium Project, Foreign Policy Analysis
    11. Wish, N. B, (1987). “National Attributes as Sources of National Role Conceptions”, In Walker (ed): 94-103.

     

     

فصلنامه سیاست
دوره 48، شماره 2
شهریور 1397
صفحه 309-325

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 شهریور 1395
  • تاریخ بازنگری: 23 مهر 1395
  • تاریخ پذیرش: 12 آبان 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار