ضرورت ائتلاف راهبردی ایران و چین: متوازن‌سازی منافع مشترک و پرهیزهای مشترک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانش آموخته دکتری دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

  مطابق آموزه‌های نظریۀ اتحاد[1] و همکاری[2] در روابط بین‌‌الملل و به نظر گروهی از پژوهشگران داخلی و خارجی، دو کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین به‌رغم داشتن منافع مشترک فراوان در سطوح داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی و با وجود برقراری برخی از سطوح مناسبات راهبردی همچنان فاقد شرایط و بایسته‌های لازم برای ورود به عرصۀ اتحاد و ائتلاف هستند. پرسش آن است که چه موانعی بر سر راه ارتقای روابط دو کشور از سطوح عادی و بعضاً راهبردی به سطح اتحاد و ائتلاف وجود دارد؟ در پاسخ، گزاره‌ای که در چارچوب نظریۀ رژیم‌ها و با استفاده از دو مفهوم بنیادین منافع مشترک و پرهیزهای مشترک به‌مثابۀ فرضیۀ تقریر و به آزمون داده‌ها گذاشته شده، دلالت بر این نکته دارد که پرهیزهای مشترک ایران و چین در عرصۀ داخلی و تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی مانع از ارتقای مناسبات دو کشور از سطوح عادی و راهبردی به سطح ائتلاف و اتحاد می‌شود. برای اثبات/ابطال این فرضیه از روش توصیفی و تحلیلی و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری‌شده از منابع کتابخانه‌ای استفاده شده و در پایان این استنتاج حاصل آمده است که ارتقای مناسبات ایران و چین از سطوح عادی به راهبردی و سرانجام ائتلاف و اتحاد مستلزم متوازن‌سازی بین منافع مشترک و پرهیزهای مشترک است.  
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Common interests and common aversions between China and Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Takhshid 1
  • Rui Li 2
1
2 Tehran university- International Relations Department
چکیده [English]

The Sino-Iran relationship is increasingly showing its importance in Iran and Chinese foreign policy. This article focuses on the two major variables: the common interests and common aversions between China and since 1971. The question of this article is How the common interests and common aversions between China and Iran decides their relationship . China and Iran have many common interests: in the economic and energy cooperation, military cooperation, anti-terrorism and extremism, region security and geopolitics. China and Iran also have have common aversions in: dealing with domestic human rights, religious and democratic issues. China and Iran have some common aversions with different interests in dealing with conflicts with Russia, West powers and neighboring countries in their own regions. In this way, when China and Iran found equilibrium in their common aversions and common interests, they can have much closer relationship. But when China and Iran can not find equilibrium in their common interests and common aversions, they can not keep closer relationship. In this way, when China pursues strategy of economic development, Iran pursues political strategy as its priority of policy, China and Iran can only develop the limited economic relationship as the most important and permanent cooperation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • China
  • and Iran
  • Common interests
  • Common aversions
  • Strategic relationship

مراجع

  1. الف) فارسی

    1. دفتری، محسن (۱۹۹۶م). «روابط ایران و چین و تاریخ تضادها و شرایط کنونی»، ترجمۀ یو جیان هوا، فصلنامۀ ایرانی امور بین‌الملل، ش 7، زمستان 1375.
    2. دفتر معاونت سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (۱۳۹۵). گزارش بررسی جامع روابط دوجانبۀ ایران و چین، شمارۀ مسلسل، ۱۴۸۲۵.
    3. شاهنده، بهزاد (۱۳۹۶). چین: روابط با آمریکا و ایران. تهران: انتشارات دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
    4. شریعتی‌نیا، محسن (۱۳۹۱). «عوامل تعیین‌کنندۀ روابط ایران و چین». فصلنامۀ روابط خارجی، سال چهارم، ش 2، تابستان، ص 209-179.
    5. صادقی چیمه، احسان (۱۳۹۷). «آینده روابط ایران و چین در پرتو نحو لات منطقه‌ای و بین‌المللی»، IRdilomacy.ir .
    6. عبیدی، ح. (1357). چین، ایران و خلیج‌فارس، تهران: بی‌نا.
    7. عسگرخانی ابومحمد؛ محمدجواد قهرمانی (۱۳۹۸). «تحلیل ژئواکونومیک سیاست خارجی چین»، فصلنامۀ بین‌المللی ژئوپلیتیک. سال پانزدهم، ش 1.
    8. عسگرخانی، ابومحمد (۱۳۸۳). رژیم‌های بین‌المللی، تهران: خرسندی.
    9. گارور، جان (1388). چین و ایران: شریکانی باستانی در جهان پس از امپرطوری‌ها، ترجمۀ سعیده موسوی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.

    10. لینکلیتر، آندرو (۱۳۸۵). جامعه و همکاری در روابط بین‌الملل، ترجمۀ بهرام مستقیمی، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

    11. مشیرزاده، حمیرا (1384). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران: سمت.

     

    ب) خارجی

    1. Alterman, John B. (2013).”China in the Middle East: A Statement”, Center for Strategic and International Studies (CSIS), June 6.
    2. Burman, Edward (2009). China and Iran: parallel History,futurethreat? Stroud: the history press.
    3. Chansoria, Monika (2015).“China-Iran Cooperation: Propinquity and Geo-Strategy at Play”, New dehli:center for Land waefare studies(CLAWS), ISSUE BRIEF, No.62.
    4. China Cutoms reports (2018). monthty release, No.12.
    5. Dorraj. Manochehr & Currie. Carrie L. (2013). “Lubricated with oil: Iran- China Relation in a Changing World”, Middle East Policy,pp .
    6. Lerche, Abdul & Charls O.JR and Said (1964). Concepts of International Politics. Lonon:prentice – Hall INC.
    7.  Kemenda, William V. (2009). Iran s Relation with China and the West: Copperation and Confrontation in Asia, Netherland Institute of International Relation and Confrontation in Asia, Netherland Institute of International Relations, Clingendael Diplomacy Paper, No.24 (observed :14/10/2014) at : http:// www. clingendael. nl/sites/default /file /20091100_cdsp_paper_kemenade_iran>pdf/.
    8. Krasner (ed) (1983). International Regimes, Cornell University Press.

     

    1. Harold, Scott & Nader Alireza (2012).”China and Iran: Economic, Political, and Military Relation”, Occasional Paper, RAND Center for Middle East Public Policy (CMEPP).
    2. Schichor, Yizhak (2006). “China's Upsurge: Implications for the Middle East”, Israel Affairs, Vol.12, No.4. pp.665-683.
    3. Sipri.org.2018. Sipri Armes transfer Databases.
    4. Stein, Arthur A. (1991). “Structural Perspectives; Coordination and collaboration: regimes in an Anarchic world”, in Stephean D Krasner, Internatinal Regimes.pp.115-140.
    5. …..(1982). “Coordination and Collaboration:Regimes in an Anarchic world”,  International Organization, Vol.36, No.2, Spring 1982.
    6. Xiao, Xian (2016). “The 'Belt and Road Initiative' and China-Israel relations”, Journal of Middle eastern and Islamic Studies (in Asia). Vol.10, No.30, pp.1-23.
    7. Xi, Chen (2018). “China in the Post Hegemonic Middle East: A Wary Dragon?”, in: Stivachtis, Yannis A(2018). Conflict and Diplomacy in the Middle East. England: E-International Relations Publishing. Pp.78-92.
    8.  Biddle.Stephen & Ivan Oelrich (2016). “Future Warfarein the Airsea Battle and Command of the Commons in east Asia”, International Security, Vol.. 41. No.1, Summer 2016.

    ج) چینی

    1. 李国富，“美欧伊三边关系与“伊朗核协议”的前景”，《当代世界》2018年5月.( Li Guofu, “The Prospects of the Trilateral Relationship between the United States, Europe and Iraq and the “Iranian Nuclear Agreement”,” Contemporary World, May 2018).
    2. 孙德刚，“论新时期中国对中东国家的整体外交”，《国际展望》，2017年第2期，22-39页。(Sun Degang, “On China's Overall Diplomacy towards Middle Eastern Countries in the New Era”, International Outlook, No. 2, 2017, pp. 22-39.0
    3. 张超阳，杨兴礼，“简论中国与伊朗的经贸关系”，云南经贸大学学报，2005年第20卷第3期。(Zhang Chaoyang, Yang Xingli, “On China-Iranian Economic and Trade Relations”, Journal of Yunnan University of Economics and Business, 2005, Vol. 20, No. 3.0)/
    4. 陈俊华，新时期中伊关系特征和战略地位分析”，《世界地理研究》，第18卷第3期，2009年9月。（Chen junhua, “Characteristics and Strategic Position of China-Iran Relations in the New Era”, World Geography Research, Vol. 18, No. 3, September 2009).

فصلنامه سیاست
دوره 50، شماره 2
شهریور 1399
صفحه 483-501

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 21 اسفند 1398
  • تاریخ پذیرش: 21 اسفند 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار