معقولیت دینی در اندیشة سیاسی جان رالز (با تأکید بر اسلام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم سیاسی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

جانرالزمانندبرخیازمتفکرانوفیلسوفان (مثلفوکو وویتگنشتاین)دوره‌هایفکریداشتهاست. به‌طورکلیحیاتفکریاوبهدودورهتقسیممی‌شود؛دورة اولباانتشارکتابنظریه‌ایدربارۀعدالت(1971) شروعوبالیبرالیسمسیاسی(1996)تماممی‌شود.ویژگیاصلیدورةاول،محوریتدکترینلیبرالو لیبرالیسموفقدانپلورالیسممعقولاست.به‌عبارتیتنهادکترینلیبرالیسممعقولاستومعقولیتدکترین‌هایغیرلیبرالنفیمی‌شود.ازاین‌روبحثمعقولیتدینیدراینمرحلهمنتفیاست. دورةدومفکریباانتشارکتابلیبرالیسمسیاسیشروعشدوتامرگاو (2001)ادامه داشت.به‌طور کلی دو تحول فکری در این دوره شکل گرفت؛نخست، طرح پلورالیسم معقول که براساس آن ادعا شد فقط یک دکترین لیبرال در جامعه وجود ندارد و دکترین‌های لیبرال معقول گوناگونی وجود دارد.در اینجا بود که بحث پلورالیسم معقول، اجماع همپوشان، امر معقول به لحاظ سیاسی، معقول بودن (دین به‌طور مشروط) و... به بحث نهاده شد.دوم اینکه او دامنة معقولیت را گسترش داد و مفهومی تحت عنوان آبرومندی را طرح کرد. او این مفهوم را دربارۀ جامعة اسلامی خاصی به نام کازانیستان به‌کار برد که تا حدودی معقول و شایسته‌مدار است.بنابراین دین این قابلیت را دارد که به‌شکل معینی از معقولیت بینجامد.بر این اساس در دل معقولیت عناصری چون مدارا، مشورت، شناسایی، بیناذهنیت، گفت‌وگو و اجماع قرار دارد.برخی از موضوعاتی که در این مقاله بررسی می‌شود عبارت‌اند از: 1. معقولیت چیست؟ 2.منظور از معقولیت دینی چیست؟ 3.چرا اسلام معقول است و چگونه؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Religious Reasonableness in Political Religious Reasonableness in Political Thougth of john Rawls

نویسنده [English]

  • Jafar Mohseni
چکیده [English]

Abstract
like some thinkers and philosophers(like Foucault and Wittgenestein) john Rawls have had periods of thought. Gnerally, his life of thought is divided in to two periods; first begins with publication of A Theory of Jvstice(1971) and ends by political Liberalism(1996). The first period is characterized by two features): Anunique centrality of Liberal doctrne and liberalism, and absence of reasonable pluralism .In the other words, only doctrine of liberalism is reasonable, and so reesonableness of non liberal doctrines is denied. The second Period of though began with book of political Liberalism and continued until his death(2001). In genertal, two developments of thought emerged in this phase: First, proposition of reasonable pluralism; it is claimed that there is not only also liberal docrin in the society but different reasonable doctrins are found. Here matters of reasonable pluralism, overlapping Comsen sus, the politically reasonable , reasonableness of religon (conditionally)werer discussed. Second, he extended the range of reasonobleness and proposed a concept in the name of decancey. He applied this concept to a certain Islamic society under the heading Kazanistan Which to some sxtend is reasonable ad deseving to be tolerated. Therfore religon potentially can result in reas obleness. Generally, in the heart of religious reasonableness lie elements such as tolartion, deliberation, recognition, intersubje ctivty, dialoug, consensus. Some matters discussed in this article are:
1. What is reasonableness?
2. What means religious reasonableness?
3. Why I slam is reason able and how?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Decency
  • Kazanistan
  • Islam
  • Non- pluralistic reasonableness
  • Ovevlapping concensus
  • Pluralistic reasonableness
  • Reasonableness
الف) فارسی و عربی
قرآن کریم
 
1.استیس، والترترنس (1381). فلسفۀهگل، ترجمة حمید عنایت، تهران: علمی و فرهنگی
2.اشتراوس، لئو (1387). فلسفة سیاسیچیست؟ ترجمة فرهنگ رجایی، تهران: علمی و فرهنگی.
3. افلاطون (1364). دورةآثار، جلد هشتم، ترجمة محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
4. بشیریه، حسین (1379).تاریخاندیشةسیاسیقرنبیستم، ج 2، لیبرالیسم و محافظه‌کاری، تهران: نشر نی.
5. جامی، عبدالرحمن (1371). بهارستان، به تصحیح دکتر اسماعیل حاکمی، تهران: اطلاعات.
6. رالز، جان (1393).لیبرالیسمسیاسی، ترجمة موسی اکرمی، تهران: ثالث.
 7.------ (1394). نظریه‌ایدربابعدالت، ترجمة مرتضی نوری، تهران: مرکز.
8. ------ (1383). عدالتبه‌مثابةانصاف، ترجمة عرفان ثابتی، تهران: ققنوس.
9. ------ (1390). قانونمردمان، ترجمة جعفر محسنی، تهران: ققنوس.
10. رورتی، ریچارد (1386). فلسفهوامیداجتماعی، ترجمة عبدالحسین آذرنگ نگار نادری، تهران: نشر نی.
11.روسو، ژان ژاک (1352). قرارداداجتماعی، ترجمة منوچهر کیا، تهران: گنجینه.
12. علامه سهروردی (1353). نهجالهدایه، سخنان حضرت محمد(ص)، ترجمة خطیب، تهران: راه‌چمنی.
13. عنایت، حمید (1362). تفکرنوینسیاسیاسلام، ترجمة ابوطالب صارمی، تهران: امیرکبیر.
14. فاستر، ب. مایکل (1377). خداونداناندیشةسیاسی، ج  1، ترجمة جواد شیخ‌الاسلامی، تهران: علمی و فرهنگی.
15. فی، برایان (1381). فلسفةامروزینعلوماجتماعی، ترجمة خشایار دیهمی، تهران: طرح نو.
16. فیض کاشانی (1362). اخلاقحسنه، ترجمة محمدباقر ساعدی، تهران: پیام آزادی.
17. کاسیرر، ارنست (1382). اسطورةدولت، ترجمة یدا... موقن، تهران: هرمس.
18. کانت، ایمانوئل (1369). بنیاد مابعدالطبیعهاخلاق،ترجمة حمید عنایت، علی قیصری، تهران: خوارزمی.
19. لاک، جان (1388). رساله‌ایدربارةحکومت، ترجمة حمید عضدانلو، تهران: نشر نی.
20. میل، جان استورات (1363). رسالهدربارۀآزادی، ترجمة جواد شیخ‌الاسلامی، تهران: علمی و فرهنگی.
21. میلز، سی رایت (1360). بینشجامعه‌شناختی:نقدیبر جامعه‌شناسیآمریکایی، ترجمة دکتر عبدالمعبود انصاری، تهران: انتشار.
22. نائینی، محمدحسین (1388). تنبیهالامهوتنزیهالمله، تصحیح و تحقیق سید جواء ورعی، قم: بوستان کتاب.
23. نظامی سمرقندی، احمد بن عمربن علی (1341). چهارمقاله، به اهتمام دکتر محمد معین، تهران: کتابخانۀ ابن‌‌سینا.
24. هریس، ارول ای (1389). طرحاجمالیفلسفة اسپینوزا، ترجمة سید مصطفی شهر‌آیینی، تهران: نشر نی.
25. هگل، گ. و. ف (1387). خدایگانوبنده، ترجمه و پیشگفتار حمید عنایت، تهران: خوارزمی.
 
ب) خارجی
26. Dombrowski, Danil, A.(2001). Rawls and Relgion: The case for political liberalism, Albany, NY: State University of New York Press.
27. Heywood, Andrew (2000). Key Concept in Politics, New York: Palgrave.
28. Rawls, john (1999)(b). Collected Papers, edited by Samuel Freeman, Cambridge, MA: Harvard University Press.
29. ----------------- (1999)(c). The law of Peoples, Cambridge: Harvard University Press.
30. -------------- (1996). Political Liberalism, New York: Columbia University Press.
31. --------------- (1999)(a). A Theory of Justice, Cambridge: MA : Harvard Harvard University Press.
31. Plummer, Ken (2010). Sociology The basics, London: Rutledlge.