سیاست توازن قوای روسیه در بحران سوریه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل دانشگاه مازندران

2 دانشیار روابط بین‌الملل دانشگاه مازندران

چکیده

مداخلة نظامی مسکو در بحران سوریه تابعی از منافع ژئواستراتژیک روسیه در خاورمیانه است. بحران سوریه، شکل جدیدی به نوع تعامل روسیه با بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای داد، به‌گونه‌ای که راهبرد روسیه از سال 2015 به بعد، تلاشی برای شکل دادن توازن قوا بین بازیگران در سوریه بوده است. از سوی دیگر، رقابت بازیگران منطقه‌ای در سوریه جهت برتری هژمونی در خاورمیانه، زمینة سیاست موازنه‌سازی از سوی روسیه را فراهم کرده است تا از ظهور یک هژمون منطقه‌ای جلوگیری کند. به‌طوری‌که صف‌بندی و رویکردهای متعارض بازیگران دخیل، نوعی نزدیکی و همراهی با روسیه را به‌منظور موازنه‌سازی علیه یکدیگر به‌وجود آورده است؛ نزدیکی که روسیه ضمن رد هر گونه اتحاد راهبردی، به برقراری موازنة قدرت با همة بازیگران اقدام کرده است. با درنظر گرفتن ملاحظات، این سؤال مطرح می‌شود که سیاست توازن قوای روسیه در بحران سوریه چه ویژگی‌هایی دارد؟ فرضیه‌ای که در پاسخ به این پرسش در پژوهش حاضر آزمون شده، این است که روسیه در بحران سوریه، سیاست توازن قوا را کارامدترین رویکرد در مواجهه با بازیگران بین‌المللی و منطقه‌ای به‌منظور دستیابی به اهداف و تقویت جایگاه خود برگزید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Russia’s Balance of Power Policy in Syria Crisis

نویسندگان [English]

  • Javad Shafaghatnia Abad 1
  • Aliakbar jafari 2
1 Student
2 Assistant Professor Department of Political Sciences University of Mazandaran
چکیده [English]

Moscow’s military intervention in Syria crisis follows Russia’s geostrategic profits in The Middle East. Syria crisis has formed a new shape to the kind of interaction between Russia and international and local actors. So that Russia’s strategy has been an attempt to form balance of power among powers in Syria from 2015 now on. On the other hand, competition among local actors in Syria to create hegemonic superiority in The Middle East, has provided balancing policy background from Syria to prevent form the emergence of a local hegemony. So that the contradictory alignment and approaches of the involved actors, has created a kind of proximity and companionship with Russia to balance against each other. A proximity through which Russia has balanced power with all actors besides rejecting any strategic alliance. Regarding such considerations, there appears a question that what are the features of Russia’s balance of power policy in Syria crisis? The hypothesis which has been used in the present study is that Russia has selected balance of power policy as the most efficient approach in confrontation with international and local actors in Syria crisis in order to achieve her purposes and to reinforce her position.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Russia"
  • "balance of power"
  • "The Middle East
  • Iran"
  • "Syria"
  1. الف) فارسی

    1. احمدی، حمید (1397). «سیاست روسیه در بحران سوریه و پیامدهای آن بر منافع ملی ایران»، فصلنامة مطالعات روابط بین‌الملل، سال یازدهم، ش 44، ص 99-95.

    2. اطهری، اسدالله (1390). «روسیه و خاورمیانه جدید، راهبردها و چالش‌ها»، فصلنامة علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دورة چهارم، ش17، ص 64-34.

    3. برچیل، اسکات؛ لینکلیتر، اندی؛ دانلی، جک و ماتیو پترسن (1391). نظریه‌های روابط بین‌الملل، ترجمة حمیرا مشیرزاده و روح‌الله طالبی، تهران: میزان.

    4. چگنی‌زاده، غلامعلی (1392). «موازنة قوا و روابط راهبردی چین با ایالات‌ متحدة آمریکا»، فصلنامة روابط خارجی، سال پنجم، ش 40، ص 263-227.

    5. چگنی‌زاده، غلامعلی؛ تاجیک، هادی و نبوی، سید مهدی (1392). «تأثیر تحولات سوریه بر الگوی تعامل میان ایران و ترکیه، الگوی مفهومی و نظری»، فصلنامة آفاق امنیت، سال ششم، ش 21، ص 109-61.

    6. خلیلی‌نژاد کشکوئی، روح‌الله؛ دهشیار،  حسین (1396). «بحران سوریه و امنیت ملی ترکیه»، فصلنامة پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال هفتم، ش 2، ص 140-107.

    7. دیلمی‌ معزی، امین (1389). «سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه در دهة اول قرن21»، فصلنامة ایراس، سال پنجم، ش 6، ص 102-81.

    8. رضایی، مسعود (1395). «ماهیت رقابت و تعارض ایران و ترکیه در سوریه و عراق»، پژوهشنامة علوم سیاسی، سال دوازدهم، ش 1، ص 99-71.

    9. رومی، فرشاد (1396). «چشم‌اندازی بر راهبردی شدن روابط روسیه و رژیم صهیونیستی در دورة پوتین»، مجله سیاست دفاعی، سال بیست‌وپنجم، ش100، ص 73-39.

    1. سهرابی، محمد (1393). «سیاست روسیه قبل و بعد از بیداری اسلامی در منطقة خاورمیانه» ، فصلنامة راهبرد، سال بیست‌وسوم، ش71، ص 121-101.
    2. سیمبر، رضا؛  صالحیان، تاج‌الدین (1396). «تحولات نظام بین‌الملل پس از جنگ سرد و تنوع جدید موازنة قوا»، فصلنامة سیاست و روابط بین‌الملل، سال اول، ش 1، ص 51-33.
    3. شهریاری، محمدعلی (1395). «تحلیل سیاست خارجی ج.ا.ایران و عربستان سعودی در سوریه (چارچوب نظریة بازی‌ها)»، فصلنامة مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، ش20، ص 127-99.
    4. شیخ‌الاسلامی، محمدحسن؛ بیگی، میثم (1392). «واکاوی نقش‌آفرینی و سیاست‌های فدراسیون روسیه در قبال بحران سوریه» ، فصلنامة آفاق امنیت، سال ششم، ش20، ص 166-137.
    5. صفوی، سید حمزه؛ نبوی، سید مهدی (1395). «رفتارشناسی ترکیه در پرتو دکترین عمق راهبردی»، فصلنامة سیاست دفاعی، سال بیست‌وچهارم، ش 94، ص 134-119.
    6. عزیزی، محمدرضا؛ نجفی، مصطفی (1397). «آینده شراکت ایران و روسیه در بحران سوریه»، فصلنامة رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، سال نهم، ش دوم، ص 97-67.
    7. غلامی، طهمورث؛ کریمی، پریسا (1396). «سیاست کردی آمریکا و سوریه؛ منافع و امنیت ملی ایران»، فصلنامة ژئوپلتیک، سال دوم، ش 2، ص 201-174.
    8. فرشادکلهر، ناصر (1396). «روابط روسیه و ج.ا.ایران با تأکید بر بحران سوریه»، فصلنامة سیاست و روابط بین‌الملل، سال اول، ش دوم، ص 165-129.
    9. قاسمی، محمدعلی (1395). «استراتژی ترکیه در قبال داعش»، فصلنامة مطالعات راهبردی، سال نوزدهم، ش 2، ص 144-93.
    10. کوچک‌زاده تهمتن، رضا؛ گودرزی، مهناز (1397). «نظریة انتخاب عقلایی: دخالت روسیه در سوریه و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران»، فصلنامة مطالعات دفاعی استراتژیک، سال شانزدهم، ش 73، ص 164-133.
    11. کیانی، داود؛ خانحمدی، زهره (1396). «سیاست خاورمیانه‌ای روسیه از 2015-2011 (با تأکید برکشورهای عربی)»، مطالعات اوراسیای مرکزی، ش 2، ص 358-341.
    12. گریفیتس، مارتین (1391). نظریه‌های روابط بین‌الملل، ترجمة علیرضا طیب، تهران: نشر نی.
    13. گل‌محمدی، ولی (1398). معمای اس400 در روابط آمریکا و ترکیه و منافع استراتژیک ایران، www.iras.ir/fa/doc/article/3843
    14. مبید، سامی (1398). پایگاه ایران در 300کیلومتری سواحل فلسطین اشغالی، ترجمة طلا یتیمی، دیپلماسی ایرانی،irdipiomacy.ir
    15. متقی، ابراهیم (1392). «تحول رهیافت موازنة قدرت در نظم‌های منطقه‌ای: هویت‌گرایی در برابر ساختارگرایی»، فصلنامة راهبرد، سال بیست‌ودوم، ش 67 ، ص 192-165.
    16. مشیرزاده، حمیرا (1394). تحول در نظریه‌های بین‌الملل، تهران: سمت.
    17. مصلی‌نژاد، عباس(1390). «تحلیل سیاست موازنة قدرت ایران در رهیافت رئالیستی و نئورئالیستی»، فصلنامة پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دورة نخست، ش 1، ص 158-131.
    18. ملی، صادق (1397). بازی ترکیه و ایران در پروندة سوریه، www.irdiplomacy.ir/fa/news/197 993
    19. میرفخرایی، سید حسن (1397). «رفتار موازنه‌گرایی روسیه در خاورمیانه، مطالعات موردی ایران و عربستان»،
      فصلنامة مطالعات روابط ‌بین‌الملل، سال یازدهم، ش 44، ص 164-145.
    20. والتز، کنث (1382). واقع‌گرایی ساختاری پس از جنگ سرد، تهران: ابرار معاصر.
    21. وفایی‌فرد، فرهاد؛ طالبی‌آرائی، روح‌الله (1398). «آیندة روابط ایران و روسیه بر سر سوریه (همکاری یا منازعه)»، پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال چهارم، ص 118-93.
    22. یزدانی، عنایت‌الله؛ طحانیان‌زاده، عاطفه؛ فلاحی، احسان (1396). «بررسی مقایسه‌ای راهبرد ترکیه و عربستان در بحران سوریه»،فصلنامة مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال ششم، ش 23، ص 192-169.

    ب) انگلیسی

    1. Anton, Lavrov (2018). “Russian Syria: a military analysis” , Institute for security studies European union, No.146, pp. 47-56.

    2. Dimitry, Frolovskiy (2018). “understanding Russia-Gcc relation” , European union institute for security studies, No.146, pp. 83-95.

    3. Florence, Gaub & Nica popescu (2018).“The soviet union in the middle east ;an overview”, Institute for security studies European union, No.146, pp.13-20.

    4. Gil, murciana (2017). “Israel vis-a-vis iran in Syria:The perils of Active containment” , German Institue for international and security Affairs.

    5. Griffiths, Martin (1992). Realism,Idealism and international politics, newyork and London, routledge.

    6. Sinan, Hatahet. (2019). Russia and Iran:economic influence in Syria, The Royal Institute of international affairs,pp. 1-20.

    7. Michael,sheehan (2005). The balance of power,history and theory, newyork and London, routledge.

    8. Nikolay, Kazhanov (2017). “Russion foreign policy in the middle east:new challenge for western interests?” , DGAP, pp. 101-125.

    9. Nikolay,Kazhanov (2018). “Russion policy across the middle east motivations and methods” , The royal institute of international affairs, pp.1-34.

    1. Vinay, kaura (2017). “The dynamics of Saudi-russian relations” , Besa center perspectives paper, No.623.
    2. Waltz, Kennetnn (1979). Theory of international politics, Addison-Wesley.

     

     

    ج) روسی

    1. Алиева Алтунай Илгар Кызы (2018). “Сирийская проблемав турецко-американских отношениях” , Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Международные отношения, vol. 18, No. 4, pp. 790-805.

    1. 2.  Бармин Юрий (2018). “Россия и Израиль: ближневосточное измерение отношений” , Российский совет по международным делам , No.42, pp.1-4.

    3. Бдоян Давид Гургенович (2017). “ Периоды трансформации российско-турецких отношений” , Вестник МГИМО Университета, No. 4 (55), pp. 165-182.

    4. Вахшитех Ахмад Насер (2019). “ Россия и Иран в сирийском урегулировании: стратегическое партнерство или тактический союз? ” , Власть , No.1, pp.279-287.

    5. Васецова Елена Сергеевна (2016). “ Россия и Израиль в сирийском кризисе” , Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Политология, No.2, pp. 7-14.

    6. Джаббаринасир, Хасан Реза (2020). “Иран и израиль Во Внешней политике россии: огран и чения на пути сотрудн и чества”. Сравнительная политика, vol.11, No.1, pp. 44-64

    7. Жильцов, Сергей Сергеевич (2016), “Сотрудничество России и Ирана в Каспийском регионе: итоги и перспективы”. Вестник Российского университета дружбы народов. Серия: Международные отношения, No.4, pp. 628-642.

    8. Клепиков, Станислав Сергеевич (2016). “Гражданская война в Сирии (2011-2015 гг. ) и позиции России и Ирана”. Историческая и социально-образовательная мысль,vol.8, No.3-1, pp.45-48

    9. Косач Григорий Григорьевич, Филоник Александр Оскарович, & Мелкумян Елена Суреновна (2017). “Российско-саудовское политическое взаимодействие”. Вестник МГИМО Университета, vol.4, No. 55, pp. 127-138.

    1. Mирван, И. (2011). “Иран и россия. Россия и мусульманский мир”, No.6, pp.104-108.
    2.  Трушин, Михаил Сергеевич (2019). “Международное поЛожение ирана и интересы россии”. Контентус, vol.3, No.80, pp. 73-86.
    3. Сафaргалеев. И (2019). “Сотрудничество России и Саудовской Аравии в нефтегазовой сфере и религиозный фактор”. Геоэкономика энергетики, vol.6, No.2, pp. 187-195.