رویکرد سیاست خارجی عربستان سعودی و آمریکا در قبال بحران یمن (2015-2011)

یزدانی, عنایت‌الله; حسن زاده, سیدسعید

doi:10.22059/jpq.2018.217749.1006913

رویکرد سیاست خارجی عربستان سعودی و آمریکا در قبال بحران یمن (2015-2011)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

² دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان

10.22059/jpq.2018.217749.1006913

چکیده

سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ همواره در روند تحولات و مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای از اهمیت بسزایی برخوردار بوده، به‌گونه‌ای که گاه با حضور آنها سرنوشت سیاسی یک کشور دستخوش تغییرات فراوانی شده است. یمن در سال‌های اخیر شاهد درگیری‌های خشونت‌باری بوده که از درگیری‌های داخلی شروع‌ شده و اکنون عرصۀ تقابل قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شده است.آغاز بحران سیاسی در این کشور در سال 1390 بودوپس از خروج صالح و روی کار آمدن منصور هادی خاتمه یافت و در سال 1394 به شکلی دیگر نمود پیدا کرد. یکی از بازیگران اصلی تحولات یمن عربستان سعودی است که همواره سعی دارد با تضعیف یمن، نفوذ خود را در این کشور افزایش دهد. سقوط دولت عبدالله صالح و روی کار آمدن مهرۀ کلیدی عربستان،منصور هادی، و همزمان با آن مخالفت‌های مردمی، یمن را درگیر تنشی کرده است که تاکنون ادامه دارد. آمریکا هم در قبال این تحولات، همکاری ویژه‌ای را با عربستان سعودی به اجرا گذاشته است. این مقاله سعی دارد به این سؤال بپردازد که جهت‌گیری سیاست خارجی آمریکا و عربستان در قبال بحران یمن چگونه بوده است؟ فرضیۀ مقاله این است که عربستان در قبال تحولات یمن، سیاست حفظ وضع موجود با رویکردی تهاجمی و ایالات ‌متحدۀ آمریکا با حفظ منافع خاص خود که گاه در تعارض با سیاست‌های عربستان است، در قبال این تحولات، رهیافت همگرایی با عربستان را برگزیده است. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

FOREIGN POLICY TOWARDS THE YEMEN CRISIS (2011-2015)

نویسندگان [English]

Enayat Allah Yazdani ¹
Seyed Saied Hassanzadeh ²

¹ Associate Professor, Political Science Det. University of Isfahan

² M.A. in International Relations, Department of Political Science, University of Isfahan

چکیده [English]

Foreign policy of major powers in international issues and regional developments are very important. In a way that sometimes, their presence decides the political fate of a country and is influential in its transformation. Yemen witnessed violent conflict in recent years that the internal conflicts started and now has become the arena of confrontation of regional and trans-regional powers. Political crisis in this country started in 2011 after the departure of Saleh and in 2015 the crisis appeared in another form. Saudi Arabia is a major player in Yemen always trying to weaken Yemen to increase its influence in the country. The fall of Saleh and the creation of key Saudi Arabia Mansur Hadi, and popular opposition at the same time, Yemen has been involved in tension until now. In the face of these developments, US-Saudi special partnership is another important factor. This paper aims to address this question: What is the American and the Saudi Arabian foreign policy towards the Syrian crisis? The main argument of the paper is that Saudi Arabia's involvement in Yemen, Policy status quo with invasive approach and the United States of America to protect its own interests that Sometimes at odds with the policies of Saudi Arabia, towards these developments, convergence approach is adopted by Saudi Arabia. The research method in this paper is descriptive analysis and use of library tools.

کلیدواژه‌ها [English]

terrorism
Yemen Developments
Islamic Republic of Iran
Convergence approach
Offensive Realism
neorealism

مراجع

الف) فارسی

1. آجرلو، حسین (1395). علل و آیندۀ افزایش حضور داعش در یمن، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح.

2. احرامی، سجاد؛ توکلی طبسی، علی؛ و جلالیان، عسگر (1397). جایگاه میانی‌گری مبتنی بر اخلاق سازمان ملل متحد در بحران‌‌های سوریه و یمن»، پژوهش‌های اخلاقی، ش 32، ص 16-5.

3. بیلیس، جان، استیو اسمیت (۱۳۹۲). جهانی‌شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین، ترجمۀ ابوالقاسم راه‌چمنی و دیگران، ج اول، تهران: مؤسسۀ فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.

4. بخشی، جواد (1390). سیر تحولات یمن از آغاز اعتراضات تا انتخابات اخیر ریاست جمهوری، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح، IPSC.

5. تحولات یمن و سکوت معنادار آمریکا، خبرگزاری فارس، 3/8/1393

6. جعفری ولدانی، اصغر (1372). «عربستان سعودی: نگاه به یمن»، ماهنامۀ اطلاعات سیاسی - اقتصادی 69 و 70.

7. حاتم‌زاده، احمد (1384). «جمهوری یمن در یک نگاه»، مجلۀ نامۀ اتاق بازرگانی، 444.

8 .خادم، فاضله (۱۳۸۸).«بازتاب بازی عربستان و ایالات ‌متحده بر امنیت ملی ایران»، فصلنامۀ مطالعات خاورمیانه، (16) 3.

9. درایسدل، آلاسدایر؛ و بلیک، جرالد هنری (1386). جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمۀ دره میرحیدر (مهاجرانی)، چ پنجم، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

10. دهشیار، حسین (۱۳۹۲). «عربستان: کنشگر منطقه‌ای در بستر روابط ویژه»، فصلنامۀ روابط خارجی، (5)، 3.

11. شادلو، شیده (1393). «بررسی حملۀ عربستان به یمن (به‌عنوان بحران اخیر منطقۀ خلیج‌فارس)، با تأکید بر موازین حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ تخصصی مطالعات خلیج‌فارس، (1) 4.

12. صادقی، حسن؛ و احمدیان، حسن (1389). «دگرگونی جایگاه منطقه‌ای یمن: امکانات و چالش‌ها»، فصلنامۀ راهبرد، (19) 56.

13. فیروز کلائی، عبدالکریم (1394). «تحلیلی بر مهم‌ترین علل تهاجم نظامی ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی به یمن»، پژوهش‌های منطقه‌ای، 7.

14. قوام، عبدالعلی (1390). روابط بین‌الملل؛ نظریه‌ها و رویکردها، تهران: سمت.

15. کرمی، کامران (1390). «بهار عربی و عربستان سعودی: آثار و واکنش‌ها»، فصلنامۀ مطالعات خاورمیانه، (18) 3.

16. --------- (1391). «عربستان و مدیریت تحولات در یمن»، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح،IPSC.

17. گلی، محمد (1395). جایگاه قطعنامه‌های فصل هفت شورای امنیت در پایان دادن به بحران یمن، خبرگزاری فارس، 1/8/1395.

18. هانی‌زاده، حسن (1394). وضعیت نظامی، سیاسی و امنیتی انصارالله و سناریوهای آیندۀ یمن، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح، IPSC.

19. محب‌علی، قاسم (1394). «دلایل و پیامدهای حملۀ ائتلاف عربی به یمن»، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح، IPSC.

20. موسوی‌نژاد، سید علی (1388). «شیعیان زیدی و تحولات اخیر یمن»، ماهنامۀ موعود، (14)، ص 107 و 108.

21. نقش ایالات ‌متحده در انقلاب یمن، مؤسسۀ مطالعات آمریکا (25 خرداد 1392).

ب) خارجی

22. Al-Dawsari , Nadwa.(2012). “Tribal Governance and Stability in Yemen”,

www.CarnegieEndowment.org/pubs.

23. Berner, Jeremy.(2015). “These 8 narrow chokepoints are critical to the world's oil trade”, http://www.businessinsider.com/worlds-eight-oil-chokepoints-2015-4

24. Blumi, lsa.(2011). Chaos in Yemen: Societal Collapse and the new Authoritarinnism, routledge.

25. Blanchard, christopher M.(2009). “Saudi Arabia: background and U.S. Relations”. CRS Report for Congress.

26. Faust, joshuna.(2011). “How the U.S. Can best help yemen”, The Atlantic. Available at: http: www.theatlantic.vom/international/archive/ 2011/03/how-the-us-can-best-help-yemen/71960.

27. Gause, Gregory (2002). “US- GCC relations: The coming Turning point”, paper presented to the Gulf research council(Dubai) conference, 5 january.

28. Gude, Ken & Sofer, Ken June. (2011). “Arab uprisings Yemen: The Final Days of Ali Abdullah Saleh?”, The Last Best Chance to Save YemenCenter for American Progress.

29. Hill, Genny.(2008). “Yemen: Fear of Failure”, Chatam House: Middle East Program (November 2008).

30. Hill, Ginny & Nonneman, Gerd. (2011). “Yemen, Saudi Arabia and the Gulf States: Elite Politics, Street Protests and Regional Diplomacy” ,Middle East and North Africa Programmer.

31. Khatib, Lina (2015). “Saudi Arabia’s Comeback via Yemen”, Carnegie Endowment for International Peace.

32. Litwak, robert (1984). Détente and thr nixon doctrine, new york: cambridge university prees.

33. Lippman, thomas (2005). Inside the mirage: America Fragile partnership with saudi Arabia, new york: basic books publishing.

34. Mearsheimer H. John (1994/5). “The False Promise Of International Institutions”, International Security, Vol. 3, PP. 5-49.

35. Niblock, tim (2006). Saudi arabia power, legitimacy and survival, new york: routledge.

36. Nguyen. Hang Thi Thuy (2014). “Theories Of Us Forign Policy: An Overview”, World Journal Of Social Science, Vol.1. No.1.

37. Phillips, Sarah (2011). “Al-Qaeda and the Struggle for Yemen”, Global Politics and Strategy (January 28,2011)

38. Qadir, M. Ihsan, & Rehman, M. Saifur. (2015). “Organization of Islamic Co-operation (OIC) and Prospects of Yemeni Conflict Resolution: Delusion or Plausible Reality”, JournalofPoliticalStudies, Vol.22. No.2.

39. Salisbury, Peter (2015). “Yemen and the Saudi–Iranian ‘Cold War”, Research Paper, Middle East and North Africa Programme, Chatham House, the Royal Institute of International Affairs.

40. Wynbarndt, james (2010). A Brief history of Saudi Arabia, new york: facts on file.

41. Yadav, Stacey Philbrick (2011). “Antecedents of the Revolution: Intersectional Networks and post-partisanship in Yemen”, Studies in Ethnicity and Nationalism, Vol.11, No.3.

42. Yongcheng, Li (2015). “Beyond Offensive Realism: Why Leadership Matters More than Structure in the Security Environment of East Asia”, International Journal of China Studies, Vol.6.No.2.

43. Zamani‐Farahani, Hamira, & Joan C. Henderson. (2010). “Islamic tourism and managing tourism development in Islamic societies: the cases of Iran and Saudi Arabia”, International journal of tourism research,Vol. 12. No.1.

44. Zuhur, sharifa (2011). saudi Arabia, santa barbara, ABC- CLIO, LLC.

45. Zubairy, fouad (2011). S. Arabia Fears from Yemens Revolution to Extend to Riyadh,(21, November 2011). Available at: http://www.yemenfox.net/articlesphp?lng=english&print=249.