بایسته‌های برنامه‌ریزی توسعه با توجه به تجارب کشورهای منتخب: با تأکید بر مادۀ 150 قانون برنامۀ پنجم توسعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه یزد

2 استادیار مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی

چکیده

با اینکه ایران 8 سال زودتر از ژاپن، 14 سال زودتر از کرۀ جنوبی و 5 سال زودتر از چین تدوین قانون برنامه برای توسعۀ ملی را آغاز کرده، برخی از مهم‌ترین اهداف توسعۀ ملی همچنان محقق نشده‌اند. پژوهش حاضر تلاش دارد ابتدا به‌شکلی مختصر، به محتواپژوهی برنامه‌های توسعه در سه کشور ژاپن، کرۀ جنوبی و چین بپردازد تا نشان دهد که رویکرد اصلی برنامه‌های توسعه در این کشورها چه بوده است. این سطح از تحلیل، با نشان دادن محورهای اصلی برنامه‌نویسی موفق برای توسعه، به فهم گام دوم تحلیل، یعنی محتواپژوهی موردی قانون برنامۀ پنجم توسعه کمک می‌کند. در گام دوم، مادۀ 150 «قانون برنامۀ پنج‌سالۀ پنجم توسعه» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مواد برنامۀ توسعۀ پنجم، تحلیل و آسیب‌شناسی شده است. برای آسیب‌شناسی نظام‌مند، ضمن ردیابی احکام مندرج در مادۀ 150 قانون برنامۀ پنجم در قانون برنامۀ ششم، این مادۀ قانونی با موارد مشابه در برنامه‌های توسعۀ برخی از کشورهای موفق مانند ژاپن، کرۀ جنوبی و چین مقایسه و تلاش شده به برخی پیشنهادهای کاربردی اشاره شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Requirements of Planning for Development according to the experiences of selected countries: With emphasis on Article 150 of the Iran’s Fifth Development Plan

نویسندگان [English]

  • Saeed Attar 1
  • Ahmad Markaz Malamiri 2
1 Assistant Professor of Law and Political Science Group, Yazd University
2 Assistant Professor of Islamic Parliament Research Center Of The Islamic Republic Of Iran
چکیده [English]

Although Iran has begun the formulation of the development plan 8 years earlier than Japan, 14 years earlier than South Korea and 5 years earlier than China, some of the most important objectives of development has not been fulfilled.The paper tries to examine shortly content research of development programs in three countries Japan,South Korea and China in order to show what the main approach of the development plan in these countries is.This level of analysis with showing the main axis of successful programming for development helps to understand the second step of the analysis the case research content of the Iran’s Fifth Development Plan.In the second step the article 150 of the fifth development plan of Iran will be analyzed and pathology because it is one of the most important of the Fifth Development Plan.For systematic pathology,first we’ll search the footprint of the provisions of article 150 of the Fifth Plan in the Sixth Plan,the second we will compare this article with the same articles in Development Plan of some successful countries such as Japan,South Korea and China and the third we’ll refer to some practical suggestions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathology
  • Fifth Plan
  • Development Plan Law
  • Selected Countries
  • Article 150
  1. الف) فارسی

    1. 1.     «انتشار پیش‌نویس سند راهبردی توسعۀ سنگ آهن»،(11 تیرماه، 1396). اقتصادنیوز، http://www.eghtesadnews.com/Live/Stories/DEN-104677
    2. چانگ، ها جون (1392). اقتصاد سیاسی سیاست صنعتی، ترجمه اصلان قودجانی، مشهد: نوین طراحان آزاد.
    3. راسخ، محمد (1385). «ویژگی‌های ذاتی و عرضی قانون»، مجلس و پژوهش، سال 13، ش 51.
    4. رجب‌پور، حسین (1395). «ارزیابی جایگاه توسعۀ صنعتی در برنامه‌های توسعۀ کشور و چشم‌انداز آن در برنامۀ ششم توسعه»، گزارش پژوهشی، مطالعات اقتصادی (گروه توسعه و برنامه‌ریزی)، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    5. رجب‌پور، حسین و گروه کارشناسان (1394). «ارزیابی برنامۀ راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت»،گزارش پژوهشی، مطالعات اقتصادی (گروه توسعه و برنامه‌ریزی) و دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن (گروه صنعت)، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    6. رضوی، محمدرضا (1383). «برای تدوین استراتژی صنعتی هنوز در ابتدای راه هستیم»، در: شاه‌میرزایی، علیرضا و دیگران، از سیاست اقتصادی تا سیاست صنعتی: نقد طرح استراتژی توسعۀ صنعتی کشور، تهران: استیری.
    7. «سهم 10 درصدی صنایع کوچک از صادرات»، (20 مرداد، 1396). صمت، http://www.smtnews.ir/industry/6617
    8. شاهچرا، مهشید (1389). «بررسی برنامۀ پنجم توسعه»، پژوهشکدۀ پولی و بانکی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
    9. علیپور تهرانی، بهزاد (1373). مکانیسم‌های ارتباطی دولت و بخش خصوص و ظهور بنگاه‌های عظیم صنعتی و بازرگانی در ژاپن، تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
    10. قانون برنامۀ پنجم توسعۀ جمهوری اسلامی ایران (1390-1394) (مصوب 15/10/1389).
    11. قانون برنامۀ چهارم توسعۀ جمهوری اسلامی ایران (1384-1390) (مصوب 11/6/1383).
    12.  قانون برنامۀ ششم توسعۀ جمهوری اسلامی ایران (1400- 1396) (مصوب 14/12/1395).
    13.  کوز، رونالد و نینگ وانگ (1393). چین چگونه سرمایه‌داری شد؟، ترجمه سیدپیمان اسدی، تهران: دنیای اقتصاد.
    14.  گروه کارشناسان (1393). «ارزیابی عملکرد بخش صنعت در سال 1392»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شمارۀ مسلسل 14154.
    15.  نقی‌زاده، محمد (1384). مبانی تفکرات اقتصادی و توسعۀ ژاپن: تداوم و تغییر، ج 2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    16. وزارت صنعت، معدن و تجارت - معاونت طرح و برنامه (1394). برنامۀ راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت، ویرایش اول، تهران: وزارت صنعت، معدن و تجارت.

     

    ب) خارجی

    1. Berberoglu, Berch (1987). “The Soviet Union and China: A Comparative Analysis of Their Stages of Economic Development”, International Review of Modern Sociology, Vol. 17, No. 2.
    2. Bieda, K. (1977). The Structure and Operation of the Japanese Economy, London: Wiley and Australasia Pty. Ltd.
    3. Bronfenbrenner, Martin (1970). “Economic Miracles and Japan’s Income - Doubling Plan” in William W. Lockwood. (ed.), The State and Economic Enterprise in Japan: Essays in the Political Economy of Growth, New Jersey: Princeton University Press.
    4. KPMG (June 21, 2017). “China’s 12th Five-Year Plan (2011-2015) - KPMG Insight Series”; from: http://www.kpmg.com/cn/en/issuesandinsights/articlespublications/publicationseries/5-years-plan/pages/default.aspx
    5. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG
    6. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG/countries/IR?page=1&display=default
    7. Hollerman, Leon (1960). “Industrial Structure and Economic Planning in Japan”, Pacific Affairs, Vol. 33, No. 3.
    8. Kim, Ji Hong (2013). “Korean Economic Development Strategy”, Fourth Workshop on Economic Development Strategies of East Asian Countries, Mongolia.
    9. Kim, Kwan S. (1991). “The Korean Miracle (1962-1980) Revisited: Myths and Realities in Strategy and Development,” Working Paper 166 of the Helen Kellogg Institute for International Studies, University of Norte Dame, South Bend, Ind.
    10. Koh, Youngsun (2010). “The Growth of Korean Economy and the Role of Government” in Il Sakong and Youngsun Koh (Eds.), The Korean Economy: Six Decades of Growth and Development, Seoul: KDI.
    11. Lies, Elaine (March 10, 2015). “Japan PM vows new five-year plan to rebuild from 2011 disaster”, Reuters; from: http://www.reuters.com/article/2015/03/10/us-japan-earthquake-idUSKBN0M613020150310
    12. Poteete, Amy R. (2009). “Is Development Path Dependent or Political? A Reinterpretation of Mineral-Dependent Development in Botswana”, Journal of Development Studies, Vol. 45, No. 4.
    13. United Nations Environment Programme (2010). “Overview of the Republic of Korea’s National Strategy for Green Growth”, United Nations Environment Programme (UNEP); from: http://www.unep.org/PDF/PressReleases/201004_unep_national_strategy.pdf
    14. Wang, Huijiong (2003), Integrated study of China’s development and reform: preliminary exploration of social system, Beijing: Foreign Languages Press.
    15. Wolf Jr., Charles (1962). “Economic Planning in Korea,” Rand Corporation, Institute of International Studies, Berkeley: University of California.
    16. Yu, George and Rob Elsworth (2012). “Turning the Tanker: China’s changing economic imperatives and its tentative look to emissions trading”, Sandbag Climate Campaign; from: https://sandbag.org.uk/site_media/pdfs/reports/Sandbag_Turning_the_Tanker_Final.pdf