بررسی تطبیقی دیپلماسی علمی ایران و ترکیه به‌منظور دستیابی به مرجعیت علمی در منطقۀ خاورمیانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد تاکستان

2 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

رقابت در کسب مرجعیت علمیو اثرگذاری مؤثر بر سایر کشورها، با ابزارهای علم و فناوری و به‌ویژه در قالب دیپلماسی علمی، موضوعی است که طی سال‌های اخیر مورد توجه اغلب کشورهای منطقه، به‌ویژه جمهوری اسلامی ایران و ترکیه قرار گرفته است. بر این اساس، مقالۀ حاضر این پرسش اصلی را مطرح می‌کند که «چگونه ایران و ترکیه از ظرفیت‌های دیپلماسی علمی به‌منظور دستیابی به مرجعیت علمی در منطقۀ خاورمیانه بهره‌گیری می‌کنند؟». فرضیۀ مقاله با استخراج یافته‌های خود به روش توصیفی- تحلیلی و از طریق تطبیق فعالیت‌های ایران و ترکیه در دستیابی به مرجعیت علمی در منطقه بیان می‌کند: «بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیپلماسی علمی همچون همکاری‌های مشترک علمی، جذب نخبگان و برنامه‌های مبادله در قالب پروژه‌های دانشگاهی و پژوهشی، تأسیس دانشگاه‌های بین‌المللی و تنوع‌بخشی به مقاصد گردشگری علمی قادر است کسب جایگاه مرجعیت علمی کشورهای مذکور را تسریع و تسهیل کند».

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparative Study of Iran-Turkey Scientific Diplomacy to Achieve Scientific Authority in the Middle East

نویسندگان [English]

  • Asadolah Athary 1
  • Tayebe Mohammadipour 2
1 Faculty of International Relations, Qazvin Azad University, Takestan
2
چکیده [English]

Competition in obtaining scientific authority and effective influence on other countries, with the tools of science and technology, and especially in the form of scientific diplomacy, is a topic that has been taken into consideration by most countries of the region, especially the Islamic Republic of Iran and Turkey in recent years. Accordingly, the present paper poses the main question: "How do Iran and Turkey exploit the capacities of scientific diplomacy to achieve scientific authority in the Middle East?" The hypothesis of the article is to extract its findings through a descriptive-analytical method and through the implementation of activities Iran and Turkey are seeking to achieve scientific authority in the region. "Using scientific diplomacy capacities, such as joint scientific cooperation, attracting elites and exchange programs in the form of university and research projects, establishing international universities and diversifying scientific tourism destinations, is able to obtain a place of referee To accelerate and facilitate the science of nations. "
Keywords:
Iran, Turkey, Middle East,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Iran
  • Middle East
  • Turkey
الف) فارسی
۱. امیدیان، فرانک؛ و روفری، هدی (۱۳۹۳). بررسی وضعیت شاخص سرمایه‌های انسانی دانشگاه چمران اهواز به‌منظور جذب دانشجویان خارجی، همایش آموزش عالی فرامرزی، مشهد.
۲. ایران صدرنشین تولید علم کشورهای اسلامی در کلیۀ پایگاه‌های استنادی (۱۳۹۷). ماهنامۀ خبری تحلیلی مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری (RICeST) پایگاه استنادی علوم جهان اسلام وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ۲۸.
۳. تقوی، مصطفی؛ و خوشنویس، یاسر (۱۳۸۸). «مقایسه‌ای میان نهادهای مؤثر در سیاست‌های علم و فناوری در ایران و کشورهای خاورمیانه»، فصلنامۀ تخصصی رشد فناوری، مراکز رشد، ۲۱.
۴. حکیم‌زاده، رضوان (۱۳۹۳). سهم جمهوری اسلامی ایران در آموزش عالی فرامرزی؛ مقایسۀ روند تحرک دانشجویان بین‌المللی در جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منتخب، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی آموزش عالی فرامرزی، اردیبهشت، مشهد.
۵. صالحی عمران، ابراهیم؛ و کرم‌خانی، زینب (۱۳۹۳). بررسی جایگاه بین‌المللی شدن آموزش عالی در اسناد فرادستی و سهم ایران در آموزش عالی بین‌المللی در مقایسه با سایر کشورها، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی آموزش عالی فرامرزی .اردیبهشت، مشهد.
۶. صمدزاده، حبیب (1393). «تجارب ترکیه در برنامه‌ریزی آموزش عالی»، مجموعه مقالات جهانی‌سازی آموزش عالی.
۷. طاهری، ابراهیم (۱۳۹۶). «بررسی مقایسه‌ای مدل دیپلماسی علمی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای»، مطالعات روابط فرهنگی بین‌المللی، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی،۲(۱).
 ۸. عبدالحسین‌زاده، محمد (۱۳۹۴). «رویکردهای جدید در دیپلماسی علم و فناوری»، نشریۀ نشاء علم، ۶(۱).
 ۹. عمادی (۱۳۹۲). آمار دانشجویان خارجی در ایران " به نقل از مدیرکل دانشجویان غیر ایرانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، قابل بازیابی در سایت: http://www.isna.ir/fa/print/92071408575
۱۰. فاضلی، نعمت‌الله (۱۳۸۳). «نگاهی به جهانی ‌شدن و روندهای جهانی در آموزش عالی و وضعیت آموزش عالی ایران»، کنفرانس آموزش عالی و توسعۀ پایدار، تهران.
۱۱. کریم‌زاده، عبدالله (۱۳۹۴). اتحادیۀ اروپا و بین‌المللی کردن دانشگاه‌ها: تجربه‌ای برای ایران، پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری،
۱۲. گودرزی، غلامرضا؛ و رودی، کمیل (۱۳۹۰). مرجعیت علمی برای نهادهای علمی کشور با رویکرد تئوری مفهوم‌سازی بنیادی، فصلنامۀ سیاست علم و فناوری، ۴(۲).
۱۳. طاعتی، مهکامه؛ و بهرامی، محسن (۱۳۸۸). «بررسی مقایسه‌ای عوامل مؤثر در آیندۀ مدیریت علم و فناوری ایران تا افق ۱۴۰۴از دیدگاه متخصصان و سیاست‌گذاران»، فصلنامۀ سیاست علم و فناوری، ۲(۲).
۱۴. مصطفوی، اسماعیل؛ و کیانی، حمیدرضا (۱۳۹۴). «ارزیابی تطبیقی کشورهای اسلامی پیشرو در تولید علم: مطالعۀ ایران، ترکیه، مصر و پاستان در پایگاه اطلاعات علمی ESI»، دوفصلنامۀ پژوهشنامۀ علم‌سنجی، دانشگاه شاهد، ۱(۱).
۱۵. موسوی موحدی، علی‌اکبر؛ کیانی بختیاری، ابوالفضل (۱۳۹۱). «دیپلماسی علم و فناوری»، نشریۀ نشاء، ۲(۲).
۱۶. میرعمادی، طاهره (۱۳۹۰). «چارچوبی برای ارزیابی راهبردهای مقابله با تحریم از منظر نظام نوآوری»، سیاست علم و فناوری، ۳(۴).
۱۷. نورمحمدی، مرتضی (۱۳۹۰): «جنگ نرم، فضای سایبر و امنیت جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامۀ راهبرد فرهنگ، ۱۶.
۱۸. هزاری ویزنه، محمد (۱۳۹۳). جنبش گولن، قابل بازیابی در: www.Vizneh,blogfa.com    
 
ب) خارجی
19. Akcadag, E. (202). AB nin Kamu Diplomasisi ve Turkiye Yansmalan .Kamu Diplomasisi (Ed: Abdullah Ozkan-Tugce Ersoy Ozturk). Istanbul:Tasam Yayinlan.
20. AYU (2012). Ahmet Yesevi Universitesi.htpp://www.yesevi.edu.tr/.
21. Belfer Center for Science and International Affairs, Harvard Kennedy School of Goverrment , Cambridge, MA.
22. Bertelsen, R.G. (2009). American- and French affiliated Universities in the Middle East. As Information and Resource Bridges ,to the West The Dubia Initiatives
23. Bertelsen, R.G. & Moller, S. T. (2010). The Soft Power of American Missionary Universities in China and of their legacies: st.Johns University ,Yale – in- China ,and Yenching University (pp: 1-39). Kobenhavn: Asia Reasearch Center ,Copenhagen Business School.
24. Davis, L.S. & Patman, R. G. (forthcoming 2015), Science diplomacy:New day or false dawn? World Scientific Publishing
25. Hormats, R.D. (2012). “Science Diplomacy and Twenty – First Century Statecraft”, Science & Diplomacy,Vol 1,Washangton DC.
26. Knight, John (2014). Higher Education diplomacy, University torento ,oct 2014.       
27. Ozkan, A. (2014): 21 Yuzyilm etkili iletisim yontemi kamu diplomasisinde yumusak guc unsure olark medyanin stratejik kullanimi, international communication science and media studies congres. (12-15 may 2014).Kocaeli University Faculty of Communication: Kocaeli.
28. Ozkan, A. (2013). Ulke Markasi Insasinda Kamu Diplomasisinde Rolu ve Turkiye nin Kamu Diplomasisi Imkanlari, Avrupa Sosyal Bilimler. Arastirma Konfe rans bilirisi. 19 Haziran 2013, Istanbul
29. Signitzer, B. (2008). Public Relations and public Diplomacy ,Some Conceptual Explorations. Ansgar Zerfass ,Bettke van Ruler, Krishnamurthy Sriramesh ,(Eds),public Relations Research- European and Internationals Perspectives and Internations.
30.  Sivana de Roshe (2012). The European Joint Doctora: A Strategic Tool fohigher Education Fnhancing the attractiveness of the European and Research Areas,in internationalization of European Higher Education.