درآمدی بر بنیادها و نتایج علم سیاست در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

 مناقشات مربوط به ماهیت و واقعیت علم سیاست در ایران جزو مباحث مرسوم در سال‌های اخیر است. عده‌ای آن را ساختی نظری برای امری واقعی دانسته‌اند تا بدان وسیله بتوانند چارچوبی تجریدی برای پدیده‌ای عینی تدارک ببینند. اما عده‌ای دیگر برآنند که علم سیاست ماهیتاً دانشی کاربردی است، چراکه در بادی امر در پی مدیریت بهتر شهر و جامعه بوده است. بر این اساس، هدف این مقاله بررسی وضعیت این دانش و تحول آن از وجوه کاربردی به وجوه نظری است. روش مقاله بهره‌گیری از چارچوب اندیشة شناختی جان مارو با تمرکز بر دو وجه مبانی و نتایج است. یافته‌های مقاله آن است که علم سیاست در ایران از گذشته‌های دور وجه کاربردی با سه مبنای حقوقی، دینی و بوروکراتیک داشته است. بعدها تأسیس مدرسة علوم سیاسی با هدف تربیت افرادی برای مدیریت مذاکرات سیاسی در آستانة جنگ‌های ایران و روس و ادارة بهتر جامعه و بهبود روابط خارجی، این هدف را تسهیل کرد؛ وضعیتی که تا انقلاب اسلامی کم‌وبیش تداوم داشت. چنانکه با حاکمیت رویکردهای نظری، این دانش از ماهیت کاربردی خود به‌تدریج فاصله گرفت و امروز دانشی کمتر کاربردی محسوب می‌شود. بدین‌سان، نتیجة نهایی این مقاله آن است که در حال حاضر این دانش کم‌وبیش غیرکاربردی نمی‌تواند خود را به ساخت‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حقوقی جامعه برای ادارة بهتر آن تحمیل کند، ازاین‌رو برای بازگرداندن آن به ریل کاربردی باید به مهندسی مجدد و بازتعریف بنیادهای آن پرداخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Introduction to the Foundations and Products of Iranian Political Science

نویسنده [English]

  • Shjae Ahmadvand
faculty member of allame tabatabaii
چکیده [English]

An Introduction to the Foundations and Products of
Political Science in Iran

Shoja Ahmadvand

One of the major controversies among political scientists was the debate over the nature of political science. Some have made it a theoretical construct, in order to be able to provide an abstract framework for an objective phenomenon. But others have argued that political science is essentially abstract-practical knowledge because it was in the wind seeking better city and community management. This knowledge was twofold, on the one hand, seeking to understand the ends and objectives of the government, and on the other hand, seeking the appropriate means to fulfill those goals; therefore, it had both a functional and a theoretical aspect. However, its theoretical aspect has become more prominent today. In Iran, it has provided three full legal, religious, and bureaucratic foundations, in which the establishment of the Political Science School was set up with the goal of educating people to manage political negotiations on the verge of Iran-Russia wars, and better governance of the community and improving relations. External done. The situation that lasted until the Islamic Revolution. Gradually, with the rule of abstract approaches, this knowledge departed from its practical nature, and today it is an inappropriate knowledge that has failed to impose itself on the political, social, economic, and legal structures of the society for its better administration. The article suggests that in order to bring this science back into practice, it must provide the necessary conditions for the return to its foundations.

Key Words: Iranian Political Thought, Just Community Theory, Iranshahi Theory, Bureaucratic State Theory

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iranian Political Thought
  • Just Community Theory
  • Iranshahi Theory
  • Bureaucratic State Theory
  1. ابن‌طقطقی، محمدبن علی‌بن طباطبا (1367). تاریخ فخری در آداب ملکداری و دولت‌های اسلامی، ترجمة محمد وحید گلپایگانی، چ سوم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  2. آتالی، ژاک (1397). مدل‌های میان‌رشته‌ای در علوم سیاسی: نگرش، بازی و تصمیم، ترجمة منصور متین. تهران: انتشارات میان‌رشته‌ای.
  3. احمدوند، شجاع؛ و اسلامی، روح‌الله (1396). اندیشة سیاسی در ایران باستان، تهران: سمت.
  4. آموزگار، ژاله (1385). تاریخ اساطیری ایران، تهران: سمت.
  5. اوستا، کهنترین سرودها و متنهای ایرانی (1371). گزارش و پژوهش: جلیل دوستخواه، تهران: مروارید.
  6. بشیریه، حسین (۱۳۹۶). احیای علوم سیاسی، تهران: نشر نی.
  7. پاپکان، اردشیر (1348). عهد اردشیر، احسان عباس، ترجمۀ محمدعلی امامی شوشتر. تهران: انجمن آثار ملی.
  8. رجایی، فرهنگ (1372). تحول اندیشۀ سیاسی در شرق باستان، تهران: قومس.
  9. رضایی راد، محمد (1389). مبانی اندیشۀ سیاسی در خرد مزدایی، تهران: طرح نو.
  10. طباطبایی، سید جواد (1373). زوال اندیشة سیاسی در ایران: گفتار در مبانی نظری انحطاط ایران، تهران: کویر.
  11. ---------------- (1371). درآمدی فلسفی بر تاریخ اندیشة سیاسی در ایران، تهران: کویر.
  12. فیرحی، داود (1391). فقه و سیاست در ایران معاصر، ج 1، تهران: نشر نی.
  13. کریستین‫سن، آرتور (1367). ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی، تهران: امیرکبیر.
  14. لوی، روبن (1384). «ایران و اعراب» در، میراث ایران، زیر نظر آرتور جان آربری، ترجمة احمد بیرشک و دیگران، چ سوم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  15. مجتبایی، فتح‌الله (1352). شهر زیبای افلاطون و شاهی آرومانی در ایران باستان، تهران: انجمن فرهنگ ایران باستان.
  16. مولر، پیر (1378). سیاستگذاری عمومی، ترجمة حمیدرضا ملک محمدی، تهران: دادگستر.
  17. نامۀ تنسر به گشنسب (1354). ترجمه و نگارش مجتبی مینوی و محمداسماعیل رضوانی، تهران: خوارزمی.
  18. هینلز، جان (1385). شناخت اساطیر ایرانی، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه.
  19. ولف، مارینا نیکولایونا (1394). فلسفة یونانی متقدم و ایران باستان، ترجمة سیاوش فراهانی، تهران: حکمت.

 

  1. Dandama & Lukonin (1989).The Culture and Social Institution of Ancient Iran, London: Cambridge
    1. http://iranianpath.com/Bachelor/Humanities-Group/Political-sciences (Accessed March 9, 2018).
    2. http://www.degreesfinder.com/information-online-degree-programs/social-science/become-a-political-analyst/ (Accessed March 3, 2018)
  2. Malandra, William w. (1983). An Introduction to Ancient Iranian Religion Readings from the Avesta and Achaemenid Inscriptions, Printed in the United States of America: University of Minnesota.
    1. Marrow, John (2005).History of Western Political Thought, London: Palgrave Macmillan.
    2. http://3gaam.com/field/content (Accessed March 9, 2018).
    3. http://sabztadris.ir/1394 (Accessed March 9, 2018).
    4. http://fararu.com/fa/news/159939 (Accessed March 10, 2018).
    5. http://fararu.com/fa/news/159939 (Accessed March 10, 2018).
    6. http://lawpol.ut.ac.ir/political (Accessed March 10, 2018)