بررسی دستاوردهای اقتصادی انقلاب اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه معارف اسلامی قم

چکیده

در این مقاله دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزۀ اقتصاد با بهره‌گیری از آمارهای رسمی و تحقیقات انجام‌گرفته بررسی شده است. در بین شاخص‌های متنوع و گاه متعارضی که برای رشد و توسعۀ اقتصادی طرح می‌شود، در اینجا بر توسعۀ زیرساخت‌ها، رهایی از وابستگی به خام‌فروشی نفت، مسئلۀ تولید ثروت و خودکفایی و توزیع عادلانۀ ثروت در جامعه تأکید شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که دستاوردهای انقلاب در توسعۀ زیرساخت‌ها و در مقایسه با شرایط قبل از انقلاب بسیار خوب و در مواردی چشمگیر بوده است، به‌خصوص در توسعۀ آب، برق، تلفن، گازرسانی به شهرها و روستاها، ساخت مسکن مستحکم و توسعۀ راه‌ها به‌ویژه در مناطق روستایی و محروم. دستاوردهای اقتصادی در حوزۀ کشاورزی و خودکفایی، رشد درون‌زای برخی صنایع جدی بوده، اما با وجود توسعۀ صادرات غیرنفتی و رشد صنایع تبدیلی و پتروشیمی همچنان تکیه بر خام‌فروشی نفت بوده و تحول بنیادینی در این بخش رخ نداده است. در توزیع درآمد و کاهش فاصلۀ مرکز-پیرامون و کاهش فاصلۀ بین نقاط شهری و روستایی تحولات اساسی رخ داده است، هرچند براساس برخی شواهد پس از جنگ و طی سالیان اخیر، با بازگشت به فرهنگ اشرافی فاصلۀ درآمدی اقشار ضعیف و ثروتمند افزایش پیدا کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

study of Economic achievements of the Islamic Revolution

نویسنده [English]

  • amir siahpoosh
faculty member of university of Islamic sciences
چکیده [English]

Efficiency of a society or government system is often compared with the ideals and goals, circumstances, other communities, or the conditions of its formation.
In this paper, we try to using existing data, by Documentary method, Assessment the economic achievements of the Islamic Revolution in Iran .
The results show that in some sectors, such as transportation, communications, dams, military and petrochemical industries, great progress has been made than before the revolution, but in some sectors, such as agriculture, the achievements of so not that big.- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Revolution
  • economic achievements
  • Efficiency
  • Comparison with the past
  • Compare with goals
الف) فارسی
1. بهبهانی، حمید (1389). «بررسی و ارزیابی عملکرد 30 سالۀ وزارت راه و ترابری»، مجموعه مقالات درآمد مروری بر کارنامۀ سی‌ساله نظام جمهوری اسلامی ایران، ج 3، اقتصاد تدوین ابراهیم کلانتری، انتشارات دانشگاه تهران چ اول، ص 168-143.
2. ترازنامۀ انرژی، وزارت نیرو، معاونت امور برق و انرژی
3. ترکان، اکبر (1389). «کارنامۀ جمهوری اسلامی ایران در حوزۀ نفت، گاز و پتروشیمی»، مجموعه مقالات درآمد، ج 3، اقتصاد تدوین ابراهیم کلانتری، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ص 201-169.
4. حشمت‌زاده، محمدباقر (1379). آثار و نتایج انقلاب اسلامی ایران، تهران: مؤسسۀ فرهنگی ‌دانش ‌و اندیشه معاصر.
5. حیدرپور، افشین (1394). «تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، از طریق برنامه‌های مؤثر کاهش فقر و توزیع عادلانه درآمد بررسی رویکرد و عملکرد برنامه‌های توسعه پس از انقلاب»، مجموعه مقالات دومین همایش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، انتشارات آفتاب توسعه.
6. خواجه لویی، منوچهر (1389). «ارزیابی برنامه‌های بخش مسکن در دورۀ پس از انقلاب اسلامی»، مجموعه مقالات درآمد، ج 3 ،اقتصاد تدوین ابراهیم کلانتری، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ص 269-251.
7. روشه، گی. (1379). تغییرات اجتماعی، ترجمۀ منصور وثوقی، ویراست دوم چ دهم، تهران: نشر نی.
8. زرندی، سعید؛ عباسی، رضا ؛ سراج‌زاده، محسن (1389). «بررسی 30 سالۀ رشد و توسعه‌یافتگی کشور در بخش صنعت و معدن»، مجموعه مقالات درآمد، ج 3، اقتصاد تدوین ابراهیم کلانتری، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ص 288-271.
9. سالنامۀ آماری سال 1394 (1395). تهران: مرکز آمار ایران، دفتر ریاست، روابط عمومی و همکاری‌های بین‌الملل.
10. سمیعی نسب، مصطفی (1392). «سیر تحول الگوهای توسعۀ اقتصادی متعارف و لزوم گرایش به الگوهای بومی» مجموعه مقالات نخستین همایش الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ج 2، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
11. شیخی، عبدالمجید؛ جلالی‌منش، علی (1389). «تحلیل نهادگرایانۀ گزیده‌ای از دستاوردهای کلان بخش کشاورزی در نظام ج.آ.آ». مجموعه مقالات درآمد، ج 3، اقتصاد تدوین ابراهیم کلانتری، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ص 357-289.
12. گروه کارشناسان معاونت امور اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارائی (1383). ربع قرن نشیب و فراز، تهران: پایگان.
13. گزارش اقتصادی و ترازنامۀ بانک مرکزی (1373).
14. متوسلی، محمود (1382)، توسعۀ اقتصادی؛ مفاهیم، مبانی نظری رویکرد نهادگرایی و روش‌شناسی، تهران: سمت.
15. محمدی، علیرضا (1384). «کارآمدی انقلاب اسلامی (مروری بر دستاوردهای اقتصادی انقلاب اسلامی)»، مجلۀ معرفت، ش 89، ص 118-111.
16. مرادیان، محسن (1389). «درنگی در کارنامۀ 30 سالۀ جمهوری اسلامی ایران». مجموعه مقالات درآمد، ج 3، اقتصاد تدوین ابراهیم کلانتری، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران ص 142-109.
17. مرکز آمار ایران (پایگاه اطلاعاتی).
18. نبوی، مرتضی (1389). «ابعاد توسعه در ایران؛ امروز و دیروز»، مجموعه مقالات درآمد، ج 3، اقتصاد تدوین ابراهیم کلانتری، چ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، ص 43-13.
19. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه‌ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات (1395). بررسیآمارسطحبرداشتومیزانتولید 36سالمحصولاتزراعی (سال1357لغایت1392).
 
ب) خارجی
20. Meier, Gerald, M., (1995). Leading Issues in Economic Development, Oxford University Press.
21. Sen, Amartya, (1983). “Development: Which Way Now?”, Economic Journal,  pp.745-762.
22. Williamson, Oliver E. (2000). “The Institutional Economics؛ Taking Stock, Looking Ahead”, Journal of Economic Literature. No. 3.