چرخۀ قدرت در سیستم بین المللی پیچیده و آشوبی و راهبردهای نقش یابی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار روابط بین‌الملل دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دکتری روابط بین‌الملل دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

چرخۀ قدرت و فشارهای سیستمی ناشی از آن، در درون سیستم بین‌الملل آنارشیک، نقش‌یابی را در کانون طراحی راهبرد کلان کشورها قرار می‌دهد. تحول سیستم بین‌الملل از ساده به سیستمی پیچیده و آشوبی، چرخة قدرت و راهبردهای نقش‌یابی در آن را با ویژگی‌های نوینی از جمله تعریف در گسترۀ شبکهای و بر مبنای قدرت هوشمند شبکهای همراه ساخته است. مقالة حاضر با توجه به ناکارامدی ادبیات موجود در روابط بین‌الملل در تبیین چرخة قدرت و راهبردهای نقش‌یابی در سیستم‌های یادشده، سعی در ارائة مدل نظری نوین دارد. در این زمینه، شبکه بهعنوان سازۀ سیستم بینالملل و چارچوب اساسی نقشیابی، پویایی و تنوع چرخۀ قدرت در سیستم شبکهای و کارکرد شبکه در لبۀ آشوب؛ پویایی نقشیابی؛ و فشارهای سیستمی شبکهای و نقشیابی از طریق شبکه‌سازی؛ در کانون تحلیلی مقالة حاضر قرار دارد. از سوی دیگ،ر ایران به‌عنوان قدرت منطقهای در حال رشد، با موضوع نقش‌یابی در وضعیت فشارهای سیستمی روبه‌روست که در ادبیات موجود، به آن توجه جدی نشده است. مقالة حاضر با بهره‌گیری از مدل نوین نظری که تدارک دیده است، چرخة قدرت و راهبردهای نقش‌یابی ایران را بررسی می‌کند. شبکه‌سازی، دیپلماسی شبکه‌ای و بازدارندگی شبکهای، سه مدل نوآورانة مقاله در مورد نقش‌یابی ایران در وضعیت سیستم بین‌المللی پیچیده و چرخة قدرت در آن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Power Cycle in The Complex and Chaotic International System and Regional Role Taking Strategies of The Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • farhad ghasemi 1
  • Abdolhamid solhjoo 2
1 associate professor
2 Department of International Relations, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran
چکیده [English]

The international system's anarchy has suggested that Role taking is a fundamental phenomenon in international relations. On the other hand, change in power, change in control of the system and, consequently, the role of units. In the same vein, the power cycle creates systemic control pressures and role taking strategies are responsive to such pressures. Meanwhile, the complexity and chaos of the international system have increased the ineffectiveness of literature in response to such a situation. Iran faces the regional role taking strategies in the face of the complexity and non-linearity of the international system. Accordingly, the present study tries to model its design and its strategies in the state of complexity and chaos of the regional order

کلیدواژه‌ها [English]

  • Power cycle
  • role taking
  • regional network
  • Iran
  • complexity
  • systemic pressures
الف) فارسی
1. حافظ‌نیا، محمدرضا؛ احمدی، سید عباس (1388). «تبیین ژئوپلیتیکی اثرگذاری انقلاب اسلامی بر سیاسی شدن شیعیان جهان»، فصلنامۀ شیعهشناسی، 25، سال هفتم. ص73-109
2. دوئرتی، جیمز (1384). نظریه‌های متعارض در روابط بینالملل؛ ترجمۀ علیرضا طیب و وحید بزرگی، تهران: قومس.
3. شیخ‌الاسلام، محمدحسین (1394). «تأثیر نظامی کردن حوزۀ دریای خزر بر امنیت جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، 89، ص125-158.
3. علی‌نژاد، محمد؛ کرمیان، عادل (1395). «ایران در شاخص‌های مختلف چه جایگاهی دارد»، تجارت فردا، شماره 198. www.tejaratefarda.com
4. فایضی، محمدحسین (1396). «معرفی گروه‌های نظامی جریان مقاومت فلسطین»، اندیشکدۀ راهبردی تبیین.، مجموعه مقالات، تیرماه 96،     http://tabyincenter.ir .
5. قاسمی، فرهاد (1393).نظریههای روابط بینالملل، سایبرنتیک و سیاست خارجی، تهران: میزان.
6. ------------ (1390). نظریههای روابط بینالملل و مطالعات منطقهای، تهران: میزان.
7. ------------ (1396). «نظریۀ پیچیدگی و آشوب: چرخشی نوین در تبیین تکامل شبکه‌های منطقه‌ای»، فصلنامۀ سیاست مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، 4، ص1005-1024
8. ---------- (1386). «نگرشی تئوریک بر طراحی مدل بازدارندگی سیاست خارجی ایران»، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، 1، 97-127
9. --------- (1384). «ساخت ژئوپولیتیکی سیستم بین‌الملل نوین و استراتژی نظامی امنیتی ایالات متحدۀ آمریکا»، ژئوپلیتیک، 2، 71-95.
10. کریمیان، کامیل (1381). «مناسبات ایران با کردهای عراق در طول هشت سال جنگ»، نگین ایران، 2، ص98-108
 
ب) خارجی
11. Auyang, S. Y. (1999). Foundations of complex-system theories: in economics, evolutionary biology, and statistical physics, Cambridge University Press.
12. Burian, R. M., & Richardson, R. C. (1996). "Form and order in evolutionary biology"
13. De Greene, K. (1996) "Field-theoretic framework for the interpretation of the evolution, instability, structural change, and management of complex systems. Chaos Theory in the social sciences: Foundations and applications, The University of Michigan Press, 1996, pp. 273–294.
14. Doran, C. (2000). "Confronting the Principles of the Power Cycle", Handbook of War Studies II. 332-370. University of Michigan Press
15. Doran, C. F. (1989). "Systemic Disequilibrium, Foreign Policy Role, and the Power Cycle Challenges for Research Design", Journal of Conflict Resolution, 33(3).pp371-401
16. Doran, C. F. (1991). Systems in Crisis: New Imperatives of High Politics at Century's End Cambridge University Press.
17. Doran, C. F., & Parsons, W. (1980). "War and the cycle of relative power", American Political Science Review, 74 (04), 947-965.
18. Feistel, R., & Ebeling, W. (1989). "Evolution of complex systems: self-organization, entropy, and development, Vol. 30, Springer.
19. Gilpin, R. (1988). "The theory of hegemonic war", Journal of Interdisciplinary History. 18.4 : 591-613.
20.Goldstein, J. S. (1988). Long cycles: Prosperity and war in the modern age, Yale University Press.
21. Harnisch, S. Frank, C., & Maull, H. W(2011). Role theory in international relations. Taylor & Franci".
22. Maull, H. W., Frank, C., & Harnisch, S. (Eds.). (2011). Role Theory in International Relations: Approaches and Analyses. Routledge
23. Hart, Jeffry (1976). "Three approaches to the measurement of power in international relation", International Organization, Vol. 30, No. 2, pp. 289-30
24. Holsti. K. J.  (1970). "National Role Conceptions in the Study of Foreign Policy",  International Studies Quarterly, Vol. 14, No. 3.
25. Holsti. Ole(1992), "R. Public Opinion and Foreign Policy: Challenges to the Almond-Lippmann Consensus Mershon Series: Research Programs and Debates". International Studies Quarterly  36,P440)
26. Kavalski, E. (2007). "The fifth debate and the emergence of complex international relations theory: notes on the application of complexity theory to the study of international life", Cambridge Review of International Affairs, 20(3).pp435-454
27. Kavalski, E. (2015). World politics at the edge of chaos: Reflections on complexity and global life. SUNY Press.
28. Krotz Ulrich(2002)"National Role Conceptions and Foreign Policies: France and Germany" CES Germany & Europe Working Papers, No. 02.4, 2002.
29. Lahneman.Wiliam.J.(2003)."Changing Power Cycle and Foreign Policy Role-Power Realignments: Asia Europe and North America"international political science review, Vol. 24, No 1.
30. Lemke, D. (2002). Regions of war and peace, Cambridge University Press, Vol. 80.
31. Lemke, D., & Werner, S. (1996). "Power parity, commitment to change, and war", International Studies Quarterly.
32. Modelski, G., & Morgan, P. M. (1985). "Understanding global war", Journal of Conflict Resolution, 29(3).pp391-417
33. Modelski G. "The Evolution of Global Politics". International Studies Quarterly (1996) 40, pp321-342
34. Nye, Joseph S.(2004). Power in the global Information age from realism to globalization, Routledge
35. Organski, A. F. (1958). "World politics", Knopf.
36. Organski, A. F., & Kugler, J. (1981). The war ledger, University of Chicago Press.
37. Rashed, Mazin Faris (1995). "The Concept of Power in International Relations", Pakistan Horizon, Vol. 48, No. 1.pp95-99
38. Thies, Cameron G(2009). Role theory and foreign policy, Lowa city.
39. Walker, S. G. (1987). "Role theory and foreign policy analysis"
40. Wallerstein, I. (1979). The capitalist world-economy, Cambridge University Press, Vol. 2.
41. Wallerstein, I. (2011). "The modern world-system I: capitalist agriculture and the origins of the European world-economy in the sixteenth century, with a new prologue, Vol. 1, Univ of California Press.
42. Yoon Young-Kwan (2003). "Power Cycle Theory and Practice of International Relations", International political science review, Vol. 24, No.1.pp5-12
 
 
ج) منابع اینترنتی
47. http://fa.alalam.ir
49. http://defapress.irسپاه بدر چگونه شکل گرفت. خبرگزاری دفاع مقدس
50. https://www.farsnews.com
 (جنگ نامتقارن، راهبرد ایران برای تضعیف توان نظامی آمریکا در منطقه،4/1/1390)