دستاوردها و موانع حقوق شهروندی زنان در کویت از منظر نظریۀ ساختار- کارگزار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

چکیده

در این نوشتار، نگارنده تلاش کرده است با روش تبیینی- تحلیلی در چارچوب ساختار- کارگزار به این پرسش‌ها پاسخ دهد: 1. مهم‌ترین دلایل یا فرصت‌ها در حاکمیت و در خود کنشگران زن در تحقق برخی از ابعاد حقوق شهروندی در کویت چیستند؟ 2. مهم‌ترین موانع و چالش‌ها در مسیر پیشبرد حقوق شهروندی زنان کویت کدام‌اند؟ پاسخ آن است که دستاوردهای چشمگیر زنان در حقوق شهروندی ریشه در شکاف‌های سیاسی در ساختار حاکمیت به‌ویژه بین پارلمان و امیر و کابینه، شکاف‌های درون‌پارلمانی و تحولات فکری، نگرشی، نسلی و آگاهی در نسل جدید زنان و فعالان زن دارد. عواملی همچون نهادینه بودن فرهنگ تابعیتی و پدرسالاری، مخالفت‌های اسلام‌گرایان و سنت‌گرایان، ضعف نسبی پیوندهای افقی در تشکلات زنان و شکاف‌های ایدئولوژیک و فکری در کنشگران، سبب شده‌اند که روند اصلاحات و دستاوردهای سیاسی برای زنان با محدودیت مواجه باشد. براساس یافته‌های این تحقیق، هر دو دسته از فرصت‌ها و نیز چالش‌ها و محدودیت‌ها در ساختار حاکمیتی و در خود کنشگران، هم فرصت‌ساز و هم مانع یا محدودکنندۀ حقوق شهروندی زنان در کویت هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Achievements and Obstacles of women's citizenship Rights in Kuwait in Structure- Agency Approach

نویسنده [English]

  • Khalilokkah Sardarnia
professor
چکیده [English]

در این نوشتار، نگارنده تلاش کرده است با روش تحقیق تبیینی- علی و تحلیلی در چارچوب رویکرد جامعه شناختی سیاسی ساختار- کارگزار به این پرسش ها پاسخ دهد: 1. مهمترین فرصت سازها و دلایل در ساختار حاکمیتی و نیز در سطح خود کنشگران و فعالان زن در تحقق برخی از ابعاد حقوق شهروندی چه بوده اند؟ 2. مهمترین موانع و چالشها در سطح ساختارها و در سطح عاملیت یا کنشگران زن در جلوگیری از پیشبرد سریع حقوق شهروندی زنان کویت چه بوده اند؟ در پاسخ به این پرسش ها، باید گفت که دستاوردهای چشمگیر زنان در حقوق شهروندی همچون کسب حقوق سیاسی، اجازه شرکت در انتخابات، مشارکت مدنی و گروهی و مشارکت در جنبش های اعتراضی ریشه در شکاف های سیاسی در ساختار حاکمیت به ویژه بین پارلمان و امیر و کابینه و شکاف های درون پارلمانی (به مثابه ساخت فرصت های سیاسی) و نیز تحولات فکری، نگرشی، نسلی و آگاهی در نسل جدید زنان و فعالان زن داشته اند. اما عواملی همچون نهادینه بودن فرهنگ تابعیتی و پدر سالاری در بخش نسبتا بزرگی از جامعه کویت، مقاومتها و مخالفتهای اسلامگرایان و قبیله گرایان محافظه کار، ضعف نسبی پیوندهای افقی و تعاملات در تشکلات زنان و شکاف های ایدئولوزیک و فکری در خود کنشگران باعث شده اند که روند اصلاحات و دستاوردهای سیاسی برای زنان با کندی نسبی و محدودیت مواجه شده باشد. یافته های این تحقیق، نشان می دهند که هر دو دسته از فرصتها و نیز چالشها و محدودیت ها در ساختار حاکمیتی و اجتماعی و در خود کنشگران زن، هم سبب ساز تحقق برخی از ابعاد حقوق شهروندی زنان در کویت در بیش از یک دهه اخیر بوده اند و هم ایجادکننده مانع و چالش در این ارتباط بوده اند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kuwait
  • women's citizenship rights
  • structure - Agency Theory

مراجع

  1. Al.Mughni (2009). “The Rise of Islamist Feminism in Kuwait”, http://remmm.revues.org/6899.
  2. Al.Mughni (2010). Kuwait, Women's Right in the Middle East and North Africa, (ED) by Sanja Kelly & Julia Bresslin, Newyork. Freedom House.
  3. Askar, Irem (2005). Political Liberalization in the Arab Gulf  Monarchies with Emphasis on Kuwait, Middle East Technical University.
  4. BTI (2012). “Kuwait Country Report”, Available in: http://www.bti-project.org.
  5.  Diamond, Larry (1997). the Globalization of Democracy in Robert sloter (et al.) (eds), Global Transformation in the Third world, London, Lynne Riner Publication.
  6. Giddens, Antony (1984).The constitution of society, Cambridge, Polity press.
  7. Haghighat, Elhum (2013). “Social Status and Change: The Question of Access to Resources and Women's Empowerment in the Middle East and North Africa”, Journal of International Women's Studies, 14910.
  8. Hellen, Rizo (2005). “Democracy and Women's Rights in Kuwait”, Insights on Law and Society, 5(3).
  9. Husseini, Rola (2015). Is Gender the Barrier to Democracy, Women, Islamism and the Arab Spring', Middle Eastern American Center, Network, 10 April.
  10. Kuwait Society for Human Rights (2015). “Report on Women's Right in Kuwait”, (2015). Submitted to the Committee on the Elimination of Discrimination against Women, September.
  11. Maktabi, Rania (2016). “Female Citizenship and Family in Kuwait and Qatar: Globalization and Pressure for Reform in two Rentier State”, Nidaba, 1 (1).
  12. Nazir, Sameena (2005). “Challenging in Equality: Obstacles and opportunities toward Women's Rights in the Middle East and North Africa”, Journal of Institute of Justice and International Studies, 5.
  13. Olimat, Mohamad (2012). “Arab Spring and women in Kuwait”, Journal of International women̓s Studies, 13 (5).
  14. Olimat, Muhammad S. (2009). “Women and Politics in Kuwait”, International Journal of Women's Studies, 11(2).
  15. Rizzo, Hellen; Meyer, Katherine, & Ali, Yousef Ali (2007). “Extending Political Rights in the Middle East: the Case of Kuwait”, Journal of Political & Military Sciology, 35 (2).
  16. Salameh, M & Sharah, M. (2011). “Kuwait’s Democratic Experiments”, Journal of Middle Eastern and Islamic Studies, 5(3).
  17. Thuroczy, Frencz. (2010). Kuwait: Democratization in Process, Lund University. Department of Arabic & Middle East Studies.
  18. Us Department of State. (2012). Kuwait 2012 Human Rights.

 

فصلنامه سیاست
دوره 49، شماره 2
شهریور 1398
صفحه 353-372

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 آذر 1395
  • تاریخ بازنگری: 20 دی 1395
  • تاریخ پذیرش: 20 دی 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار